Xiao Chen (29 tuổi) làm việc trong một công ty công nghệ thông tin ở Trung Quốc. Xiao Chen thường xuyên thức khuya và làm thêm giờ. Khoảng nửa năm trước, anh bị bong gân thắt lưng khi di chuyển nhưng chỉ tự điều trị tại nhà.
VietNamNet dẫn thông tin từ Aboluowang, suốt vài tháng sau đó, cơn đau thắt lưng của Xiao Chen không hề thuyên giảm, gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống thường ngày. Cuối cùng, anh quyết định nghỉ phép đi khám ở bệnh viện.
Các bác sĩ chẩn đoán, nam bệnh nhân mắc ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối, tiên lượng sống thêm được 6 tháng.
Theo Sức khỏe & Đời sống, tuyến tụy nằm trực thuộc tại hệ tiêu hóa. Tụy ở sau phúc mạc, phía trước được che phủ bởi dạ dày.
Chức năng của tụy là tạo ra các enzyme và hormone. Tụy gồm 3 phần chính: Đầu tụy, thân tụy, đuôi tụy. Tụy có 2 chức năng chính nằm ở tụy nội tiết và tụy ngoại tiết.
Ung thư tuyến tụy là một loại ung thư ác tính được hình thành từ thành phần tế bào của mô tụy, bao gồm tế bào của mô tụy ngoại và nội tiết .
Dường như trên 95% ung thư tuyến tụy có nguồn gốc từ mô tụy ngoại tiết. Còn lại các khối u xuất phát từ tế bào tụy nội tiết và của mô liên kết rất hiếm gặp. Các ung thư thường thấy như sau.
– Ung thư biểu mô tuyến: Đây là loại ung thư tuyến thường thấy ổ tuyến tụy
– Ung thư ở nang là túi chứa đầy chất lỏng hình thành trong tuyến tụy. Hầu hết các u nang tuyến tụy là lành tính, nhưng một số là ung thư.
– Ung thư ở các tế bào "Acinar": Loại ung thư này phát triển trong các tế bào acinar của tuyến tụy, nằm ở hai đầu của ống dẫn sản xuất ra các enzyme tiêu hóa.
Theo thống kê của WHO, ung thư tụy đứng thứ 14 về tỉ lệ mắc, tuy nhiên ung thư tụy lại đứng hàng thứ 7 về tỉ lệ tử vong. Điều này cho thấy tiên lượng của ung thư tụy rất xấu, trên thực tế tỉ lệ sống trung bình sau 5 năm của ung thư tụy chỉ khoảng 9.3%.
Nguyên nhân chủ yếu khiến ung thư tụy có tiên lượng xấu so với ung thư tiêu hóa khác là do tụy có vị trí đặc biệt ở rất sâu trong ổ bụng, triệu chứng lâm sàng nghèo nàn lại dễ nhầm với bệnh khác nên người bệnh thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn.
Tại Mỹ, khoảng 10% bệnh nhân ung thư tụy được chẩn đoán ở giai đoạn sớm, trong khi đó 53% bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn IV khi đã có di căn xa.
Nguyên nhân cụ thể của ung thư tụy vẫn chưa được xác định, các nhà nghiên cứu đều cho rằng các yếu tố nguy cơ có liên quan mật thiết tới cơ chế bệnh sinh của ung thư tụy bao gồm: Yếu tố di truyền, tính chất gia đình, bệnh lý mãn tính ở tụy, yếu tố môi trường…
Triệu chứng của ung thư tụy giai đoạn sớm thường nghèo nàn. Khi bệnh lan tràn, triệu chứng lâm sàng khá đa dạng, thay đổi tùy theo vị trí khối u và mức độ lan rộng của nó. Theo thống kê, 60-70% u nằm ở vùng đầu tụy, 20-25% nằm ở thân/đuôi tụy, u chiếm toàn bộ thể tích của tụy chiếm tỉ lệ thấp.
Ảnh minh họa
Nguyên nhân khiến ung thư tuyến tụy gây đau thắt lưng có liên quan đến vị trí của tuyến tụy trong ổ bụng. Tổn thương tuyến tụy gần lưng hoặc xâm lấn về phía sau sẽ gây ra triệu chứng đau lưng bất thường.
Tuy nhiên, đau lưng do ung thư tuyến tụy dễ bị nhầm lẫn với căng cơ, thoát vị đĩa đệm và các bệnh khác, làm trì hoãn thời gian điều trị tốt nhất.
Bác sĩ Shen Baiyong, Đại học Y khoa Jiao Tong Thượng Hải (Trung Quốc), cho biết cơn đau thắt lưng do ung thư tuyến tụy có thể có những đặc điểm dưới đây:
Bớt đau nếu cúi gập
Các khối u tuyến tụy chèn ép các dây thần kinh ở lưng sẽ gây đau lưng. Khi người bệnh cúi người về phía trước, áp lực sẽ giảm và sẽ đỡ đau. Nếu là bệnh lành tính như căng cơ vùng thắt lưng, cơn đau sẽ kéo dài dù họ có cúi xuống hay không.
Đau nặng hơn vào ban đêm
Cơn đau do ung thư tuyến tụy gây ra là đau dây thần kinh, càng rõ ràng hơn khi người bệnh nghỉ ngơi. Nhiều bệnh nhân sẽ tỉnh giấc do đau và sẽ không cảm thấy đau rõ ràng khi hoạt động nhiều hơn trong ngày.
Đau tăng dần
Khi bệnh tiến triển, cơn đau thắt lưng sẽ ngày càng trầm trọng hơn, còn cơn đau thắt lưng do bệnh lành tính sẽ thuyên giảm khi nghỉ ngơi.
Đau lan tỏa
Cơn đau do ung thư tuyến tụy sẽ bao quanh toàn bộ thắt lưng, trong khi cơn đau do bệnh lành tính sẽ chỉ xuất hiện ở một điểm hoặc một bên của thắt lưng, phạm vi hạn chế hơn.
Ngăn ngừa ung thư tuyến tụy
Bác sĩ Chen Zhanhong (Đại học Sun Yat-sen) khuyến nghị nếu muốn bảo vệ tuyến tụy, bạn phải chú ý tới chế độ sinh hoạt hằng ngày, bao gồm cả bỏ hút thuốc, tránh đồ ăn nhiều dầu mỡ, không ăn quá nhiều đồ nướng, chua cay.
Để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, bạn có thể ăn nhiều thực phẩm giàu omega-3 và magie như cá hồi, cá ngừ, các loại hạt.
Minh Hoa (t/h)
