Cha đẻ của thuyết Tương đối là người có bộ óc thiên tài, được cả thế giới biết đến nhờ các thành tựu vật lý lý thuyết vĩ đại và ghi tên trong lịch sử nhân loại bởi những phát minh làm thay đổi cả một kỉ nguyên của mình.
Thế nhưng ít ai biết được rằng, đằng sau cánh cửa danh vọng là sự thất bại lớn của Albert Einstein về đứa con trai út của mình - Eduard Einstein.
Einstein đã kết hôn với người vợ hơn ông 4 tuổi Mileva Maric – người vợ duy nhất sinh 3 người con cho ông.
Hai cha con Albert Einstein và Hans Albert vào năm 1927.
Mileva Maric là một phụ nữ thông minh học tại học viện Bách khoa Zurich và là người duy nhất học vật lý tại Học viện này.
Bà rất say mê toán học, khoa học và là 1 nhà vật lí đầy tham vọng. Nhưng bà đã từ bỏ tham vọng đó khi kết hôn với Einstein và sinh con.
Sau khi kết hôn, năm 1902, cặp đôi đón người con gái tên là Lieserl (không rõ tung tích) và con trai Hans Albert sinh năm 1904.
Năm 1910, em út Eduard Einstein ra đời, được gọi yêu là "Tete", có nghĩa là "bé nhỏ", cậu bé dành trọn được tình yêu của đại thiên tài vật lý, toán học.
Ngay từ nhỏ, Eduard đã bộc lộ tư chất thông minh và năng khiếu âm nhạc. Cậu bé tỏ ra đam mê với thơ ca, piano và tâm thần học.
Vào năm 6 tuổi, Eduard đã đọc Shakespeare và sau này đọc hết tác phẩm của Kant, Schopenhauer, Platon.
Nhà bác học Albert Enstein và vợ Mileva Maric.
Eduard tôn thờ Sigmund Freud - cha đẻ trường phái Phân tâm học đến mức treo chân dung ông trong phòng ngủ với giấc mộng trở thành bác sĩ tâm thần.
Tuy nhiên, Eduard lại có thể chất yếu ớt và không thể phát triển toàn diện, điều này khiến Albert Einstein buồn phiền rất nhiều.
Vào năm 1919, Einstein đã ly dị người vợ đầu tiên và cùng trong năm đó, ông kết hôn với bạn tình Elsa.
Trước khi giành giải Nobel, Einstein đã dự định tặng lại tất cả tiền thưởng cho người vợ đầu là Mileva Marić để bà đồng ý ly dị. Số tiền ông nhận được từ giải thưởng này lên đến con số 32.250 USD (khoảng 740 triệu đồng), cao hơn 10 lần mức lương giáo sư trung bình hằng năm của Einstein vào thời điểm đó.
Con trai thứ 2 của Einstein là Eduard, người mà họ yêu mến gọi là "Tete", được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần phân liệt và bị quản thúc trong suốt cuộc đời.
Dù đi bước nữa nhưng Einstein vẫn đảm bảo việc cung cấp tài chính và duy trì mối liên hệ với Hans Albert lẫn Eduard. Tuy vậy, sự chia ly của bố mẹ đã để lại tổn thương cho cả 2 đứa trẻ.
Năm 1929, Eduard tốt nghiệp trường phổ thông chuyên chỉ dành cho học sinh giỏi xuất sắc, sau đó tiếp bước cha mẹ đỗ vào Học viện Bách khoa Zurich.
Có một người cha nổi tiếng, Eduard cảm thấy khó khăn và tự ti, cậu từng viết: "Đôi lúc, thật khó khăn khi có người cha như vậy vì bạn sẽ thấy bản thân không quan trọng".
Eduard có mối tình đẹp với 1 cô gái. Sau khi chia tay, Eduard suy sụp và từng cố gắng tự tử.
Vào năm 1930, ở độ tuổi 20, chàng trai trẻ được chẩn đoán tâm thần phân liệt, anh bỏ dở sự nghiệp học hành trong sự thất vọng của cha.
Tồi tệ hơn chính điều đó khiến Albert Einstein cảm thấy tuyệt vọng. Ông cho rằng Eduard bị di truyền gene xấu từ nhà ngoại, không có cách nào cứu vãn được.
Sau khi phát bệnh, Eduard tỏ ra chán ghét người bố của mình. Mặc dù vậy, Albert vẫn dành tình cảm cho con, là người đứng ra chi trả mọi chi phí điều trị. Ông cũng tích cực viết thư trao đổi với con về cuộc sống và thơ ca. Mọi lá thư của ông gửi đến con trai đều được mở đầu bằng "Tete yêu dấu", ký tên "Papa".
Rời Zurich, Albert không biết rằng mình sẽ không bao giờ gặp con út nữa. Hans Albert cũng đi theo bố còn Eduard không thể đến Mỹ nhưng không thể do tình trạng tâm lý không ổn định của con.
Suốt 30 năm, Eduard liên tục ra vào viện tâm thần, bà Mileva là người chăm sóc chính cho con.
Sau khi bán hết tài sản đề đồng hành cùng con trai, năm 1948, Mileva qua đời, Eduard chuyển hẳn tới Bệnh viện Tâm thần Burgholzli.
Albert Einstein cảm thấy xót xa vì con phải ở một mình không có ai bên cạnh. Ông từng phải thốt lên rằng: "Nếu biết trước, tôi đã không để thằng bé đến với cuộc đời này".
Tháng 10/1965, ở tuổi 55, Eduard qua đời vì đột quỵ. Ông được chôn cất ở nghĩa trang Hönggerberg, Zurich. Không lâu trước khi mất, Eduard từng nói với một nhà báo: "Có người cha thiên tài chẳng giúp ích gì cho tôi cả".
Minh Anh
