'Bí kíp' chữa ung thư bằng ăn giun đất

Giun đất..."khắc tinh" của bệnh ung thư?

Tình cờ, trong một lần công tác tại huyện vùng cao Yên Bái, tôi được làm quen với một người đàn ông trung niên Giàng A Tếnh, người dân tộc Mông ở Trạm Tấu, Yên Bái. Cũng trong lần tiếp xúc đó, tôi được biết, nhiều năm qua, người dân tộc ở một số tỉnh vùng cao rất tin vào việc chữa bệnh bằng giun đất (mà họ gọi là địa long), đặc biệt họ nâng tầm giun đất lên thành "khắc tinh" của bệnh ung thư. Theo họ, người bị bệnh ung thư các loại, chỉ cần kiên trì ăn... giun đất là có thể khỏi bệnh?!

Cũng theo lời kể của một người bản địa ở Trạm Tấu, tục ăn giun đất để chữa bệnh ung thư đã rộ lên ở một số tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Bắc Kạn từ một vài năm trước. Nhiều người bị ung thư ở giai đoạn di căn, đi chữa trị khắp nơi bệnh không thuyên giảm, khi nghe tiếng có bài thuốc của người dân tộc vùng cao là họ lại tìm đến. "Một đồn mười, mười đồn trăm", không biết thực hư công dụng của bài thuốc "lạ" chữa ung thư bằng giun đất hiệu nghiệm đến đâu nhưng nhiều người cũng tìm lên vùng cao để tìm hiểu về "bí kíp" chữa bệnh mang dấu ấn của sự mê tín, dị đoan này.

TS.Nguyễn Duy Thuần- Phó giám đốcHọc viện Y dược học cổ truyền Việt Nam

Cách đây không lâu (năm 2011), ngay cả một số huyện ngoại thành Hà Nội cũng đồn thổi về bài thuốc gia truyền chữa ung thư có thành phần là giun đất. Thời điểm ấy, những lời quảng bá rất chắc chắn về công dụng trị ung thư của giun đất được "tam sao thất bản" ở nhiều địa phương. Mà điều đáng nói, bài thuốc lạ được người ta truyền tay nhau không địa chỉ, không có tên vị lương y kê, cũng không rõ xuất xứ từ đâu... mà người dân chỉ nghe đồn là bí mật gia truyền của một gia đình lâu đời làm nghề thuốc ở vùng cao.

Những người bị bệnh, vốn có tâm lý "vái tứ phương", ai mách gì, người thân cũng chạy đôn chạy đáo tìm cách mua thuốc chữa, nên khi có được bài thuốc thì cố uống để mong bệnh mau khỏi! Anh Nguyễn Văn Tĩnh (TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên) kể: "Bố tôi bị ung thư bàng quang từ hai năm nay nhưng chạy chữa mãi, bệnh tình cũng không thuyên giảm. Tôi đã được nghe nhiều người truyền tai về việc ăn giun đất sống có thể chữa ung thư nhưng tôi vẫn bán tín bán nghi. Mãi đến cuối tháng 11/2012, tôi được một người bạn ở Phù Yên (Sơn La) lên chơi, đưa cho tờ giấy ghi bài thuốc gồm: Địa long (giun đất) 50g; đậu đen 50g; đậu đỏ 50g và nhiều vị khác. Nghe nói bài thuốc ấy công hiệu lắm,  tôi cũng nhờ người mua giúp nhưng không biết hiệu quả có như quảng cáo?". Theo anh Tĩnh, bài thuốc đó không biết xuất phát từ đâu, chỉ biết giun đất được sấy khô đóng trong từng túi nilon nhỏ, nghe nói còn được nhập từ Trung Quốc. "Ông cụ nhà tôi chạy chữa cũng nhiều nơi rồi, tôi cứ nhắm mắt đánh liều mua mấy thang về uống thử xem thế nào. Có bệnh thì vái tứ phương. Biết đâu lại khỏi thì sao?!", anh Tĩnh rầu rĩ nói. Anh Tĩnh cũng cho biết thêm, có lời đồn ăn giun đất sống chữa bệnh ung thư hữu hiệu hơn gấp nhiều lần nhưng anh cứ thấy ghê ghê không dám cho người nhà dùng thử.

Nhiều người bệnh ung thư giai đoạn cuối cũng có tâm lý "thử vận may" sau khi đã hết hy vọng với các phương cách chữa ở bệnh viện, họ tìm đến với những bài thuốc Đông y "lạ" này với hy vọng còn nước còn tát.

Giun đất còn được đồn thổi chữa bệnh đái tháo đường, yếu sinh lý của đàn ông. Thực tế, từ năm 2009, đã có trường hợp một phụ nữ tên Ngô Thị S. (Cống Vị, Đống Đa, Hà Nội) vì nghe theo một bài thuốc được truyền miệng của một người ở Thái Nguyên, đó là lấy địa long (giun đất) sống, mổ bỏ ruột, sao khô, đun lấy nước uống để chữa đái tháo, bà S. đã làm theo. Lần đầu tiên uống, bà S. đã nôn thốc nôn tháo vì mùi thuốc tanh nồng khủng khiếp, nhưng thấy nói kiên trì uống sẽ khỏi bệnh nên bà đã uống hết tới 5kg giun đất, hết giun tươi đến giun sấy khô mua tại cửa hàng thuốc nam. Kết cục, bà S. vẫn phải quay trở lại bệnh viện điều trị theo phác đồ mà các bác sĩ đưa ra.

Bài thuốc quý hay chỉ là lời đồn?!

Đem thắc mắc về phương pháp chữa bệnh ung thư bằng giun đất đến các bác sỹ đông y, chúng tôi đều nhận được câu trả lời: Chỉ là lời đồn thổi. Không có bất cứ tài liệu nào nói giun đất có tác dụng chữa ung thư. Thành phần của bài thuốc chữa ung thư gồm các loại đậu đen, đậu đỏ đều là những vị thuốc có vị ngọt, tính mát, thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, tăng sức đề kháng của cơ thể. Nói ăn giun đất sống có hiệu quả chữa ung thư tốt hơn tán thành bột thì càng không có cơ sở.

Thực chất, trong đông y, giun đất (hay còn gọi là địa long, thổ long) được coi là một vị thuốc với vị mặn, tính hàn có tác dụng giải nhiệt độc, an thần, trấn kinh, thông đại tiện. Đông y còn kê vị thuốc này để trị sốt rét, co giật, hen phế quản, hạ huyết áp dưới dạng sắc uống hoặc tán thành bột trộn lẫn với các vị thuốc khác.

TS.Trần Hữu Thăng (phó chủ tịch thường trực Tổng hội Y dược học Việt Nam) cho biết: "Tôi chưa từng nghe thấy bài thuốc nào làm từ giun đất mà có thể chữa được ung thư. Các bài thuốc dạng "truyền khẩu" chữa ung thư có thể là những chiêu lừa của người bán, bởi người bệnh không thể tự kiểm chứng được hiệu quả sau khi dùng thuốc như một số bệnh dạ dày, đau đầu khác...". Cũng theo TS. Thăng, điều trị ung thư chủ yếu dựa trên miễn dịch của chính bản thân người bệnh. Nếu uống thuốc lung tung, không những không có tác dụng chữa bệnh mà còn làm suy giảm thêm hệ miễn dịch của cơ thể.

TS. Nguyễn Duy Thuần- phó giám đốc Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam cho biết: "Giun đất còn gọi là trùn, địa long, thổ long, khâu dẫn tên khoa học lumbricus terrestris, có chiều dài khoảng 12 - 30cm; có nhiều loại khác nhau nhưng chỉ nói đến loại giun đất vẫn được đông y sử dụng làm thuốc trị liệu nhiều bệnh chứng, là vị thuốc quen thuộc được sử dụng lâu đời trong đông y".

Về mặt hóa học, giun đất chứa chất lumbrifebrin, lumbritin, terrestro, lumbrolyzin, chất béo, muối vô cơ, hypoxamthin và nhiều chất acid amin như alanin, adenine, cholin, lysine và các vitamin A, D, E. Y học cổ truyền Việt Nam dùng giun đất điều trị các bệnh về huyết áp, tim mạch, thần kinh, hen suyễn, sốt rét... Nghiên cứu hiện đại cho thấy giun đất chứa chất lumbriferin giúp thanh nhiệt, hạ sốt. Các thành phần đạm trong giun có tác dụng kháng histamin, làm giãn khí quản. Điều này lý giải việc y học cổ truyền thường dùng địa long để trị hen suyễn, viêm phế quản, khó thở. Nó cũng chứa hàm lượng rất cao a-xit linoleic, cùng khoáng chất vi lượng chống oxy hóa selen giúp tăng cường miễn dịch, nâng cao sức đề kháng trong cơ thể. Trong các tác dụng của địa long thì hỗ trợ hạ huyết áp được quan tâm nhiều nhất. "Tuy nhiên, tôi khẳng định, giun đất không thể chữa bách bệnh và không có bất cứ tài liệu nào nói giun đất là vị thuốc có tác dụng chữa ung thư. Vì vậy, người bệnh không nên biến mình thành "chuột bạch" và đùa giỡn với tính mạng của mình", TS. Thuần khuyến cáo. 

Nhóm phóng viên