Chiều 22/10, bên hành lang Quốc hội, Bí thư Thành uỷ Hà Nội Hoàng Trung Hải đã có trao đổi với phóng viên về sự cố ô nhiễm nguồn nước sạch sông Đà, gây ảnh hưởng đến người dân Hà Nội trong thời gian qua.
Bí thư Thành uỷ Hà Nội Hoàng Trung Hải.
Sau sự cố nhiễm bẩn nguồn nước sạch sông Đà, quan điểm của ông thế nào trong việc bảo vệ nguồn nước của chúng ta hiện nay?
Chúng ta phải rút rất nhiều kinh nghiệm, trước hết là về quản lý nguồn nước nhìn từ nguồn nước sông Đà, hồ Đầm Bài. Thực tế mà nói thì từng khu vực, từng hộ dân, khu chung cư phải cẩn thận, giữ gìn.
Cùng với đó, doanh nghiệp kinh doanh nước phải có trách nhiệm bảo vệ nguồn nước. Giống như cách các hồ thuỷ điện quy định từ xưa tới nay, chủ đầu tư phải có trách nhiệm về an ninh, sạt lở, chăn nuôi, ô nhiễm... nguồn nước của mình.
Chúng ta thường nói đến an ninh về chính trị nhưng không nghĩ đến an ninh nguồn nước, tức là vệ sinh, an toàn. Sau vụ việc này phải quan tâm hơn.
Theo ông, nhìn từ vụ nước sông Đà bị nhiễm dầu thải, trách nhiệm của các cơ quan như thế nào?
Cần phải xem lại hệ thống quan trắc còn hạn chế. Bất cứ ở đâu cũng có thể mất an ninh, an toàn nguồn nước, vậy thì hệ thống nào phát hiện ra?
Đối với từng công đoạn, quy định rõ từng cơ quan có trách nhiệm xử lý. Đối với doanh nghiệp, trong một nhà máy, từng phân xưởng lại chia ra: Nhận nước đầu nguồn thế nào? Xử lý thế nào?... Không thể để toàn bộ hệ thống quan trắc mà không phát hiện ra hoặc phát hiện ra nhưng xử lý lúng túng như ông Nguyễn Văn Tốn (Tổng Giám đốc công ty Cổ phần đầu tư Nước sạch sông Đà - PV) nói là "tôi không biết nên dừng hay không". Việc đó nhất định phải chấn chỉnh.
Tiếp đến, các nhà phân phối nước sạch cũng phải có hệ thống quan trắc để kịp thời phát hiện. Đã nói đảm bảo cho người dân - khách hàng, chất lượng nước cung cấp thì phải chịu trách nhiệm. Chịu trách nhiệm bằng cách nào thì phải giải trình với cơ quan Nhà nước.
Thứ nhất là quan trắc tự động nguồn nước, để khi tới người dân là đã qua mấy “hàng rào” kiểm soát. Thứ hai, có phương án lấy mẫu thủ công phòng trường hợp quan trắc tự động có vấn đề. Những vấn đề này phải rà soát lại hết, quy trình hoá, quy phạm hoá”.
Hàng triệu người dân Thủ đô bị ảnh hưởng vì sự cố nước sạch sông Đà nhiễm dầu thải.
Sự cố này có phải là một thảm họa môi trường hay không, thưa ông?
Thành phố đã có quy định tất cả các loại thảm hoạ, và có các kế hoạch cụ thể để thực hiện, ngăn ngừa thảm hoạ. Thành phố đã nhìn thấy vấn đề rồi nhưng chưa thực hiện được hết các giải pháp đề ra, giờ phải cụ thể hoá, quy phạm hoá nó để giao trách nhiệm từng cơ quan.
Vừa rồi có nhiều vấn đề xảy ra, từ ô nhiễm không khí đến nguồn nước, đó là những thứ chúng ta cần tiếp tục làm khẩn trương quyết liệt hơn, vì những thứ đó có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Nhà máy nước sạch sông Đà ở Hoà Bình nhưng lại cung cấp cho Hà Nội, có khó khăn gì cho việc đảm bảo an ninh nguồn nước?
Khó nhưng không phải không làm được. Cũng giống như nhà máy thuỷ điện trên Hoà Bình nhưng điện mình dùng ở đây, có làm sao đâu?
Hà Nội có tính đến trường hợp nếu không đảm bảo nước sạch và không kịp thời xử lý thì có thể cắt không sử dụng?
Cắt thì lúc nào cũng có quyền cắt. Hoàn toàn có quyền thay thế và có quyền bắt họ phải thực hiện đúng, chứ không phải họ thích thì làm, không thích thì thôi.
Cứ tưởng tượng như ông cấp điện, ông dỗi, bảo cắt điện để em đi nghỉ mát là không được. Anh cấp những dịch vụ thiết yếu thì bắt buộc phải thực hiện, không được phép như vậy. Thậm chí luật đình công, bãi công cũng đã quy định những ngành không được phép. Chúng ta không cần sợ những trường hợp đó.
Ông có nghĩ rằng Hà Nội chậm trễ trong việc xử lý các sự cố hay không?
Thủ tướng cũng nói rồi, Thành phố sẽ rút kinh nghiệm việc này. Ở đây có vấn đề phân công, phân nhiệm trong công tác xử lý công việc và thông tin, phối hợp với các cơ quan liên quan. Bất cứ việc gì xảy ra thường bao giờ cũng hổng chỗ phối hợp, cứ ông chẳng bà chuộc, ông trước bà sau... nên như tôi vừa nói là quy phạm hoá, quy trình hoá tất cả quá trình xử lý, nếu không sau lại rối, không biết ai nói, không biết số của ai là đáng tin, số của địa phương hay bộ... tất cả những thứ đó phải điều chỉnh, quy định cho đúng
Tôi đã họp ở thành phố, cũng đã nói phải rút kinh nghiệm, đánh giá và sẽ có quy định. Như mình nói cũng có thể không hết được nhưng mỗi lần nó phải tốt lên, khá lên, phải yên tâm.
Hoa Liên - Công Luân
