Kỳ 2: Lòng dân đồng thuận, cao tốc sớm thông
Ghi nhận của Người Đưa tin, đến ngày 9/9, hơn 100 mũi thi công đồng loạt triển khai trên công trường dự án cao tốc Bắc - Nam, đoạn qua địa phận tỉnh Bình Định. Nhờ thời tiết thuận lợi và mặt bằng được bàn giao sạch trên tuyến (trừ hơn 2 ha đất rừng tự nhiên đang chờ Quốc hội thông qua Nghị quyết chuyển đổi mục đích rừng), nhịp điệu thi công thêm hối hả mỗi ngày.
Cả hệ thống chính trị vào cuộc, dân đồng thuận
Chỉ riêng đoạn tuyến gần chục km đường cao tốc qua 2 xã Cát Hiệp và Cát Hanh - huyện Phù Cát (tỉnh Bình Định) có hơn 450 hộ bị ảnh hưởng; diện tích đất thu hồi hoảng 74,48ha. Trong đó, số nhà phải giải tỏa trắng là 159 hộ...
Ông Đỗ Xuân Thắng – Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Phù Cát (tỉnh Bình Định), cho hay: "Đây là dự án lớn có ảnh hưởng ở quy mô rộng và tác động tới nhiều người dân ở địa phương. Chính vì thế, thực hiện chỉ đạo từ tỉnh, chính quyền các cấp huyện Phù Cát theo đó triển khai. Chúng tôi tập trung tối đa, ưu tiên cho công tác bồi thường, GPMB để người dân an tâm, ủng hộ dự án".
Tương tự, từ cuối quý I/2023, huyện Tuy Phước đã bàn giao 100% mặt bằng cho nhà đầu tư thi công dự án. Ông Nguyễn Ngọc Xuân – Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Tuy Phước (tỉnh Bình Định), cho hay, sau khi được UBND tỉnh giao thực hiện công tác bồi thường GPMB và tái định cư, huyện đã thành lập Ban Chỉ đạo cấp huyện, Hội đồng bồi thường (BT), GPMB, Tổ công tác để triển khai thực hiện và tích cực phối hợp với các chủ đầu tư, các sở, ngành có liên quan kịp thời tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh công tác GPMB.
Đồng thời, huyện huy động cấp ủy, chính quyền cơ sở và các hội đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền, giải thích vận động người dân tạo sự đồng thuận trong công tác bồi thường, GPMB.
Là địa phương có diện tích bị ảnh hưởng bởi cao tốc lớn nhất tỉnh, số hộ phải di dời nhiều nhất, nhưng thị xã Hoài Nhơn là địa phương tiên phong GPMB.
Ngay khi có chủ trương thực hiện, Hoài Nhơn thành lập 3 hội đồng GPMB do 3 phó chủ tịch thị xã phụ trách, chia nhóm làm việc.
Ông Phạm Văn Chung, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thị xã Hoài Nhơn, cho hay, thời điểm đó, các Hội đồng GPMB phụ trách 3 phường, xã, làm việc xuyên suốt, hỗ trợ người dân, ưu tiên tối đa cho dân với phương châm "người dân di dời tới nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ".
Mặt bằng thông sớm, cao tốc tiếp đà bứt tốc
Theo ông Nguyễn Văn Hưng – Phó Giám đốc Ban quản lý dự án 85 (Bộ GTVT) – chủ đầu tư dự án thành phần Hoài Nhơn – Quy Nhơn, trong suốt quá trình thực hiện dự án ở Bình Định, chúng tôi nhận được sự hỗ trợ lớn từ chính quyền các cấp và người dân địa phương. Nhờ vậy, tiến độ dự án trên địa bàn tỉnh đảm bảo, góp phần mục tiêu cán đích dự án theo đúng các yêu cầu, chỉ đạo và kế hoạch đề ra.
Theo Ban quản lý dự án 85, hiện nay, chủ đầu tư và các đơn vị thi công bố trí 103 mũi thi công, huy động 637 đầu thiết bị, máy móc và 1.355 kỹ sư, công nhân… trên toàn tuyến. Khối lượng thi công các hạng mục chính dự án đã hoàn thành như đường công vụ đạt 100%, đào nền đường đạt hơn 80%, đắp nền K95 đạt hơn 75%... Lũy kế sản lượng đến nay 3.484 tỷ đồng đạt 45,4% hợp đồng, đáp ứng tiến độ dự án.
Bài học tinh thần quyết liệt và thấu hiểu
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Tự Công Hoàng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, chia sẻ, để tạo lòng tin của nhân dân trong việc thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, chính quyền địa phương cần tăng cường kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm các vi phạm, đồng thời giải quyết thỏa đáng, kịp thời các trường hợp khiếu nại, tố cáo để bảo đảm an ninh trật tự từ cơ sở; ngăn chặn kịp thời các trường hợp lấn chiếm đất đai, xây dựng, tạo lập trái phép tài sản trên đất nhằm mục đích trục lợi khi nhà nước thu hồi đất; thực hiện nghiêm việc cưỡng chế thu hồi đất đối với các trường hợp cố tình chống đối, không chấp hành quyết định thu hồi đất.
Bình Định thực hiện công tác GPMB bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, quan tâm đến công tác sắp xếp bố trí tái định cư, chuyển đổi nghề, giải quyết việc làm cho người lao động trong diện phải thu hồi đất.
Nhiều lần thị sát các công trình giao thông trọng điểm, GPMB cao tốc, ông Hồ Quốc Dũng – Bí thư Tỉnh ủy Bình Định, chỉ đạo chính quyền các cấp của tỉnh phải đặt mình vào vị trí người dân trong mọi vấn đề, phải tạo sự đồng thuận trong lòng dân rồi mới triển khai thực hiện.
Người đứng đầu tỉnh Bình Định nhấn mạnh: "Triển khai các dự án giao thông trọng điểm quốc gia và tỉnh là nhiệm vụ trung tâm của trung tâm; trong đó GPMB là công tác trọng điểm của trọng điểm. Bí thư các thành ủy, thị ủy, huyện ủy phải có trách nhiệm chỉ đạo, kiểm tra thực hiện. Nơi nào công tác GPMB bị chậm trễ, vướng mắc không giải quyết mà để kéo dài, người đứng đầu địa phương đó phải chịu trách nhiệm".
Chính vì thế, ngay khi triển khai dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định yêu cầu, GPMB phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; đặc biệt đội ngũ cán bộ thực hiện công tác GPMB phải đặt mình vào vị trí của người dân để xem thử giải quyết thấu tình đạt lý chưa. Và chỉ khi nào người dân đòi hỏi quá đã dù đã linh động hết sức về chính sách thì mới áp dụng cưỡng chế.
Từ quyết tâm này, không chỉ ở cấp cao của tỉnh mà tới từng thôn, xóm, cán bộ làm công tác GPMB dự án cao tốc cũng áp dụng thành công.
Ông Nguyễn Tư – cán bộ địa chính xã Cát Hanh, huyện Phù Cát (tỉnh Bình Định) – cho hay: Người dân từ bỏ nơi họ gắn bó cả đời người, làm sao mà họ không lo, không buồn, không trăn trở, thậm chí nhiều người còn muốn chống đối. Mình là cán bộ đi vận động dân, nếu không hiểu được nổi trăn trở đó của dân thì làm sao thuyết phục được bà con.
"Chính vì hiểu, chia sẻ với dân, nên dân tin và ủng hộ, đồng thuận di dời. Hiện, chúng tôi tiếp tục triển khai các giải pháp hỗ trợ người dân chuyển đổi nghề, mở các lớp dạy nghề nông thôn (như nghề may, đan...) và một số nghề phù hợp để người dân có thể tiếp cận, sản xuất, ổn định sinh kế khi đến nơi ở mới", ông Tư nói.
Tháng 3/2024, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng về kiểm tra tiến độ thi công dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam tại Bình Định. Tại đây, Bộ trưởng đánh giá cao nỗ lực của tỉnh trong công tác GPMB, tới thời điểm kiểm tra, tỉnh đã bàn giao gần 100% mặt bằng sạch để các đơn vị thực hiện thi công. Đặc biệt, Bộ trưởng đánh giá tỉnh Bình Định đã có sự phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư. Với nỗ lực và kết quả đã đạt được, Bộ trưởng kỳ vọng dự án qua địa phận tỉnh Bình Định vượt hoàn thành trong quý III/2025 so với kế hoạch ban đầu là 31/12/2025.