TP.Hà Nội đang lấy ý kiến chính quyền cơ sở các cấp về dự thảo Đề án thí điểm mô hình chính quyền đô thị. Theo đó, tổ soạn thảo đưa ra 2 phương án.
Phương án 1 là xây dựng mô hình 2 cấp chính quyền gồm thành phố và quận, huyện, thị xã; một cấp hành chính tại xã, phường, thị trấn.
Phương án 2 với mục đích tinh gọn mạnh mẽ bộ máy. Theo đó, HĐND ở các cấp quận, huyện, thị xã, xã phường, thị trấn được xoá bỏ. Hà Nội chủ trương xây dựng một cấp thành phố, một cấp hành chính quận, huyện thị xã và một cơ quan hành chính đại diện ở xã phường thị trấn.
Xung quanh đề án này, các chuyên gia và dư luận đã nảy sinh 2 luồng ý kiến khác nhau. Nhiều ý kiến đồng tình cho rằng bộ máy sẽ gọn nhẹ, tránh chồng chéo giữa HĐND các cấp, qua đó giúp nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp. Luồng ý kiến khác băn khoăn bỏ HĐND cấp quận/huyện, phường/xã thì tiếp xúc cử tri lấy ai để bày tỏ bức xúc, nguyện vọng và thực hiện chức năng giám sát chính quyền quận, phường, trong khi HĐND tỉnh, TP thì xa.
Trao đổi với PV báo Người đưa tin về vấn đề này, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội) cho rằng: “Hiện nay, cơ chế giám sát lực lượng chức năng, quyền lực chúng ta còn rất nhiều. Ngoài chuyện giám sát nhân dân ra còn giám sát mặt trận tổ quốc, các đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội được luật pháp cho phép giám sát.
Theo tôi thấy thời gian qua, chức năng, vai trò giám sát của HĐND cấp huyện và cấp xã còn rất hạn chế.
HĐND ở đây có cũng như không dẫn đến hình thành một bộ máy nhà nước hết sức cồng kềnh và rườm rà. Ngân sách nhà nước phải chịu một khoản chi phí cho các đại biểu này rất lớn. Chính vì thế, không nhất thiết phải duy trì bộ máy này mà theo tôi nên tăng cường vai trò cho HĐND cấp tỉnh, đặc biệt là HĐND chuyên trách để qua đó người ta chịu trách nhiệm, phụ trách từng đại biểu ở cấp huyện, cấp xã và giám sát các hoạt động của UBND của cơ sở đó”.
Để trả lời cho câu hỏi, liệu phương án bỏ HĐND cấp huyện, xã thì có tinh gọn được bộ máy nhà nước hay không, nếu có sẽ đem lại kết quả như thế nào thì ĐBQH cho biết: “Nhằm tinh gọn bộ máy thì chúng ta đang quyết tâm và hành động quyết liệt, trên thực tế trong thời gian qua chức năng giám sát, quyết định của HĐND cấp huyện, xã rất nhỏ giọt. Họ vẫn còn e ngại vấn đề chất vấn và trả lời chất vấn, hay e ngại cả trong việc giám sát, nếu có thì cũng làm một cách chung chung. Bên cạnh đó, ngân sách cũng là do UBND cấp tỉnh phân bổ chứ không phải do chính quyền cấp địa phương quyết định. Nếu nhìn một cách khách quan thì việc tinh giản bộ máy chính quyền này sẽ giảm một phần ngân sách khá lớn cho nhà nước nên để khoản đó vào đầu tư cho cơ sở hạ tầng được tốt hơn”.
Hải Yến - Đỗ Chang