Hỏi: Tôi đã làm hợp đồng tặng cho con trai một căn nhà với điều kiện phải chăm sóc tôi và vợ đến già. Tuy nhiên, sau khi được sang tên, cấp sổ đỏ, con trai không thực hiện đúng giao kết, bỏ bê và có hành động ngược đãi cha mẹ. Giờ tôi muốn lấy lại tài sản có được không?
Tư vấn:
Điều 475 Bộ luật Dân sự năm 2015, quy định hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho giao tài sản của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, bên được tặng cho đồng ý nhận.
Khi việc tặng cho đã có hiệu lực tức là việc tặng cho tài sản đã được hoàn tất thì bên tặng cho sẽ không có quyền đòi lại. Tuy nhiên, bên tặng cho có thể đòi lại tài sản trong những trường hợp sau đây:
1. Trường hợp tặng cho tài sản có điều kiện
Theo Điều 462 Bộ luật Dân sự năm 2015, bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ trước hoặc sau khi tặng cho. Điều kiện tặng cho không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ trước khi tặng cho, nếu bên được tặng cho đã hoàn thành nghĩa vụ mà bên tặng cho không giao tài sản thì bên tặng cho phải thanh toán nghĩa vụ mà bên được tặng cho đã thực hiện.
Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
2. Trường hợp hợp đồng tặng cho không có điều kiện nhưng vô hiệu
Điều 117 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định một giao dịch dân sự chỉ có hiệu lực khi có đủ hai điều kiện sau:
- Về nội dung, chủ thể thực hiện giao dịch có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập; chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện, mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
- Về hình thức, hợp đồng phải đáp ứng đúng yêu cầu do pháp luật quy định. Cụ thể, nhà đất là bất động sản thì hợp đồng tặng cho nhà đất phải lập thành văn bản có công chứng, chứng thực và phải đăng ký với cơ quan quản lý nhà đất.
Ảnh minh họa.
Trường hợp bạn tặng căn nhà cho con trai với điều kiện phải chăm sóc đến già là thuộc trường hợp tặng cho tài sản có điều kiện được quy định tại Điều 462, Bộ luật Dân sự năm 2015.
Xét thấy điều kiện của bạn yêu cầu con trai phải chăm sóc cha mẹ đến già là không trái pháp luật, không trái đạo đức xã hội nên hợp đồng tặng cho tài sản có điều kiện này đáp ứng được điều kiện theo quy định của pháp luật. Bạn cũng đã sang tên nhà cho con trai là đã thực hiện hợp đồng.
Tuy nhiên con trai bạn lại không thực hiện điều kiện là phải chăm sóc cha mẹ đến già mà có hành động bất hiếu, ngược đãi cha mẹ, do đó có thể thấy con trai của bạn đã vi phạm điều kiện của hợp đồng tặng cho có điều kiện.
Theo quy định tại khoản 3, điều 462 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì "trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại".
Như vậy, nếu con cái được tặng cho tài sản mà không thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng tặng cho hoặc hợp đồng tặng cho bị vô hiệu thì cha mẹ có thể đòi lại tài sản đã tặng cho. Khi đó hai bên sẽ trao trả cho nhau những gì đã nhận, tức là con cái sẽ phải trả lại bất động sản đã được cha mẹ tặng cho.
Minh Hoa (t/h)
