Ngày 16/5, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đăng tải "Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 09 tháng 01 năm 2017 của Chính phủ về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh" để ý kiến góp ý của các đơn vị, tổ chức và cá nhân.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, qua báo cáo của các địa phương và các đơn vị chuyên môn trực thuộc Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, khi áp dụng Nghị định số 02/2017/NĐ-CP đã phát sinh những tồn tại, bất cập và cần có những sửa đổi, bổ sung kịp thời.
Thứ nhất, về đối tượng hỗ trợ. Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ban hành từ năm 2017, do đó có một số khái niệm số khái niệm thuộc nội dung trồng trọt, lâm nghiệp, thuỷ sản chưa phù hợp với các luật mới ban hành. Doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập,... và các đối tượng khác không thuộc đối tượng hỗ trợ trong khi đây là đối tượng đóng góp lớn cho Quỹ phòng, chống thiên tai dẫn đến khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Thứ hai, về điều kiện hỗ trợ. Trong một số Luật điều chỉnh các lĩnh vực liên quan mới được ban hành như Luật Thuỷ sản năm 2017, Luật Chăn nuôi năm 2018, đã có các quy định về kê khai (với chăn nuôi), đăng ký, cấp phép, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện nuôi trồng với thuỷ sản, do đó, cần điều chỉnh quy định đối với việc sản xuất, đăng ký kê khai ban đầu nhằm đảm bảo sự phù hợp với quy định của pháp luật chuyên ngành trong sản xuất nông nghiệp.
Điều kiện được hỗ trợ phải có đăng ký kê khai ban đầu được UBND cấp xã xác nhận đối với chăn nuôi tập trung hoặc có giấy chứng nhận kiểm dịch. Với nuôi trồng thủy sản, do các hộ sản xuất chủ yếu là hộ nhỏ lẻ, sản xuất hộ gia đình nên hầu hết không thực hiện kê khai ban đầu hoặc không có giấy chứng nhận kiểm dịch; người nuôi trồng thủy sản thường chung nhau mua giống, nhưng Giấy chứng nhận kiểm dịch cấp theo lô nên nhiều hộ nuôi không có giấy khi làm hồ sơ đề nghị hỗ trợ; không có hồ sơ lưu trữ sản xuất... dẫn đến không đủ điều kiện để được hỗ trợ.
Chu kỳ nuôi thủy sản đối với lồng, bè trên biển thường kéo dài từ 12 đến 24 tháng; người dân thả giống vào nhiều thời điểm khác nhau; số hộ nuôi trồng lồng bè trên biển của một số tỉnh là rất lớn và tại các vùng biển cách bờ rất xa (5-15 km), gây khó khăn cho cán bộ cấp xã trong việc kiểm tra, xác nhận vào kê khai theo quy định (thực hiện kê khai và được xác nhận ngay khi thực hiện nuôi trồng).
Thứ ba, về mức hỗ trợ. Mức hỗ trợ quy định từ năm 2017, trong khi giá thị trường hiện nay đã biến đổi rất nhiều, do vậy mức hỗ trợ trong Nghị định là thấp và không phù hợp với thời điểm hiện tại. Nhiều loại cây trồng, vật nuôi, hình thức nuôi chưa được quy định trong Nghị định dẫn đến khó khăn trong công tác hỗ trợ khôi phục sản xuất.
Mức hỗ trợ với dịch bệnh là cố định trong khi giá thị trường luôn biến động gây khó khăn khi xảy ra dịch do nếu mức hỗ trợ cao hơn so với giá thị trường có thể xuất hiện tình trạng người chăn nuôi không thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch làm dịch bệnh lây lan để nhận hỗ trợ; nếu mức hỗ trợ quá thấp so với giá thị trường có thể xảy ra tình trạng giấu dịch, bán chạy gia súc, gia cầm bệnh làm lây lan dịch.
Thứ tư, trình tự, thủ tục hỗ trợ vẫn còn tồn tại, bất cập, cần đơn giản hoá thủ tục để thuận lợi hơn cho người dân khi nộp hồ sơ hỗ trợ.
Thứ năm, về chế độ hỗ trợ người tham gia công tác phòng, chống dịch và khắc phục thiệt hại do thiên tai. Chế độ hỗ trợ cho người tham gia công tác phòng, chống dịch đang được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 1442/QĐ-TTg ngày 23 tháng 8 năm 2011 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 719/QĐ-TTg ngày 05 tháng 6 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ phòng, chống dịch bênh gia súc, gia cầm. Tuy nhiên, trong thực tế triển khai, mức hỗ trợ theo quy định hiện hành còn thấp nên khó triển khai, huy động nguồn nhân lực trực tiếp tham gia nhiệm vụ phòng chống dịch.
Chưa có quy định về chế độ hỗ trợ cho người trực tiếp tham gia thống kê, xác nhận thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh gây ra.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, để khắc phục những khó khăn và bất cập trên, việc xây dựng và ban hành Nghị định về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh phù hợp với yêu cầu thực tiễn hiện nay là cần thiết.
Nâng mức hỗ trợ cho phù hợp với kinh phí để khôi phục sản xuất
Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 9/1/2017 đã bổ sung phạm vi điều chỉnh: Hỗ trợ cho người trực tiếp tham gia công tác thống kê, xác nhận thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh và người tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh động vật.
Điều chỉnh tên gọi một số đối tượng cho phù hợp với cách sử dụng từ ngữ trong quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật liên quan mới được ban hành như Luật Thủy sản 2017, Luật Chăn nuôi năm 2018. Bổ sung quy định về hỗ trợ cho doanh nghiệp, hộ sản xuất gia công cho các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực trồng trọt, lâm nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và sản xuất muối.
Ngoài ra, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 9/1/2017 đã nâng mức hỗ trợ cho phù hợp với kinh phí để khôi phục sản xuất hiện nay (1,25 - 2 lần hiện tại); phân theo giai đoạn sinh trưởng của cây trồng, vật nuôi để có mức hỗ trợ phù hợp.
Hỗ trợ đối với cây lúa: Diện tích lúa thuần: Sau gieo trồng từ 1 đến 10 ngày bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 2.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 1.000.000 đồng/ha. Sau gieo trồng từ trên 10 ngày đến 45 ngày bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 5.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 3.000.000 đồng/ha. Sau gieo cấy trên 45 ngày bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 8.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 4.000.000 đồng/ha.
Diện tích lúa lai: Sau gieo trồng từ 1 đến 10 ngày bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 3.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 1.500.000 đồng/ha. Sau gieo trồng từ trên 10 ngày đến 45 ngày bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 6.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 3.500.000 đồng/ha. Sau gieo trồng trên 45 ngày bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 9.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 4.500.000 đồng/ha. Diện tích mạ lúa lai bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 30.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 15.000.000 đồng/ha.
Cây hàng năm khác bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 2.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 1.000.000 đồng/ha.
Đối với cây trồng lâu năm, vườn cây ở thời kỳ kiến thiết cơ bản bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 8.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 4.000.000 đồng/ha. Vườn cây ở thời kỳ kinh doanh, vườn cây đầu dòng ở giai đoạn được khai thác vật liệu nhân giống bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 20.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 10.000.000 đồng/ha. Cây giống trong giai đoạn vườn ươm được nhân giống từ nguồn vật liệu khai thác từ cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 50.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 30.000.000 đồng/ha.
Hỗ trợ đối với cây trồng lâm nghiệp được đề xuất như sau: Diện tích cây rừng chưa đến tuổi khai thác, cây lâm sản ngoài gỗ trồng trên đất lâm nghiệp, vườn giống, rừng giống bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 8.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 4.000.000 đồng/ha. Diện tích cây giống được ươm trong giai đoạn vườn ươm bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ 50.000.000 đồng/ha; bị thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ 25.000.000 đồng/ha.
Hỗ trợ đối với nuôi thủy, hải sản: Diện tích nuôi tôm quảng canh (nuôi tôm lúa, tôm sinh thái, tôm rừng, tôm kết hợp) bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ từ 7.000.000 - 10.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ từ 4.000.000 - 6.000.000 đồng/ha. Diện tích nuôi cá truyền thống, các loài cá bản địa bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ từ 10.000.000 - 18.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ từ 5.000.000 - 10.000.000 đồng/ha. Diện tích nuôi tôm sú bán thâm canh, thâm canh bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ từ 15.000.000 - 20.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ từ 10.000.000 - 15.000.000 đồng/ha.
Diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng bán thâm canh, thâm canh bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ từ 40.000.000 - 50.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ từ 20.000.000 - 30.000.000 đồng/ha. Diện tích nuôi nhuyễn thể bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ từ 50.000.000 - 65.000.000 đồng/ha; thiệt hại từ 30% - 70%, hỗ trợ từ 40.000.000 - 45.000.000 đồng/ha…
Hỗ trợ đối với sản xuất muối: Diện tích sản xuất muối bị thiệt hại trên 70% hỗ trợ 3.000.000 đồng /ha; thiệt hại từ 30% – 70% hỗ trợ 2.500.000 đồng/ha.
Đặc biệt, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 9/1/2017 bổ sung mức hỗ trợ hỗ trợ cho người trực tiếp tham gia công tác thống kê, xác nhận thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh và người tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh động vật.
Cụ thể, hỗ trợ cho người trực tiếp tham gia thống kê, xác nhận thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh: Mức chi 150.000 đồng/người/ngày đối với ngày làm việc và 300.000 đồng/người/ngày đối với ngày nghỉ, ngày lễ, tết.
Hỗ trợ người trực tiếp tham gia tiêm phòng vắc-xin với mức bình quân cho một lần tiêm: 2.900 đồng/con lợn; 4.800 đồng/con trâu, bò; 350 đồng/con gia cầm. Trường hợp mức bồi dưỡng theo lần tiêm dưới 200.000 đồng/người/ngày thì được thanh toán bằng mức 180.000 đồng/người/ngày.
Hỗ trợ cho cán bộ thú y và những người trực tiếp tham gia nhiệm vụ phòng, chống dịch để thực hiện tiêu hủy gia súc, gia cầm, thủy sản (kể cả gia súc, gia cầm, sản phẩm gia súc, gia cầm do các lực lượng phòng, chống buôn lậu, trạm kiểm dịch động vật bắt buộc phải tiêu hủy); phun hóa chất khử trùng tiêu độc và phục vụ tại các chốt kiểm dịch: Mức chi tối đa 150.000 đồng/người/ngày đối với ngày làm việc và 300.000 đồng/người/ngày đối với ngày nghỉ, ngày lễ, tết.
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định mức hỗ trợ cho người trực tiếp tham gia thống kê, xác nhận thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh và người tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh động vật, nhưng tối đa không quá 2 lần mức quy định trên.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp bị thiệt hại trực tiếp do thiên tai, dịch bệnh theo quy định tại Nghị định này được xem xét hỗ trợ thông qua cơ chế, chính sách về thuế và các chính sách khác do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét quyết định.
Về nguồn tài chính, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 02/2017/NĐ-CP chỉ bổ sung phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng theo kiến nghị của các địa phương đồng thời quy định một số nội dung khác nhằm tháo gỡ những bất cập, vướng mắc lớn, phù hợp với tình hình hiện nay.
Nguồn lực thi hành Nghị định vẫn gồm: Dự phòng ngân sách trung ương, dự phòng ngân sách địa phương, nguồn dự trữ quốc gia, quỹ phòng, chống thiên tai, các nguồn tài chính hợp pháp khác theo quy định của pháp luật và thực hiện theo nguyên tắc Nhà nước chỉ hỗ trợ, không phải đền bù thiệt hại. Do vậy, các điều kiện về nguồn lực và điều kiện cho việc thi hành Nghị định là đảm bảo tính khả thi, đảm bảo quy định theo pháp luật hiện hành.
Tuệ Minh
