Bộ trưởng Đào Hồng Lan: Nhiều cơ sở y tế thực sự trở thành con nợ

Chiều 27/10, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan giải trình, làm rõ ý kiến các ĐBQH nêu tại phiên thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.

Theo Bộ trưởng, thời điểm này ngành y tế gặp khó khăn hơn bao giờ hết. Rất nhiều các lĩnh vực của ngành cũng đã bộc lộ những vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Liên quan tới vấn đề nợ đọng thanh toán BHYT, thực tiễn tìm hiểu nắm được do vướng mắc liên quan triển khai Luật BHYT và Nghị định 146 còn những quy định chưa thống nhất. Nhiều năm gần đây, các bệnh viện, cơ sở y tế bị nợ đọng do việc thanh toán theo tổng mức chưa đáp ứng yêu cầu.

Vì thế, hiện nay nhiều cơ sở y tế thực sự trở thành con nợ, do các chi phí khám chữa bệnh bỏ ra chưa được thanh toán, nên việc triển khai khám chữa bệnh khó khăn, dẫn đến việc mua sắm đấu thầu cũng khó khăn vì nợ các nhà thầu chưa thanh toán được.

Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ đã giao cho Bộ Y tế phối hợp với các bộ ngành và BHXH Việt Nam sửa đổi Nghị định 146 và như tôi đã báo cáo ở trên thì hiện nay Nghị định đang được Bộ Tư pháp thẩm định.

Trong quá trình triển khai thực hiện nội dung này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trước khi Nghị định được ban hành thì Bộ Y tế đã trình Chính phủ Nghị quyết về đảm bảo thuốc, trang thiết bị y tế, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT để giải quyết khó khăn trong thanh toán trong năm 2021, hiện nay, Nghị quyết cũng đã trình lên Chính phủ.

Để giải quyết vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, bên cạnh vấn đề liên quan đến việc sửa đổi quy định về văn bản pháp luật, Bộ Y tế sẽ phối hợp với BHXH Việt Nam đưa ra những giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm soát chi phí khám bệnh, chữa bệnh, hạn chế lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT để đảm bảo an toàn quỹ BHYT.

Vấn đề thiếu thuốc, vật tư y tế, người đứng đầu ngành y tế cho biết, để đảm bảo cung ứng thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế cho các cơ sở y tế thì liên quan đến hai yếu tố quan trọng. Thứ nhất, việc đăng ký lưu hành kịp thời các sản phẩm thuốc, trang thiết bị y tế; thứ hai là đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế của các cơ sở y tế.

Đối với vấn đề đăng ký lưu hành thuốc, thiết bị y tế trong thời gian vừa qua mặc dù có những khó khăn, bất cập liên quan đến dịch Covid-19 và một số lý do khác như doanh nghiệp chưa chuẩn bị được hồ sơ, giấy tờ, cơ quan không thể kiểm tra, đánh giá được thực tế, nhà máy sản xuất ảnh hưởng do giãn cách xã hội, hoạt động của chuyên gia bị ảnh hưởng.

Trong quá trình triển khai thực hiện Chính phủ cũng đã báo cáo UBTVQH ban hành Nghị quyết số 12 để giải quyết các vấn đề liên quan đến đăng ký, lưu hành.

Đến thời điểm này, Bộ Y tế đã công bố danh mục trên 10.000 thuốc hết hạn hiệu lực đăng ký lưu hành, trong năm 2022 tiếp tục được cấp giấy lưu hành đến 31/12/2022 nên đã cơ bản đảm bảo được nguồn cung ứng thuốc trên thị trường của năm 2022, đáp ứng kịp thời thuốc khám, chữa bệnh phục vụ nhân dân và phòng, chống dịch.

Bộ cũng đã thành lập các đoàn để kiểm tra, hỗ trợ cho các địa phương liên quan đến nội dung này. Và qua tổng kết, đánh giá trong thời gian vừa qua mặc dù nguồn cung ứng thuốc cho thị trường được đảm bảo.

Tuy nhiên, vướng vấn đề thứ hai liên quan đến triển khai thực hiện vướng mắc liên quan đến các quy định về đấu thầu, về các nội dung nằm trong các quy định của Luật, Nghị định, thông tư của các bộ ngành có liên quan nên đã ảnh hưởng đến một thời điểm các cơ sở y tế có tình trạng thiếu thuốc một cách cục bộ trên từng lĩnh vực.

Bộ cũng đã rà soát, đánh giá nguyên nhân về vấn đề này, nội dung nào do cơ chế chính sách, nội dung nào do tổ chức thực hiện để có những giải pháp tham mưu cho phù hợp.

Đến thời điểm này các giải pháp đang trong quá trình triển khai thực hiện đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 778 ngày 5/9/2022 để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong đấu thầu thuốc, mua sắm trang thiết bị y tế.

Năm 2022, UBTVQH đã ban hành Nghị quyết số 12 giải quyết vấn đề liên quan đến đăng ký, lưu hành; Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng phối hợp với các bộ ngành để sửa đổi Luật Dược và các Nghị định có liên quan trong quá trình triển khai thực hiện các chính sách liên quan đến pháp luật về BHYT;

Các nội dung liên quan đến việc cấp giấy đăng ký lưu hành, đấu thầu tập trung quốc gia, nâng cao năng lực cho cán bộ, nhân viên được phân công đến công tác đấu thầu, công bố rộng rãi kết quả đấu thầu. Các tổ công tác phục vụ cho công tác đấu thầu, đối với các đơn vị đang được triển khai.

“Trong quá trình triển khai, chúng tôi nhận thấy có nhiều quy định rất rõ nhưng quá trình thực hiện một số nơi vẫn còn lúng túng nên Bộ tăng cường công tác hướng dẫn, hỗ trợ cho các đơn vị tập trung trong việc đấu thầu.

Trên cơ sở đó, Bộ tiếp tục trình Chính phủ trong quá trình sửa đổi Luật Đấu thầu, Luật Dược các Nghị định, Thông tư liên quan đến lĩnh vực này”, Bộ trưởng Y tế cho biết.

Về liên quan đến đảm bảo nguồn nhân lực y tế, tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực y tế, theo Bộ trưởng Y tế, vấn đề liên quan đến làn sóng chuyển dịch làn sóng từ y tế khu vực công sang khu vực tư nhân cũng đã xảy ra ở nhiều nước.

Qua đánh giá của WHO, y tế toàn cầu thiếu hụt khoảng 15 triệu nhân lực vào năm 2022 và qua quá trình triển khai thực hiện, đối với Việt Nam cũng không nằm trong ngoại lệ.

Làn sóng chuyển dịch của ngành y tế của Việt Nam bên cạnh những đặc điểm tương đồng với thế giới thì Việt Nam có những đặc điểm đặc biệt hơn.

Tình hình nhân viên y tế nghỉ việc khu vực công sang khu vực tư cũng đã xuất hiện, qua rà soát, đánh giá Bộ trưởng cho biết, nhận thấy quy mô diễn ra ở nhiều cấp, nhiều tuyến. Trong đó có nhiều địa phương có số lao động lớn.

Về giải pháp, bên cạnh các chính sách hỗ trợ nhân viên y tế, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết Bộ đã trình sửa đổi Nghị định 56 về hỗ trợ mức phụ cấp đối với nhân viên y tế.

Bên cạnh đó, để tăng nhân lực y tế, Bộ trưởng cho biết sẽ được báo cáo trong phiên trả lời chất vấn tới.