Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: “Không thể không điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu”

Tốc độ già hóa dân số Việt Nam đang ở mức cao nhất

Mở đầu phần trao đổi với PV, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo Nghị quyết 28 của Trung ương cũng đặt vấn đề rõ: “Mục tiêu, mục đích của điều chỉnh tuổi nghỉ hưu phải tính tới tăng trưởng, việc làm, giải quyết đảm bảo bền vững quỹ bảo hiểm lâu dài. Rồi là vấn đề già hóa dân số, giảm dần khoảng cách giới, có thể là tầm nhìn dài, nhưng phải hành động mau lẹ để thích ứng được già hóa dân số vào 2035”.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng khẳng định cơ cấu dân số Việt Nam không còn thời “dân số vàng” như mọi người đang nghĩ: “Một cách tổng thể thì chúng ta đang khẳng định Việt Nam là dân số vàng, nhưng thực chất từ 2014 đã chuyển từ đang già sang già rồi. Nếu năm 2000, một năm bình quân có 1,2 triệu người bước vào độ tuổi lao động, nhưng hiện nay chỉ còn khoảng 400.000 người/năm. Hiện nay dân số Việt Nam đang già hóa khoảng 7% (tính ở độ tuổi 60 trở lên), để chuyển từ tỷ lệ 7% này sang 14% như các nước Đức mất 100 năm, Hàn Quốc 20 năm, thì mình chỉ mất có 15 năm. Tốc độ già hóa của Việt Nam đang ở mức cao nhất hiện nay”.

Bộ trưởng bộ Lao động, Thương binh & Xã hội cũng khẳng định, quy định về độ tuổi nghỉ hưu đã quá lâu: “Hiện nay nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi đã được nghỉ hưu theo quy định từ 1961, tức là hơn 60 năm rồi. Thời điểm chúng ta ban hành quy định, bình quân tuổi thọ Việt Nam mới được trên 45, đến nay tuổi thọ bình quân đã là 76,6. Đặc biệt, tuổi sống sau tuổi nghỉ hưu của nữ là 79,5 tuổi. Như thế chúng ta thấy rằng Việt Nam là một trong những nước có tuổi thọ cao ở châu Á – Thái Bình Dương”.

Đóng bảo hiểm thấp, hưởng lương hưu cao

“Hơn nữa về Quỹ bảo hiệm xã hội, hiện nay, thời gian đóng của nam và nữ nhìn chung là thấp. Đóng bình quân là hơn 20 năm, nhưng hưởng thời gian dài, mức hưởng cũng cao. Thông thường các nước đuợc hưởng từ 30 đến 45%, còn ở Việt Nam đối tượng cao nhất là 75%, còn trung bình là 70%. Như vậy, nếu như 1 người đóng bảo hiểm xã hội 28 năm chỉ đủ cho chính mình hưởng trong 10 năm. Còn lại 9,5 năm phải lấy đóng góp của thế hệ sau, chia sẻ cho thế hệ hiện tại. Muốn có cân bằng của quỹ, phải điều chỉnh tuổi nghỉ hưu.

Tôi muốn nói, tăng tuổi nghỉ hưu là nằm trong tổng thể nhiều phương án, nhiều chính sách, nhiều luật khác. Ví dụ như điều chỉnh bảo hiểm, công việc, thị trường lao động”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung giải thích thêm.

Ông Dung cũng mong muốn người lao động hiểu rằng việc điều chỉnh này sẽ theo lộ trình, đến năm 2028 nếu theo phương án 1 thì một lao động nam mới nghỉ hưu ở tuổi 62, đến năm 2035 thì người nữ mới nghỉ hưu ở tuổi 60.

Vị Bộ trưởng khẳng định, việc tăng tuổi nghỉ hưu không có nghĩa là những người làm việc trong môi trường đặc biệt không được nghỉ sớm: “Nhưng nghỉ này là trong điều kiện lao động bình thường, sức khỏe bình thường. Còn người lao động trong 3 trường hơp: Suy giảm sức khỏe; đặc biệt nặng nhọc độc hại; nặng nhọc độc hại có quyền nghỉ hưu sớm hơn 5 tuổi. Đi liền với nó, chúng tôi đang thiết kế chính sách thậm chí có những người nghỉ hưu ở độ tuổi 50. Chẳng hạn, ai lao động nặng nhọc rồi lại suy giảm nữa thì còn nghỉ sớm hơn.

Ai cũng được thực hiện quyền nghỉ hưu, chẳng hạn tôi có thể nghỉ hưu khi đóng đủ bảo hiểm 25 hay 30 năm. Tôi có thể nghỉ để tôi chờ hưu, chờ chính sách theo quy định hiện hành. Như vậy có nghĩa là không bắt buộc người lao động phải làm đến 62 tuổi.

Chính phủ đang rà soát những công việc nặng hại để có danh sách. Ví dụ, chúng ta đang quy định 24 lĩnh vực nghỉ hưu sớm. Còn những ngành nghề như tòa án, giáo sư, khoa học giỏi chúng ta phải khuyến khích họ làm suốt đời”.

Cuối cùng, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định: “Chúng ta cần hiểu đầy đủ sự cần thiết của việc tăng tuổi nghỉ hưu, không thể không điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu. Nhìn sang các nước, nếu như 2035 không điều chỉnh tuổi nghỉ hưu này Việt Nam sẽ rơi vào già hóa dân số như một số nước hiện nay”.

Nhóm PV Quốc hội