Phiên chất vấn Bộ trưởng bộ LĐ,TB&XH Đào Ngọc Dung hôm nay (5/6), nhiều ĐBQH bày tỏ lo lắng, tình trạng bạo hành, bạo lực, xâm hại đối với trẻ em trong những năm qua ngày càng tăng, nhiều vụ việc phức tạp và nghiêm trọng xảy ra từ thành thị đến nông thôn.
Về khung hàng lang pháp lý để xử lý đối với hành vi vi phạm pháp luật này từng bước đã được Quốc hội, Chính phủ quan tâm xây dựng cơ bản hoàn thiện như luật Bảo vệ trẻ em, luật Hình sự, v.v... Tuy nhiên, cử tri vẫn còn thấy băn khoăn, chưa đủ lực để đẩy lùi vấn nạn này. Chưa đủ sức dăn đe, phòng ngừa có hiệu quả, nhằm bảo vệ trẻ em một cách hoàn thiện hơn trong môi trường lành mạnh để phát triển toàn diện.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn.
Buổi sáng, ĐBQH Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) đã đặt câu hỏi: “Với trách nhiệm của mình, Bộ trưởng có suy nghĩ gì và có những giải pháp đồng bộ gì để giải quyết vấn đề trên một cách hiệu quả hơn trong thời gian sắp đến”.
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin về khung pháp lý ở đây chúng ta hoàn toàn đầy đủ, được quy định trong luật Trẻ em, Nghị định 61 đặc biệt là sau tình hình bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em gia tăng Thủ tướng đã có Chỉ thị 18 quy định và phân công rất rõ từng ngành, từng cấp, từng địa phương. Chúng ta đã tiến hành nhiều giải pháp khác nhau từ tuyên truyền vận động, từ ra đời đường dây nóng 111. Chúng ta xử lý nghiêm một số vụ việc đặc biệt các vụ nổi cộm trực tiếp lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước có ý kiến. Bộ chúng tôi có trách nhiệm quản lý nhà nước cũng trực tiếp đôn đốc theo dõi những vấn đề này.
“Bộ chúng tôi có trách nhiệm quản lý Nhà nước cũng trực tiếp đôn đốc theo dõi những vấn đề này. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục rà soát lại toàn bộ hệ thống pháp luật của chúng ta một lần nữa và cụ thể hóa hơn trách nhiệm các ngành, đặc biệt là phải tăng cường phối hợp hiệp đồng, đề cao trách nhiệm của gia đình và nhà trường trong vấn đề quản lý phòng chống bạo lực và xâm hại trẻ em”, Bộ trưởng nói.
Sau đó, ĐBQH Lê Thị Nga (Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp) trao đổi thêm với Bộ trưởng về câu trả lời đại biểu Tạo. “Trong bạo lực có xâm hại tình dục trẻ em. Số liệu Bộ trưởng đưa ra là 2.000 vụ bạo hành, nhưng riêng các cơ quan tư pháp báo cáo xâm hại tình dục mỗi năm đã là 1.500 vụ. Chúng tôi có mấy đề nghị:
Thứ nhất, đề nghị Bộ trưởng trả lời kỹ hơn vì những trường hợp này thời gian vừa qua xảy ra rất nhiều vụ.
Thứ hai, với tư cách Bộ trưởng, đồng thời là Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về trẻ em, xin Bộ trưởng cho biết các giải pháp mạnh mẽ để chặn đứng tình trạng này, đồng thời chúng tôi đã có một phiên giải trình của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội và Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng, chúng tôi kiến nghị với 3 cơ quan tư pháp. Kiến nghị đó chưa được trả lời, nhân đây tôi đề nghị Chủ tọa, đề nghị Bộ trưởng bộ Công an, Viện trưởng viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao cho biết giải pháp nào để giải quyết những bế tắc trong việc chứng minh các tội phạm xâm hại tình dục trẻ em”, ĐBQH Lê Thị Nga nói.
ĐBQH Nguyễn Quang Tuấn.
ĐBQH Nguyễn Quang Tuấn chất vấn: “Tình trạng xâm hại tình dục ở trẻ em đang gia tăng và ngày càng nguy hiểm, trầm trọng. Chỉ tính riêng 5 tháng đầu năm 2018 đã có 572 vụ xâm hại tình dục trẻ em và đã có 562 cháu bị xâm hại. Nếu tính tối thiểu mỗi vụ một cháu thì có ít nhất 10 cháu bị 2 vụ với tính chất cực kỳ nghiêm trọng. Nguyên nhân 6% liên quan đến hàng xóm, người quen, 21% liên quan đến người thân trong gia đình. Vậy, xin hỏi Bộ trưởng giải pháp nào là căn cơ, là quyết liệt để ngăn chặn tình trạng hết sức đau lòng này”.
Buổi chiều, trả lời ĐBQH Nguyễn Quang Tuấn, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung tiếp tục đưa ra hàng loạt giải pháp, trong đó có việc: Tăng cường quản lý Nhà nước, trong luật quy định rất rõ trách nhiệm của bộ Công an, bộ LĐ,TB&XH, Ủy ban Nhân dân các cấp; tập trung tà soát sửa đổi bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật; tăng cường giáo dục truyền thông trong gia đình, tăng cường trách nhiệm của bố mẹ, anh chị trong gia đình phối hợp cùng nhà trường, xã hội; phối hợp chặt chẽ trong thực thi pháp luật bảo vệ các em, thực hiện quyền của các em trong quá trình tố tụng; tập trung xử lý những vụ việc xảy ra một cách nghiêm minh và nhanh chóng vì thời gian qua vấn đề này còn những tồn tại nhất định…
Tuy nhiên, ĐBQH Nguyễn Quang Tuấn chưa hài lòng với trả lời này. “Các giải pháp Bộ trưởng đưa ra tôi chưa thấy giải pháp nào căn cơ, vì đây là tội pháp đặc thù, khó phát hiện”, ĐBQH Nguyễn Quang Tuấn nói. Ông cho rằng, các vụ xâm hại trẻ em, bằng chứng sẽ mất dần theo thời gian, mà thời gian tính theo giờ, ngày chứ không tính theo tháng, năm. Do đó, ĐBQH Nguyễn Quang Tuấn lấy ví dụ luôn về vụ ông già 70 tuổi dâm ô bé 3 tuổi ở Vũng Tàu để thấy rằng, nhận thức của các cơ quan tố tụng còn khác nhau. Án sơ thẩm 3 năm, án phúc thẩm 18 tháng tù treo và khi giám đốc thẩm lại trở về 3 năm. Vấn đề quan tâm của chính quyền, cơ quan tố tụng chưa đảm bảo trong bảo vệ các em khỏi nạn xâm hại tình dục.
Về câu hỏi chất vấn này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã mời Bộ trưởng bộ Công an, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao cùng tham gia trả lời.
ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng giơ biển tranh luận, đồng tình với ý kiến của ĐBQH Nguyễn Quang Tuấn, Lê Thị Nga… và cho rằng, luật quy định có 17 cơ quan bảo vệ trẻ em, không chỉ riêng bộ LĐ,TB&XH nhưng dường như các gia đình nạn nhân bị đơn độc. “Tôi mong muốn bộ LĐ,TB&XH có thái độ kiên quyết hơn nữa cùng các cơ quan khác vào cuộc”, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng nói.
ĐBQH Ngô Thị Minh giơ biển tranh luận trả lời vấn đề xâm hại trẻ em là giải pháp chưa thỏa đáng, chưa căn cơ. Hiện tai, có 2.850 cơ sở, nhóm trẻ tư thục không được cấp phép, các gia đình gửi trẻ không có lựa chọn nào khác, tư pháp thân thiện với trẻ em cũng không được quan tâm kịp thời. Nhiều trẻ em bị xâm hại rồi bị xâm hại lần 2, mong Bộ trưởng làm rõ trong vấn đề phối hợp với các bộ, ngành.
Viện trưởng viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao Lê Minh Trí cho biết: “Cần sự hoàn thiện của hệ thống pháp luật, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, không chỉ là quyết tâm mà phải là cả hệ thống chính trị, đảm bảo sức mạnh tổng hợp để xử lý nghiêm minh, răn đe, giáo dục chung”. Ông cũng cho rằng, không chỉ xâm hại tình dục mà hiện nay, vấn đề xâm hại khác với trẻ em cũng hết sức bức xúc.
Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình thì cho rằng: “Các cơ quan tiến hành tố tụng đã phối hợp chặt chẽ, đưa các vụ án ra xét xử nghiêm minh”. Riêng ngành Tòa án cũng đã ban hành nhiều văn bản, các bộ giáo trình riêng tập huấn cho việc xử lý các tội xâm hại tình dục trẻ em…
ĐBQH Lê Thị Nga tranh luận lại và đặt tiếp câu hỏi: “Có phải sau khi dư luận lên án, cơ quan điều tra mới tích cực vào cuộc. Vậy những vụ dư luận không lên án, lãnh đạo cấp cao không yêu cầu vào cuộc thì sao. Đề nghị cơ quan tư pháp làm rõ”. Bà Nga cũng cho rằng, cần có quy trình cụ thể để xử lý loại tội phạm này từ việc điều tra truy tố, xử lý tin báo trực tiếp, còn Viện trưởng viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đưa ra một số thông tư đang soạn, ĐBQH Lê Thị Nga đề nghị đi sát vào kiến nghị của Ủy ban Tư pháp Quốc hội trước đó.
