Theo đó, trước họp báo ít phút, Quốc hội đã biểu quyết thông qua việc dừng thực hiện Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (sau đây gọi tắt là Dự án – PV).
Dự án được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 41/2009/QH12 ngày 25 tháng 11 năm 2009. Dự án gồm 2 nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2; công suất lắp đặt mỗi nhà máy khoảng 2000 MW để cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia, góp phần phát triển kinh tế – xã hội đất nước và tỉnh Ninh Thuận. Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện các bước chuẩn bị đầu tư xây dựng Dự án một cách thận trọng, chắc chắn, theo đúng quy định của pháp luật.
Nói về lý do dừng thực hiện dự án, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính Phủ, Người phát ngôn của Chính phủ - Mai Tiến Dũng khẳng định: “Công nghệ hạt nhân của Liên bang Nga và Nhật Bản dự kiến sử dụng cho các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận đều là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay và có mức độ an toàn rất cao nên hoàn toàn yên tâm.
Việc dừng thực hiện Dự án không phải với lý do công nghệ mà là do điều kiện kinh tế nước ta hiện nay như: tình hình phát triển kinh tế vĩ mô của Việt Nam hiện có nhiều thay đổi so với thời điểm quyết định chủ trương đầu tư Dự án; tiềm năng sử dụng các dạng năng lượng tái tạo như gió, mặt trời trở nên khả thi về kinh tế do giá thành sản xuất điện từ các dạng năng lượng này đã giảm đáng kể trong giai đoạn 5 năm qua….”.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cũng cho biết: “Việc dừng thực hiện Dự án không làm ảnh hưởng đến an ninh cung ứng điện do có thể bổ sung các loại hình nguồn điện khác trong hệ thống như các nguồn nhiệt điện than, nguồn điện từ năng lượng tái tạo, nguồn điện sử dụng khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), cũng như xem xét biện pháp tăng cường mua điện từ các nước láng giềng nhất là từ CHDCND Lào.
Việc dừng thực hiện Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận đã được Chính phủ trao đổi với các đối tác Nga và Nhật Bản cùng với thời điểm báo cáo Quốc hội xin chủ trương dừng thực hiện Dự án. Mặc dù các đối tác Nga và Nhật Bản đều bày tỏ sự đáng tiếc về việc dừng thực hiện Dự án, song về cơ bản, các đối tác Nga và Nhật Bản đều thể hiện quan hệ hữu nghị, bày tỏ sự cảm thông và tôn trọng quyết định của Việt Nam.
Chính phủ Việt Nam đánh giá cao và cảm ơn sâu sắc về thiện chí, sự hỗ trợ của Chính phủ Liên bang Nga và Nhật Bản trong quá trình chuẩn bị đầu tư Dự án, sự hợp tác có hiệu quả của các đối tác tham gia trực tiếp vào Dự án như ROSATOM (Liên bang Nga), JINED (Nhật Bản)...
Việt Nam khẳng định Nga, Nhật Bản là các đối tác hàng đầu, ưu tiên trong trường hợp Việt Nam xây dựng điện hạt nhân trong tương lai”.
Tại cuộc họp báo, các thành viên Chính phủ cùng đại diện Bộ, ngành đã thẳng thắn trả lời nhiều câu hỏi của báo chí cùng quan tâm đến vấn đề này.
PV Vnexpress đặt câu hỏi: “Thời gian qua, Dự án đã triển khai một bước như: giải phóng mặt bằng, chuẩn bị cơ sở vật chất. Vậy, Bộ Công Thương có phương án gì để xử lý những vấn đề đã triển khai đang còn dở dang của Dự án này?”
Thứ trưởng Bộ Công Thương – Hoàng Quốc Vượng trả lời: “Các hạng mục đang thực hiện sẽ tiếp tục được sử dụng cho mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội.
Đối với nguồn nhân lực cho các nhà máy này là gần 400 sinh viên sang Nga, Nhật để học về năng lượng nguyên tử, điện hạt nhân, trong thời gian tới vẫn tiếp tục các chương trình đào tạo các kỹ sư, thạc sỹ. Những ngành nghề này không chỉ phục vụ mục tiêu vận hành trong các nhà máy điện hạt nhân mà các kỹ sư có tài năng vẫn tiếp tục phục vụ phát triển khoa học nước nhà”.
Trả lời câu hỏi của PV Đài Truyền hình Việt Nam đề nghị làm rõ hơn về lý do chính thức của việc dừng Dự án, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng tái khẳng định: “Lý do dừng thực hiện Dự án này hoàn toàn là do kinh tế, với mục tiêu hiện tại, chúng ta chọn các dự án ưu tiên đầu tư trước, tính toán cân đối lại nguồn vốn đầu tư vào các mục tiêu trọng điểm, tránh dàn trải…
Không vì lý do an toàn, không vì lý do công nghệ bởi chúng ta tin tưởng rằng, Liên bang Nga và Nhật Bản là hai nước hàng đầu thế giới về công nghệ, khoa học tiên tiến, hiện đại”.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ - Phạm Công Tạc cũng khẳng định: “Việc dừng Dự án hoàn toàn không phải nguyên nhân lo ngại an toàn về công nghệ điện hạt nhân của Nga và Nhật Bản”.
Thu Dương (ghi)