Dinh thự Vua Mèo ở Hà Giang là địa điểm nổi tiếng với du khách ghé cao nguyên Đồng Văn. Tuy nhiên mới đây, ông Vương Duy Bảo, cháu nội vua Mèo Vương Chí Thành cho biết, dự kiến ngày 15/6, ông sẽ "đóng cửa" khu dinh thự họ Vương ở Đồng Văn, Hà Giang. Lý do ông Bảo đưa ra là hai năm nay, chính quyền không đầu tư tu sửa khiến khu dinh thự xuống cấp và tỉnh Hà Giang chưa xây dựng được quy chế quản lý khu di tích.
Cháu nội Vua Mèo cho rằng, sau khi được cấp sổ đỏ khu dinh thự (tháng 5/2019) ông "có quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt vì những quyền này được pháp luật bảo vệ". Do vậy, ông Bảo đề nghị tỉnh Hà Giang mời đại diện họ Vương đến bản thảo để thống nhất ba vấn đề: Trách nhiệm Nhà nước với dinh thự vì đây là di tích quốc gia; Trách nhiệm dòng họ Vương cùng Nhà nước bảo vệ và phát huy giá trị khu di tích; Phân chia quyền lợi (từ bán vé) giữa Nhà nước và họ Vương.
Ông Vương Duy Bảo, cháu nội Vua Mèo Vương Chí Thành cho biết, dự kiến ngày 15/6, ông sẽ "đóng cửa" khu dinh thự họ Vương ở Đồng Văn, Hà Giang.
"Tại cuộc họp với sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hà Giang ngày 21/5, tôi đã thông báo nếu tỉnh không xây dựng Quy chế quản lý khu di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia nhà họ Vương thì chúng tôi sẽ tự quản lý", ông Bảo nói và giải thích thêm.
Ngày 31/5, sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hà Giang có văn bản gửi ông Vương Duy Bảo và Vương Quỳnh Sèo là đại diện hậu duệ họ Vương người H'Mông, đề nghị nghiên cứu, tham gia xây dựng Quy chế quản lý khu dinh thự.
Với quy định về quản lý, sử dụng nguồn thu từ phí tham quan di tích, sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hà Giang nêu rõ sẽ "mời đại diện con cháu họ Vương làm việc, bàn bạc cụ thể, thống nhất, sau đó trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định; sau khi được phê duyệt sẽ đưa vào Quy chế".
Ngày 5/6, ông Vương Duy Bảo hồi đáp Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hà Giang, khẳng định đến 15/6, nếu Sở không hoàn thiện quy chế quản lý khu dinh thự họ Vương, ông sẽ tự quản lý.
Chia sẻ về việc ông Vương Duy Bảo có ý định đóng cửa dinh thự vua Mèo, người phát ngôn của bộ VH,TT &DL cho phóng viên hay: "Bộ đã nắm được thông tin và không đồng tình với quan điểm đó. Bộ VH,TT&DL sẽ sớm có những đánh giá về sự việc và chia sẻ cụ thể, tỉ mỉ về vấn đề này".
Trước đó, tháng 7/2018, ông Vương Duy Bảo gửi đơn tới Thủ tướng, đề nghị chỉ đạo chính quyền địa phương trả lại mảnh đất gắn với tòa dinh thự hơn 100 tuổi của họ Vương. Trong đơn, ông Bảo bày tỏ bức xúc khi biết UBND tỉnh Hà Giang đã cấp sổ đỏ cho phòng Văn hóa Thông tin huyện Đồng Văn sử dụng lâu dài mảnh đất này từ năm 2012.
Ngày 16/8, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình yêu cầu UBND tỉnh Hà Giang, bộ VH,TT&DL báo cáo quá trình giải quyết kiến nghị của ông Vương Duy Bảo, trong đó có việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của tòa dinh thự này.
Ngày 23/8, sở TN&MT Hà Giang thu hồi sổ đỏ khu dinh thự họ Vương đã cấp cho phòng Văn hóa Thông tin huyện Đồng Văn. Sau đó, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang yêu cầu giám đốc sở TN&MT và các đơn vị có liên quan phải nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm vì cấp sổ đỏ sai quy định.
Tháng 5/2019, UBND huyện Đồng Văn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của khu dinh thự họ Vương cho hậu duệ vua Mèo.
Theo tài liệu cháu nội của Vua Mèo, ông Vương Duy Bảo cung cấp: Khu dinh thự Vua Mèo Hà Giang tọa lạc trên một gò đất thuộc thung lũng Sà Phìn, cách trung tâm Đồng Văn (Hà Giang) 15km. Dinh thự và cả mảnh đất rộng lớn bao quanh thuộc sở hữu của ông Vương Chính Đức (1865-1947), có tên gọi khác là Vàng Dúng Lùng, thủ lĩnh cộng đồng người H'Mông ở Đồng Văn.
Tòa dinh thự khởi công năm 1898 đến 1903 khánh thành với tổng kinh phí khoảng 15 vạn đồng bạc hoa xòe, tương đương khoảng 150 tỷ đồng ngày nay.
Khu dinh thự được xây kiểu pháo đài phòng thủ chia làm 3 phần, đó là tiền dinh, trung dinh và hậu dinh. Xung quanh được bao bọc bởi lớp tường đá dày 60-70cm, cao 2m, có nhiều lỗ châu mai. Phía sau nhà có 2 lô cốt kiên cố. Nhà thiết kế theo kiểu của người Hán, lò sưởi kiểu Pháp với tổng diện tích lên tới hơn 3.000m2.
Trước khi mất, Vương Chính Đức đã chia toà dinh thự của ông cho những người thừa kế như sau: Tiền dinh sẽ cho Vương Quỳnh Sơn, cháu đích tôn của ông Vương Chính Đức thừa kế. Trung Dinh sẽ cho Vương Chí Chư (con trai thứ 3 của Vương Chính Đức) thừa kế. Hậu dinh sẽ cho Vương Chí Sình (con trai thứ 4 của Vương Chính Đức) thừa kế. Việc thừa kế này có sự chứng giám của các đầu dòng, đầu họ người H'Mông.
