Một chiếc bình gốm cổ cực kỳ quý hiếm từng được bác sĩ phẫu thuật ở Anh mua lại với giá vài trăm USD vào những năm 1980 nhưng trong phiên đấu giá diễn ra mới đây, nó được bán giá cao kỷ lục 1,8 triệu USD (hơn 41 tỷ đồng). Con số này cao gấp 10 lần so với dự kiến.
Các chuyên gia nhận định đây là báu vật của nhà Thanh. Điều này làm dấy lên mối lo ngại về tình trạng chảy máu cổ vật Trung Quốc.
Chiếc bình cao 60 cm, tráng men màu xanh dương, màu vốn được dùng để trang trí các vật dụng tại Thiên Đàn, nơi các hoàng đế Trung Quốc thực hành các nghi lễ hiến tế nhằm cầu mong mùa màng bội thu.
Chiếc bình được trang trí bằng những họa tiết kết hợp giữa vàng và bạc, miêu tả mây trời, chim hạc, cây sáo, quạt, con dơi... Đây là những biểu tượng mà các hoàng đế Trung Quốc tin là sẽ mang đến sức khỏe và sự trường thọ.
Theo Mark Newstead, chuyên gia đồ gốm sứ và nghệ thuật châu Á của nhà đấu giá Dreweatts, sự kết hợp giữa các họa tiết vàng, bạc trên chiếc bình gốm đòi hỏi kỹ thuật cực kỳ khó mà rất ít nghệ nhân xưa làm được. Các chuyên gia cho rằng, kỹ thuật này được một nghệ nhân tài hoa ở Trung Quốc (sinh năm 1682, mất năm 1756) thực hiện.
Món cổ vật được cho là tạo ra để phục vụ cho triều đình nhà Thanh dưới thời Hoàng đế Càn Long vào những năm 1700. Cũng theo giới chuyên môn, có thể chiếc bình được đặt trưng bày trong đại sảnh tại Tử Cấm Thành hoặc một trong các cung điện khác của vua Càn Long.
Vào thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, tình hình chính trị nhà Thanh trở nên rối ren khi Trung Quốc thua trận trong một số cuộc chiến. Đây cũng là thời điểm một số cung điện bị cướp phá dẫn tới việc lưu lạc của vô số cổ vật.
Chiếc bình nói trên thuộc sở hữu của một bác sĩ, người đã mua nó tại một phiên chợ ở Midlands (Vương quốc Anh) vào đầu những năm 1980. Sau khi vị bác sĩ qua đời, con trai ông kế thừa chiếc bình. Cả hai cha con ông đều không biết giá trị của chiếc bình này nên để nó ở góc bếp trong nhiều năm, cho đến khi chuyên gia Mark Newstead phát hiện ra nó vào cuối những năm 1990.
"Vị bác sĩ đã mua nó để trang trí và không có biên lai. Trên bình có vết nứt ở cổ, là minh chứng cho sự sáng tạo của những thợ thủ công thời nhà Thanh. Họ đã dùng kỹ thuật tráng men để làm ra món đồ đúng theo sở thích của Hoàng đế", chuyên gia Mark Newstead nói.
Tuy nhiên tới nay, các nhà sử học vẫn không biết chắc chắn lịch sử của nó. "Chiếc bình cổ có thể là món quà vua Càn Long ban cho một viên quan trong triều. Vào thế kỷ 20, gia đình này có thể đã bán nó ra ngoài do kinh tế khó khăn. Nhưng cũng có khả năng nó bị cướp khỏi cung điện vào khoảng thời gian từ năm 1860 đến 1901. Có lẽ chúng ta không bao giờ biết được sự thật", Justin Jacobs, Giáo sư lịch sử tại Đại học Mỹ ở Washington D.C, nói.
Minh Hoa (t/h)