Những câu chuyện trớ trêu
Gần đây, một cô gái người Anh 28 tuổi đã trở thành đàn ông khi lạm dụng thuốc căng cơ anabolic steroid. Do muốn cải thiện vóc dáng nhỏ bé của mình, nên cô đã uống cấp tốc thuốc tăng cơ. Kết quả, tay cô nổi múi cuồn cuộn, mọc ria mép và nổi mụn đầy mặt. Núi đôi cũng teo tóp do cơ ngực quá phát triển.
Tại Việt Nam, không ít đàn ông cũng đã lạm dụng thuốc tăng cơ để biến tí hon thành “David” nhưng đã gặp hậu quả trớ trêu. Hiện trên thị trường mạng, có hàng chục loại thuốc tăng cơ được quảng cáo nổ như lựu đạn: “Chỉ uống thuốc vài tháng đã có thân hình của chàng Sói mà không cần phải luyện tập nặng”.
Tham gia Câu lạc bộ mô tô phân khối lớn, anh Vũ Ngọc Khoa (27 tuổi, Hà Nội) rất muốn có thân hình vạm vỡ, cơ bắp để xứng đáng với khối sắt thép cuồn cuộn gần 2.000 sức ngựa của mình. Theo chỉ dẫn của vài anh bạn cùng tập, anh Khoa lên mạng và gọi mua 3 lọ thuốc tăng cơ thần tốc, mỗi lọ 1 triệu đồng.
Chỉ trong 6 tháng uống thuốc và tập tạ đủng đỉnh, anh Khoa đã thấy bắp tay của mình nổi chuột to bằng con… mèo. Cơ bụng cũng đã hiện được 4 múi, mỗi lần anh nhúc nhích bắp tay, cô bạn gái đều tấm tắc khen ngợi. Thân hình đẹp nhưng dường như chuyện giường chiếu của anh Khoa lại bị giảm sút.
Lý do vì cơ bắp của “thằng nhỏ” dường như bị èo uột, có lúc chẳng giương nòng nã đạn được. 1 năm sau khi uống thuốc thì anh “đầu hàng” hoàn toàn.
Tại Trung tâm Nam học (bệnh viện Việt Đức) sau khi khám cho anh Khoa, bác sĩ đã chẩn đoán anh Khoa bị liệt dương do tác dụng phụ của thuốc tăng cơ. Loại thuốc L-Car… mà anh Khoa mua trôi nổi trên thị trường là một trong những loại thuốc “hormone tăng trọng” hay còn gọi là hormone sinh dục nam. Nếu lạm dụng thuốc để đẩy nhanh quá trình phát triển cơ bắp thì sẽ có nhiều tác dụng phụ, khiến cho cơ bắp nổi nhưng “thằng nhỏ” lại tiêu tùng.
Suýt chết vì thuốc
Thăm một người bạn vừa trở về từ bệnh viện sau 2 tuần chữa chứng suy nhược cơ thể, chúng tôi thật sự ngỡ ngàng khi nghe anh bạn từng nổi tiếng khỏe khoắn tâm sự: “Mình đi tập tạ, nghe mời chào mấy loại thuốc steroid tăng cường cơ bắp nên mua uống. May mà uống ít và bỏ sớm nên chỉ bị suy nhược chứ nghe bác sĩ nói nhiều người dùng lâu bị ung thư gan, teo tinh hoàn, vô sinh, sỏi thận, mắc chứng hoang tưởng đến tự sát... Thật kinh hoàng!”.
Uống được hơn 1 tháng, D. thấy ngực và tay nở nang hơn hẳn nhưng trên lưng và ngực bắt đầu mọc nhiều mụn trứng cá. Không những vậy, dù bản thân khá hiền lành nhưng dạo bắt đầu sử dụng thuốc, tính tình D. nóng nảy thất thường. Chứng kiến D. nhiều lúc mất kiểm soát trong lời nói, hành động thiếu kiềm chế như hay gây gổ, đánh nhau nên gia đình lập tức bắt anh ngừng tập tạ, bỏ uống thuốc.
Tưởng chỉ có thế, nào ngờ sau vài ngày ngừng sử dụng thuốc, D. có dấu hiệu bị trầm cảm, cơ thể mỗi lúc mệt mỏi hơn đến mức suy nhược nặng, phải nhập viện. Mãi đến gần ngày xuất viện, D. mới ngớ người khi nghe các bác sĩ giải thích rằng do lạm dụng thuốc (một số quảng cáo còn gọi là thực phẩm chức năng) có chứa chất steroid nên cơ thể anh đã quen với việc tiếp nhận thuốc và không thể tự sản xuất ra lượng testosterone (một loại hormone sinh dục nam vô cùng quan trọng kích thích tăng trưởng cơ bắp, xương và cả khả năng tình dục). Từ đó dẫn đến chứng suy nhược, trầm cảm. Cũng may là D. ngừng uống thuốc sớm và đi chữa trị kịp thời, nếu không, cơ thể sẽ bị phù nề, lở loét khắp ngực..., có thể tử vong.
Ba giai đoạn phát bệnh khi lạm dụng steroid trong tập thể hình mà ngành y tế Mỹ từng công bố. Ảnh: BBC
Một đi không trở lại
Ngoài ra, thị trường bán thuốc dạo trên mạng còn có rất nhiều thuốc hormone tăng cường testergone, tăng cường chức năng sinh dục nam đội lốt “thực phẩm chức năng”.
Những anh chàng “chưa đến chợ đã hết tiền” thường tự ti không dám đến bác sĩ. Vì vậy, họ thường lên mạng tra “google” để chẩn đoán, bốc thuốc cho mình. Nghe theo những lời quảng cáo “thần dược”, biến yếu thành khỏe, biến tí hon thành lực sĩ, nhiều người đã mua các thuốc tăng cường chức năng sinh dục để uống.
Tiến sĩ Lê Vương Văn Vệ - giám đốc Bệnh viện Nam học và hiếm muộn Hà Nội cho biết, các thuốc tăng cơ đặc biệt nguy hiểm vì nó tăng cường các chức năng chuyển hóa bình thường của cơ thể.
Ngay cả trong lĩnh vực thể thao, nhiều nước cũng đã cấm các vận động viên sử dụng. Các thuốc tăng cơ hay tăng cường testergone nếu dùng quá liều sẽ làm rối loạn chuyển hóa hormone, ảnh hưởng đến nội tiết, khiến khả năng yêu đương “lợn lành hóa lợn què”. Không chỉ thế, “con giống” cũng dễ bị lép do các tác dụng phụ của thuốc.
“Thuốc tăng cường hormone sinh dục nam có thể gây ra các phản ứng phụ như giảm sức đề kháng, rối loạn hô hấp, tiêu hóa, dễ nổi nóng, gây co cứng cơ. Về lâu dài, thuốc có thể gây suy giảm chức năng sinh dục, teo tinh hoàn, yếu sinh lý, vô tinh trùng, gây hội chứng to vú ở đàn ông. Ngoài ra, nó còn gây viêm gan, suy gan…
Còn nữ giới nếu lạm dụng thuốc tăng cơ dễ có nguy cơ biến thành đàn ông khi cơ bắp phát triển, mô mỡ teo, gặp chứng rậm lông, thậm chí có cả râu” – TS Vệ cho biết.
Bác sĩ Nguyễn Văn Phú, bệnh viện Y học Thể thao cho biết: "Những người luyện tập thể thao muốn tăng thêm cơ bắp thì đều phải đi khám để được các bác sĩ chuyên khoa về thể dục thể thao kê đơn và hướng dẫn sử dụng đúng liều lượng. Không thể “dục tốc” để rồi gặp họa”.
BS. Phú khẳng định những chủng loại thuốc có chức năng tăng cơ bắp chỉ có thể rao bán trên thị trường chợ đen vì nó không được phép xuất hiện trong các nhà thuốc. Việc sử dụng cũng lén lút hoặc do người sử dụng chưa ý thức được tác hại khôn lường của loại thuốc này gây ra. Dễ nhận thấy là người sử dụng sẽ giảm mạnh sức đề kháng chống nhiễm trùng, rối loạn tiêu hóa, viêm nhiễm da. Về lâu dài: nam giới sẽ giảm chức năng tình dục, teo tinh hoàn; nữ giới có biểu hiện chuyển hóa giới tính như ngực nhỏ lại, xuất hiện râu phản khoa học, khiến cơ thể bị suy kiệt sức nhanh chóng.
Được biết, phần lớn các loại thuốc được quảng cáo có tác dụng tăng cơ đều chứa các hoạt chất androgen. Androgen, là nhóm các chất sinh học hay còn được gọi Hormone sinh dục nam (còn có cách gọi không chính thức là Hormone tăng trọng) là nhóm các chất sinh học, kể cả các thuốc, tác động đến giới tính nam làm phát triển và điều hòa hoạt động bình thường của cơ quan sinh dục nam. Một androgen khác thường bị lạm dụng không chỉ ở nam giới mà còn cả ở nữ giới để làm tăng cơ bắp, đó là durabolin. Durabolin là tên biệt dược của nandrolon phenylpropionat. Durabolin thường bị lạm dụng làm thuốc bồi dưỡng làm tăng cơ bắp, tăng lực, bởi vì durabolin không dùng trị thiểu năng sinh dục nam mà tác dụng chủ yếu của nó là đồng hóa protein, tức giúp cho cơ thể hấp thụ, biến dưỡng tốt chất đạm và vận chuyển các acid amin của chất đạm vào mô cơ làm cho cơ thể tăng khối lượng cơ, tăng cân, tăng sức.
Thuốc hormone nói chung, trong đó có các androgen là thuốc thuộc loại nguy hiểm cần được chỉ định và hướng dẫn sử dụng bởi bác sĩ chuyên khoa. Nếu sử dụng không đúng sẽ bị các tác dụng phụ rất nặng nề, thậm chí là rất nguy hiểm. Testosteron dùng lâu dài có thể gây một số tác dụng phụ như: gây chứng to vú ở đàn ông (theo cơ chế chưa được biết rõ, vì thuốc kháng androgen khác như cimetidin trị loét dạ dày có tác dụng phụ này), gây viêm gan tắc mật đưa đến vàng da, dùng lâu dài có thể gây suy gan), không có tinh trùng.
Ths.Bs. Nguyễn Văn Phú, trưởng khoa Y học thể thao (YHTT) cho chúng tôi biết: Các dòng sản phẩm thuốc được quảng cáo có chức năng tăng cơ đứng hàng đầu trong danh mục nhóm thuốc bị cấm sử dụng (nhóm tăng chuyển hoán). Đặc biệt trong thể thao chuyên nghiệp, thể thao thành tích cao, nó bị cấm tuyệt đối. Trong luyện tập thể hình, VĐV nam thường lạm dụng nandrolon và các anabolic steroid khác để làm tăng cơ bắp. Trong các giải thi đấu thể thao quan trọng, VĐV thường doping bằng anabolic steroid để tăng thể tích cơ bắp, tăng lực nhằm đạt thành tích cao. Doping bị cấm không chỉ vì lý do đạo đức mà còn vì tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc doping.
BS. Phú khẳng định những chủng loại thuốc có chức năng tăng cơ bắp chỉ có thể rao bán trên thị trường chợ đen vì nó không được phép xuất hiện trong các nhà thuốc. Việc sử dụng cũng lén lút hoặc do người sử dụng chưa ý thức được tác hại khôn lường của loại thuốc này gây ra. Dễ nhận thấy là người sử dụng sẽ giảm mạnh sức đề kháng chống nhiễm trùng, rối loạn tiêu hóa, viêm nhiễm da. Về lâu dài: nam giới sẽ giảm chức năng tình dục, teo tinh hoàn; nữ giới có biểu hiện chuyển hóa giới tính như ngực nhỏ lại, xuất hiện râu phản khoa học, khiến cơ thể bị suy kiệt sức nhanh chóng.
Như vậy, để có được một cơ thể có sức mạnh, sức bền và sự dẻo dai thì trước hết phải lựa chọn môn thể thao phù hợp với sức của mình. Và để có một cơ thể cường tráng, rắn rỏi ngoài việc tập luyện thường xuyên cũng cần có một chế độ dinh dưỡng hợp lý cùng lối sống lành mạnh.
Linh Sang
