Theo hãng tin RT tổng hợp dữ liệu từ các nhà cung cấp trên phạm vi toàn cầu, các đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (hay còn gọi là IPO), trong đó cổ phiếu của một công ty được bán cho các nhà đầu tư trên một hoặc nhiều sàn giao dịch chứng khoán, đã huy động được mức kỷ lục 594 tỷ USD vào năm 2021.
Theo Refinitiv, nhà cung cấp dữ liệu tài chính thuộc sở hữu của Tập đoàn Giao dịch chứng khoán London (LSEG), hơn 2.000 vụ IPO trên toàn cầu, trong đó không bao gồm các công ty mua lại có mục đích đặc biệt (SPAC), đã huy động được 402 tỷ USD vào năm 2021. Theo đó, tổng số đợt IPO năm 2021 đã tăng 51% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi số tiền huy động được tăng 81% trong cùng khoảng thời gian.
Theo nhà cung cấp dữ liệu Dealogic, các công ty mua lại có mục đích đặc biệt (SPAC) đã bổ sung 192 tỷ USD vào số tiền huy động được. SPAC thường là các công ty rỗng hay chỉ là công ty vỏ bọc đã niêm yết được sử dụng để huy động vốn mua lại các công ty hoạt động thật, từ đó công ty được mua lại sẽ chính thức niêm yết mà không phải trải qua quy trình IPO truyền thống.
Các công ty lớn nhất thực hiện các đợt IPO của năm nay đến từ lĩnh vực công nghệ và chăm sóc sức khỏe. Trong đó, 426 đợt IPO thuộc các công ty công nghệ và 332 công ty liên quan đến lĩnh vực chăm sóc sức khỏe đã được phát hành công khai lần đầu trong năm nay. Theo nhà cung cấp dữ liệu tài chính Refinitiv, tổng cộng các công ty này chiếm gần 42% số tiền mà các đợt IPO trên toàn thế giới huy động được vào năm 2021.
Ông RJ Scaringe, người sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Rivian Automotive trong một sự kiện trước thềm Triển lãm ô tô ở thành phố Los Angeles, bang California, Mỹ. Ảnh: Bloomberg.
Nổi bật trong làn sóng những công ty thực hiện IPO lớn nhất trong năm nay là công ty khởi nghiệp (startup) xe bán tải điện Rivian Automotive của Mỹ, với số tiền huy động được gần 12 tỷ USD trong đợt phát hành công khai lần đầu vào đầu tháng 11. Đây là đợt IPO lớn nhất của Mỹ kể từ khi hãng thương mại điện tử Alibaba lên sàn vào năm 2014.
Kuaishou, một công ty video trực tuyến của Trung Quốc và là đối thủ hàng đầu của nền tảng chia sẻ video ByteDance, đã huy động được 6,23 tỷ USD trong lần đầu ra mắt tại sàn Hồng Kông vào tháng 2. Thương vụ đánh dấu đợt IPO lớn nhất thế giới trong ngành công nghệ, kể từ khi hãng dịch vụ gọi xe Uber huy động được hơn 8 tỷ USD vào năm 2019.
Thương vụ IPO nổi bật khác trong năm nay có thể kể đến như nền tảng thương mại điện tử Hàn Quốc Coupang, hay còn được mệnh danh là “Amazon của Hàn Quốc”, đã huy động được 4,6 tỷ USD. Bên cạnh đó, nhà cung cấp dịch vụ cho thuê tủ để các gói hàng đặt mua trực tuyến InPost (Ba Lan) nắm giữ ngôi đầu về số tiền huy động được trong các thương vụ IPO ở châu Âu. Công ty này huy động thành công 3,2 tỷ USD trong thương vụ IPO hồi tháng 1 để niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán Amsterdam (Hà Lan).
Mặc dù năm nay chứng kiến nhiều thương vụ IPO trên toàn cầu thành công với tiếng vang lớn, nhưng cũng có một số kết quả từ IPO không tốt và đối mặt với các vấn đề. Cổ phiếu của ứng dụng gọi xe Trung Quốc Didi đã giảm hơn 40% giá trị kể từ khi niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán New York, với màn ra mắt IPO trị giá 4,4 tỷ USD vào tháng 6 năm nay. Cổ phiếu của ứng dụng giao đồ ăn Deliveroo của Anh cũng giảm 46% mặc dù đã huy động được 2,1 tỷ USD khi ra mắt vào tháng 3.
Nhiều nhà phân tích cho rằng các nhà đầu tư có khả năng vẫn tiếp tục chấp nhận rủi ro khi thực hiện IPO trong thời gian tới. Nguyên nhân do lãi suất thấp và độ bao phủ tiêm chủng vắc-xin ngừa Covid-19 được mở rộng sẽ là động lực lớn cho sự mở cửa trở lại của các nền kinh tế trên toàn cầu.
Hà Thanh (theo RT, CNBC)
