Cuộc chiến tranh giữa hai miền Nam - Bắc nước Mỹ (1861 - 1865) diễn ra quyết liệt giữa hai phe ủng hộ và phản đối chế độ nô lệ. Miền Nam với những đồn điền bạt ngàn cần số lượng nhân công cực kỳ lớn không dễ dàng gì để từ bỏ chế độ nô lệ này.
Trong cuộc chiến giải phóng người nô lệ, miền Bắc đã chiến thắng với hàng trăm phụ nữ tham gia công tác gián điệp bằng lòng dũng cảm và trí thông minh không ngờ. Trong số đó, có nhiều người xuất thân là nô lệ da màu.
1. Harriet Tubman (1820 - 1913)
Lịch sử nước Mỹ nhiều lần nhắc tới người đàn bà da màu đã giúp hơn 300 người (trong đó có người thân, cha mẹ của bà) được tự do bằng mạng lưới đường bí mật huyền thoại được gọi là “đường sắt ngầm”.
Sinh tại tiểu bang Maryland vào khoảng những năm 1820 dến 1825, Tubman đã tình nguyện làm đầu bếp và y tá cho quân đội miền Bắc trước khi được một sĩ quan miền Bắc tuyển dụng làm điệp viên nhằm tạo ra một mạng lưới điệp viên là cựu nô lệ da màu tại Nam Carolina. Tubman đã thuyết phục được rất nhiều người Mỹ gốc Phi khác cùng tham gia làm điệp viên, bất chấp nguy cơ bị treo cổ nếu bị phát hiện.
Thành tích đáng nể của Tubman là hỗ trợ đại tá James Montgomery lên kế hoạch cho một cuộc đột kích giải phóng nô lệ tại khu đồn điền gạo dọc sông Combahee, Nam Carolina vào ngày 1/6/1863. Trước đó Tubman đã thu thập được những thông tin chủ chốt về vị trí của quân miền Nam trên bờ sông, cũng như nắm được những địa điểm quân địch đặt ngư lôi và các thùng thuốc súng trên sông. Lực lượng miền Bắc đã phóng hỏa nhiều căn nhà và phá hủy một số cây cầu nhằm chặn đường quân miền Nam. Không một người lính miền Bắc nào hy sinh trong cuộc đột kích này và họ đã giúp giải phóng hơn 750 nô lệ.
Sau cuộc chiến, Tubman trở về Auburn, New York và giúp đỡ những người Mỹ da màu khác đến với cuộc sống tự do. Bà qua đời vì bệnh viêm phổi năm 1913 và được chôn cất theo nghi lễ quân đội tại ngha trang Fort Hill, Auburn.
Theo Khampha.vn
