Pauline Cushman
Trước khi vô tình trở thành một điệp viên, Pauline Cushman là một diễn viên nghèo khổ. Sinh năm 1983 tại New Orleans, nữ điệp viên xinh đẹp này luôn phải vất vả kiếm sống qua từng vai diễn trên sân khấu.
Bà trở thành điệp viên trong một lần tình cờ được gặp các quan chức của chính phủ liên minh miền Nam, trong đó có cả Tổng thống của phe này là Jefferson Davis.
Năm 1863, khi Pauline đang biểu diễn tại Louisville, bang Kentucky thì được một quan chức miền Nam yêu cầu bà ngừng lại và mời rượu chúc mừng Jefferson Davis. Bà tận dụng cơ hội đó để tiếp cận các quan chức cao cấp này, đồng thời ngầm liên lạc với những một quan chức miền Bắc tại địa phương.
Qua các buổi gặp gỡ và những bữa tiệc tùng, Pauline rất được lòng đối thủ và trở nên điệp viên rất hữu ích cho chính phủ của Tổng thống Abraham Lincoln.
Sau đó, bà được của tới Nashville. Ngoài việc tiếp tục thu thập thông tin về địch, Pauline còn phải nhận dạng các điệp viên của phe miền Nam. Chính công việc nguy hiểm này đã khiến bà bị phe miền Nam bắt giữ và xử tử hình bằng cách treo cổ. Tuy nhiên, bà may mắn được nhóm quân miền Bắc tại Shelbyville giải cứu.
Sau vụ việc này, thân phận thực của Pauline bị lộ nên bà không thể tiếp tục công việc gián điệp.
Chiến tranh kết thúc, Pauline tiếp tục cuộc đời diễn viên với những vở kịch nói về cuộc nội chiến.
Pauline Cushman qua đời ở tuổi 60 vì dùng ma túy quá liều và được tổ chức cựu chiến binh Liên bang miền Bắc chôn cất với nghi lễ quân đội tại nghĩa trang của tổ chức này ở San Francisco.
3. Mary Elizabeth Bowser
Mary Elizabeth Bowser
Mary Elizabeth Bowser là nô lệ da màu của gia đình Van Lew tại Richmond, bang Virginia. Khi John Van Lew qua đời tháng 9/1843, ông này để lại di chúc yêu cầu vợ là bà Eliza không được bán hoặc trả tự do cho bất cứ nô lệ nào của gia đình. Nhưng bà Eliza và con gái Elzabeth đã bí mật trả tự do cho nô lệ của họ, trong đó có Bowser.
Khi nội chiến nổ ra, gia đình Van Lew đã mua thực phẩm, thuốc men và sách ủng hộ binh lính miền Bắc gần nhà tù Libby. Elizabeth là người truyền đạt tin nhắn giữa tù nhân và sĩ quan miền Bắc nhằm giúp các tù nhân trốn thoát. Để làm được điều này, cô cần sự trợ giúp của một mạng lưới thông tin gồm cả người da trắng và da màu. Và người hoạt động tích cực nhất trong mạng lưới đó là Bowser.
Bowser vốn là người thông minh và có trí nhớ tuyệt vời nên Elizabeth đã quyết định cử bà thâm nhập vào phe miền Nam. Nhằm thu được những thông tin tuyệt mật, Bowser đã cải trang thành “Ellen Bond”, một cô hầu chậm hiểu. Qua các mối quan hệ của gia đình Lew và hỗ trợ của phe miền Bắc, Bowser trở thành giúp việc cho Varina Davis, vợ của Tổng thống Liên minh miền Nam, Jefferson Davis. Tại nhà của Davis, Bowser đóng vai một người hầu, dọn dẹp và nấu ăn và qua đó đã thu thập được khá nhiều thông tin quan trọng.
Đến nay, không còn ghi chép nào về số phận của Bowser sau khi nội chiến kết thúc cũng như ngày bà mất. Nhưng chính phủ Mỹ sau này đã vinh danh những đóng góp đầy ý nghĩa của bà.
Theo Mai Tân (Khampha.vn)
