Ung thư phổi là loại ung thư phổ biến thứ hai ở nam giới và là ung thư phổ biến thứ ba đối với phụ nữ. Ở Việt Nam, đây cũng là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất. Khi có dấu hiệu ung thư phổi, người bệnh sẽ được thực hiện các chẩn đoán để khẳng định bệnh hoặc tìm ra các nguyên nhân khác không phải bệnh ung thư phổi. Các chẩn đoán thường như sau:
Chụp X-quang phổi:
Có thể phát hiện u phổi, nhưng với những tổn thương nhỏ đôi khi không thấy, kích thước, vị trí, mức độ xâm lấn, kể cả những tổn thương nhỏ, có thể thấy hạch trung thất, tổn thương di căn phổi, màng phổi. Ngoài ra, CLVT còn là phương tiện giúp định hướng trong sinh thiết xuyên thành ngực để chẩn đoán xác định mô bệnh học UTP.
Soi phế quản:
Qua soi phế quản, ta có thể quan sát được khối u xuất phát từ phế quản và thực hiện được các kỹ thuật để lấy bệnh phẩm làm tế bào học, mô bệnh học như sinh thiết phế quản, chải rửa phế quản, sinh thiết phế quản xuyên thành ở vùng tương ứng với khối u.
Bác sĩ tư vấn kết quả chụp X-quang phổi cho bệnh nhân. (Ảnh N.G).
Xét nghiệm mô bệnh học:
Xét nghiệm này giúp chẩn đoán xác định thông qua bệnh phẩm được lấy từ nội soi phế quản, hoặc qua sinh thiết xuyên thành ngực dưới dẫn cắt lớp vi tính.
Một số xét nghiệm đánh giá tình trạng di căn:
PET/CT: Giúp đánh giá chính xác các tổn thương di căn, từ đó chẩn đoán đúng giai đoạn bệnh.
Xạ hình xương: Phát hiện các tổn thương di căn xương.
Chụp cộng hưởng từ sọ não: Phát hiện di căn não.
Siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính bụng: Phát hiện ổ di căn gan, thượng thận…
Xét nghiệm khác:
Xét nghiệm máu chỉ điểm khối u như: CEA, SCC, Cyfra 21-1.
Kỹ thuật sinh học phân tử như: FISH, PCR, giải trình tự gene, là cơ sở để điều trị liệu pháp trúng đích.
Chẩn đoán xác định bệnh dựa trên triệu chứng lâm sàng phối hợp với các xét nghiệm cận lâm sàng (chụp X quang, cắt lớp vi tính, nội soi phế quản), kết hợp với kết quả mô bệnh học, tế bào học các bệnh phẩm lấy qua nội soi phế quản, sinh thiết, chọc hút qua thành ngực, dịch màng phổi, hạch thượng đòn... Đây là tiêu chuẩn vàng xác định ung thư phổi.
CYFRA 21-1: Xét nghiệm cho biết dấu ấn của ung thư phổi tế bào không nhỏ:
Nhiều người mắc ung thư phổi hầu như không biểu hiện và triệu chứng trong quá trình tiến triển. Vì vậy, việc chẩn đoán ung thư cần phải dựa vào các dấu ấn ung thư, các xét nghiệm chất chỉ điểm ung thư phổi như: CYFRA 21-1 , SCC, CEA, CYFRA, NSE, ProGRP… nhằm phát hiện sớm bệnh ung thư tiềm ẩn cơ thể.
Do đó, những trường hợp dưới đây cần làm xét nghiệm dấu ấn khối u CYFRA 21-1:
- Người nghi ngờ ung thư phổi, có khối u hoặc có tổn thương bất thường ở phổi.
- Bệnh nhân đang theo dõi và điều trị ung thư phổi tế bào không nhỏ.
- Người có bệnh lý mạn tính ở phổi; người làm việc ở môi trường độc hại, bụi phổi; người hút thuốc lá, thuốc lào, tiền sử hút thuốc lá, thuốc lào.
- Bệnh nhân đang theo dõi các ung thư thực quản, vú, tụy, cổ tử cung hoặc bàng quang làm marker thứ 2 để theo dõi.
BSCKI. Lê Thị Hoài Thanh, chuyên khoa Hô hấp, bệnh viện Đa khoa Medlatec
