Theo TS. Trịnh Thu Tuyết, nếu nhìn nhận nghiêm túc thì tiếng Việt có rất nhiều điều bất hợp lý cả trăm năm nay. Sự bất hợp lý đó được hợp lý hoá bằng những ước lệ mang tính mặc định trong cộng đồng sử dụng ngôn ngữ Việt, ví dụ các chữ cái c/k/q, gi/r/d hay ng/ngh...
“Những mặc định đó tồn tại lâu dần thành thói quen, từ thói quen thành chuẩn mực chính tả phổ thông... Đó cũng là điều khó khăn khi người nước ngoài học tiếng Việt, họ không thể giải thích bằng cơ sở khoa học mang tính logic mà chỉ chấp nhận như một quy ước mặc định. Ví dụ, nhiều học viên thắc mắc về cách viết và cách đọc chữ "gì" chẳng hạn”, TS. Tuyết nói.
Cũng theo TS. Tuyết, ngôn ngữ giống như xã hội luôn vận động để thay đổi với thời gian. Những điểm bất hợp lý luôn tiềm tàng nhu cầu thay đổi để tiến tới xoá bỏ nó, dần mang tới tính khoa học, thẩm mỹ cho tiếng Việt. “Sự thay đổi thói quen đã hình thành hàng trăm năm là điều cực kỳ khó khăn, khó từ phương án thay đổi tới vấn đề giải quyết những hệ lụy cũ trong các văn bản hàng trăm năm nay, đặc biệt là khó khăn trong tâm thế tiếp nhận của cộng đồng", TS. Tuyết cho hay.
Khi được hỏi về việc, liệu rằng đề xuất của PGS.TS Bùi Hiền có khả thi, nữ TS nhận định: “Phương án do PGS.TS Bùi Hiền đề xuất có quá nhiều sự thay đổi, chưa thuyết phục được người sử dụng tiếng Việt, cũng là chủ nhân đích thực của tài sản tinh thần qúy giá của cộng đồng, gây phản ứng là dễ hiểu”.
TS. Trịnh Thu Tuyết.
"Tiếng nói có trước, chữ viết có sau để ghi âm tiếng nói. Vậy chữ phải thể hiện được đầy đủ các sắc độ tinh tế của tiếng nói. Không thể xoá nhoà và đồng nhất các sắc độ ấy, thay đổi chính âm, buộc người sử dụng ngôn ngữ chạy theo chính tả khi đồng nhất x/s; ch/tr; r/d... Sự thay đổi theo phương án này cũng liên quan tới việc thiết lập lại hệ thống ký tự và dấu tiếng Việt trên máy tính; đặc biệt làm phương hại khá nhiều tính thẩm mỹ của chính tả tiếng Việt”, bà nói.
Liên quan đến đề xuất này, tác giả - PGS.TS Bùi Hiền cho biết, ông sẽ hoàn thiện và công bố công trình vào đầu năm 2018. “Tôi đã 83 tuổi, không biết có đủ sức để theo đề tài của mình đến đâu. Nhưng tôi sẽ quyết tâm làm nó khi còn có thể. Dự định của tôi là sẽ trình bày phần còn lại của công trình về nguyên âm vào tháng 3/2018 tại một hội nghị ngôn ngữ”, ông nói.
Ông cũng khẳng định, thời điểm tháng 3/2018 nếu không thể thực hiện thì sẽ kiên quyết làm đến khi có thể thuyết phục được đa số.
