Khu trục hạm USS Zumwalt (DDG 1000) của Hải quân Mỹ đang trải qua quá trình hiện đại hóa quan trọng, trong đó hệ thống pháo hạm AGS 155 mm được loại bỏ để tích hợp tên lửa siêu thanh CPS.
Thiết kế cập nhật sẽ có 4 hộp đựng tròn đa năng (MAC), mỗi hộp mang 3 tên lửa siêu thanh CPS, mang lại khả năng vô song về hỏa lực và tầm bắn cho khu trục hạm lớp Zumwalt.
Tên lửa siêu thanh thay thế súng tiên tiến
Khu trục hạm lớn nhất thế giới USS Zumwalt đã đến Nhà máy đóng tàu Ingalls của Tập đoàn Công nghiệp Huntington Ingalls (HII) ở Pascagoula, Mississippi vào tháng 8 năm ngoái và sau đó, cuối tháng 11, thì vào một ụ nổi tại đây, trang tin tức hải quân Naval News cho biết, dẫn hình ảnh được nhìn thấy trên hình ảnh vệ tinh Sentinel-2 vào khoảng ngày 28/11/2023.
Naval News cũng phát hiện ra rằng USS Zumwalt đã đi vào khu vực tích hợp của HII trong khoảng thời gian từ ngày 28/11 đến ngày 13/12 năm ngoái, đánh dấu sự khởi đầu của quá trình tái trang bị cho siêu khu trục hạm để mang tên lửa siêu thanh.
Theo trang tin tức hải quân, vài tháng sau khi tàu cập bến tại Ingalls Shipbuilding, một bức ảnh đăng trên trang Facebook chính thức của USS Zumwalt cho thấy khẩu AGS 155mm đầu tiên trên tàu đã biến mất. Hình ảnh vệ tinh chụp ngày 9/5 chứng thực điều trên.
Khi quá trình cải tiến hoàn thành, USS Zumwalt sẽ được trang bị 4 hộp đựng tròn đa năng (MAC), mỗi hộp mang 3 tên lửa siêu thanh CPS, theo đó con tàu sẽ mang tổng cộng 12 tên lửa siêu vượt âm được tích hợp. Ngoài ra, khẩu AGS ở đuôi tàu được cho là cũng sẽ bị loại bỏ, tuy nhiên vẫn chưa rõ cái gì sẽ được thay thế vào vị trí của nó.
Hệ thống pháo hạm AGS 155 mm trên khu trục hạm USS Zumwalt (DDG 1000) của Hải quân Mỹ. Ảnh: X/Twitter
Chuẩn đô đốc Tom Anderson, người đứng đầu chương trình hiện đại hóa tàu của Hải quân Mỹ, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc tích hợp tên lửa CPS trên nền tảng DDG-1000 trong chuyến tham quan USS Zumwalt đang neo đậu ở Pascagoula hồi tháng 4: “Nhóm Hải quân/Công nghiệp đang khẩn trương tích hợp khả năng CPS vào USS Zumwalt. Nhiều bước đã được thực hiện và đang đi đúng hướng để đưa cầu thủ quan trọng này vào sân đúng giờ”.
Được thiết kế như một lớp tàu chiến tàng hình đa nhiệm mới, tập trung vào các cuộc tấn công trên bộ, các tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường lớp Zumwalt được thiết kế để có thể đảm nhận các vai trò thứ yếu, bao gồm tác chiến trên mặt nước và phòng không, trong khi nhiệm vụ chính là tấn công các mục tiêu trên bộ.
Các tàu này được phát triển với hệ thống động cơ điện hiện đại, thân tàu chống sóng, thiết kế tàng hình, công nghệ và vũ khí chiến đấu mới nhất.
Được phân loại là tàu khu trục, lớp Zumwalt được thiết kế lớn hơn bất kỳ tàu khu trục đang hoạt động hoặc thậm chí tàu tuần dương nào đang hoạt động của Mỹ, có khả năng thực hiện một loạt nhiệm vụ răn đe, phô diễn sức mạnh, kiểm soát trên biển cũng như các nhiệm vụ chỉ huy và kiểm soát – đồng thời được thiết kế để hoạt động trong cả môi trường biển khơi và gần bờ.
Thân tàu dài hẹp theo dạng Tumblehome có khả năng rẽ sóng, có “hình dạng giống như con dao”, giúp cho lớp tàu chiến dài 600 feet (183 m) này đánh lừa radar rằng nó là một tàu đánh cá.
Siêu khu trục hạm đắt đỏ
Bất chấp những lo ngại về độ ổn định của thân tàu, khi nó được thử nghiệm vào tháng 1/2020 ngoài khơi Alaska, con tàu hàng đầu của lớp Zumwalt, gọi là USS Zumwalt (DDG-1000), cũng đã vượt qua được các vùng sóng dữ – có lẽ còn làm tốt hơn so với các lớp khu trục hạm trước đó.
Tuy nhiên, người ta cũng đặt ra câu hỏi liệu con tàu có được trang bị quá nhiều công nghệ mới hay không. Trông giống như thứ gì đó trong khoa học viễn tưởng, khu trục hạm này thực sự hiện đại và tiên tiến, nhưng lịch sử đã chỉ ra rằng các thiết kế mới có thể có vấn đề.
Một bài báo năm 2016 trên Tạp chí National Review thậm chí còn mô tả con tàu là “một thảm họa”, viện dẫn việc chiến hạm trị giá 4 tỷ USD bị hư hại khi đi qua Kênh đào Panama chỉ một tháng sau khi nó được đưa vào vận hành.
Khu trục hạm USS Zumwalt (DDG 1000) của Hải quân Mỹ. Ảnh: Fox News
Đó là điềm báo về những vấn đề lớn hơn sẽ sớm trở nên rõ ràng đối với lớp Zumwalt. Toàn bộ chương trình cũng phải đối mặt với nhiều lần trì hoãn và chi phí vượt mức, ngay cả khi Hải quân Mỹ gọi việc bàn giao tàu chiến là một “cột mốc quan trọng”.
Ban đầu họ dự định mua hơn 20 tàu khu trục tàng hình lớn hơn, nhưng con số đó đã giảm xuống chỉ còn 3 do chi phí tăng cao và các câu hỏi đặt ra về vai trò thực sự của nó.
Vấn đề chính xác là làm thế nào các tàu chiến có thể hoàn thành nhiệm vụ chính được giao là tấn công trên bộ. Là thế hệ tàu chiến mới, lớp Zumwalt được thiết kế để trang bị 2 hệ thống pháo AGS 155mm, được phát triển để có khả năng tấn công mục tiêu bằng đạn pháo dẫn đường chính xác ở cự ly lên tới 60 dặm (96 km). Trong thời chiến, các tàu khu trục có thể sử dụng khả năng như vậy để tấn công các mục tiêu từ gần bờ nhằm tạo đường đổ bộ.
Vấn đề là Đạn tấn công mặt đất tầm xa (LRLA), loại đạn dẫn đường chính xác được sử dụng trên pháo AGS, có giá tăng vọt từ 50.000 USD lên thành 800.000 USD cho mỗi viên đạn – khiến việc khai hỏa trở nên quá đắt đỏ.
Để giải quyết vấn đề, vào năm 2022, Hải quân Mỹ đã thông báo về hợp đồng trị giá 22,8 triệu USD với Lockheed Martin Space, một trong 4 bộ phận kinh doanh chính của gã khổng lồ công nghiệp quốc phòng Lockheed Martin, để tích hợp vũ khí siêu thanh trên 3 tàu khu trục lớp Zumwalt, bao gồm USS Zumwalt (DDG-1000), USS Michael Monsoor (DDG-1001) và USS Lyndon B. Johnson (DDG-1002).
Nhà thầu quốc phòng phải cung cấp vật liệu sản xuất tên lửa, quản lý chương trình và kỹ thuật hệ thống cho dự án với tên lửa siêu thanh mang đầu đạn thông thường CPS của Hải quân Mỹ.
CPS có thể mở rộng khả năng tấn công tầm xa cho hải quân vì tên lửa siêu thanh sẽ có thể tấn công hầu như bất kỳ mục tiêu nào trên thế giới trong thời gian chưa đầy một giờ. Nhưng trọng tâm sẽ vẫn là tấn công các mục tiêu có giá trị cao hoặc hạm đội đối phương bằng loại vũ khí có thể bay nhanh hơn gấp 5 lần tốc độ âm thanh.
Minh Đức (Theo National Interest, Naval News)
