Cấm ép buộc người tham gia học thêm dưới mọi hình thức là chưa phù hợp

Khích lệ để người học phát triển tư duy sáng tạo

Ngày 9/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật Nhà giáo. Với kinh nghiệm 40 năm giảng dạy, ĐBQH Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) đã có những đóng góp tâm huyết với dự thảo luật này.

Theo ông Cường, nghề giáo là một nghề đặc biệt, đối tượng tác động là con người, sản phẩm giáo dục là tri thức, tư chất của con người. Do vậy, thái độ và các hành vi của người làm thầy trong công việc cũng như trong xã hội cũng phải có tính đặc biệt, khác biệt.

Theo đó, ngoài 8 điểm quy định về nghĩa vụ của nhà giáo tại Điều 9, ông Cường góp ý, cần bổ sung và nhấn mạnh nhà giáo không chỉ mẫu mực, nêu gương trong hoạt động nghề nghiệp mà cần phải mẫu mực trong sinh hoạt cộng đồng, chuẩn mực trong các hành vi ứng xử xã hội.

Đặc biệt, nhà giáo không chỉ tôn trọng, đối xử công bằng, bảo vệ các quyền lợi của người học mà phải có trách nhiệm động viên, khuyến khích, khích lệ để người học phát triển tư duy sáng tạo của cá nhân. Cần phải tôn trọng các ý kiến khác biệt của học sinh, miễn là không vi phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật của người học.

Đại biểu nhấn mạnh, về quyền của giáo viên, không phải giáo viên được quyền nghỉ hè mà thời gian nghỉ hè này phải gắn với nhiệm vụ tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ của giáo viên, tham gia nghiên cứu khoa học hay tham gia các hoạt động cộng đồng phù hợp với chuyên môn của mình.

Đại biểu khẳng định, nhà giáo, đặc biệt là giảng viên đại học phải có nhiệm vụ nghiên cứu khoa học. "Có thể thấy, hầu hết các giải Nobel trên thế giới đều ở các trường đại học", ông Cường dẫn chứng.

Tuy nhiên, theo ông Hoàng Văn Cường, Việt Nam có 90% bài báo quốc tế là của giảng viên các trường đại học trong khi các trường đại học chỉ nhận có 6,7% kinh phí nghiên cứu khoa học. 

Do vậy, Điều 28 về Chính sách Nhà giáo cần phải được ưu tiên nhận các đề tài nghiên cứu khoa học. Đề tài nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ của Nhà giáo nên được ưu đãi về Thuế thu nhập cá nhân.

Tiếp đó, theo đại biểu nhà giáo phải có trách nhiệm tham gia đào tạo, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng nâng cao trình độ. Kiến thức phải luôn mới, luôn cập nhât để theo kịp sự phát triển của các thành tựu Khoa học công nghệ mới, chứ không phải cứ dạy theo sách, thi theo sách. Đây là cơ sở để đào thải, thanh lọc.

"Từ đó, tôi đề nghị trách nhiệm của các cơ quan tổ chức đối với vấn đề đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cần có Quỹ đào tạo bồi dưỡng giáo viên. Mỗi giáo viên sau tối thiểu 3-5 năm phải được đi bồi dưỡng", ông Cường đề xuất.

Đề xuất đánh giá giáo viên bằng phiếu kín

Ngoài ra, đại biểu Cường cũng đề xuất, trong điều 26 đánh giá nhà giáo phải có cơ chế lấy ý kiến của cộng đồng, học sinh, cha mẹ học sinh. Theo phương thức đánh giá kín, chỉ người được đánh giá và người quản lý biết kết quả đánh giá.

Ông Hoàng Văn Cường đồng tình với 6 điểm nhà giáo không được làm và 3 điểm không được làm với Nhà giáo tại điều 11. Tuy nhiên, ông bổ sung, nhà giáo không được tham gia hoặc trực tiếp kinh doanh một số hoạt động theo quy định của địa phương và nhà trường, nơi công tác.

"Có thể những hoạt động kinh doanh đó không xấu nhưng nếu nhà giáo kinh doanh thì sẽ không còn chuẩn mực nữa", ông Cường nêu.

Theo ông Cường, có một số hoạt động kinh doanh rất phổ biến nhưng với nhà giáo thì không phù hợp. Ví dụ như bán bảo hiểm cho cha mẹ người học; bán hàng giải khát (nước ngọt, cà phê) ở cổng trường phục vụ người học; mở quán game cho học sinh chơi.

Một số việc phải hạn chế, không để nhà giáo tham gia vào. Những việc cụ thể không được làm không cần quy định trong luật mà để từng địa phương, từng cơ sở giáo dục quy định cho phù hợp với điều kiện đặc thù của mỗi địa phương.

Bên cạnh đó, ông Cường nêu rõ, với quy định cấm ép buộc người tham gia học thêm dưới mọi hình thức là chưa phù hợp.

Vì thực hiện phương châm không để học sinh lưu ban, nhiều giáo viên có tinh thần trách nhiệm thường phải yêu cầu các học sinh có học lực yếu ở lại cuối giờ để kèm thêm, thậm chí đến nhà để chỉ dạy thêm.

Giáo viên chỉ có động cơ duy nhất là giúp học sinh nắm được kiến thức để theo kịp bạn bè. Những việc làm này không hề có động cơ kiếm tiền, không có gì là xấu.

"Do vậy, phải sửa điểm này thành: Cấm ép buộc người học tham gia học thêm để vụ lợi dưới mọi hình thức", ông Cường nói.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị, giống như lực lượng vũ trang, cần quy định nhà giáo là đối tượng được ưu tiên mua nhà ở xã hội.