Xã Hương Đô, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh – vùng được mệnh danh là thủ phủ cam Khe Mây nổi tiếng với tổng diện tích trồng cam trên 320ha. Theo thống kê của Phòng NN&PTNT huyện Hương Khê, toàn huyện hiện có hơn 2.000ha diện tích trồng cam, chủ yếu ở các xã: Hương Đô, Phúc Trạch, Hương Thuỷ...
Người dân địa phương cho hay, năm nay, ước tính sản lượng thấp hơn so với các năm trước, tuy nhiên thời tiết thuận lợi, nắng ráo tại thời điểm cam bắt đầu chín nên tăng độ ngọt, giòn khiến chất lượng cam ngon hơn.
Cuối tháng 11, là thời điểm vào chính vụ, trên những vùng đồi, người dân tất bật thu hoạch cam. Nhiều thương lái khắp các huyện trên địa bàn tỉnh cũng kéo nhau về đây để mua sỉ tận gốc, chở về bán lại tại các chợ, các cửa hàng hoa quả trong nội và ngoại tỉnh.
Những người trồng cam lâu nhất tại thủ phủ cam Khê Mây cho biết, nguồn gốc của giống cam này có từ hàng chục năm trước. Ngoài bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây là một trong những cây trồng chủ lực, đưa lại thu nhập chính cho người dân địa phương.
"Cam Khe Mây từ lâu nổi tiếng với vị ngọt, thơm mát. So với các giống cam ở miền Bắc thì cam Khe Mây có ngoại hình không mấy bắt mắt song có vị ngọt đặc trưng, thơm mát. Toàn xã hiện có hơn 320 ha cam, loài quả này giúp người dân có thêm thu nhập đáng kể, ổn định cuộc sống", ông Nguyễn Hồng Sơn, Chủ tịch UBND xã Hương Đô, huyện Hương Khê cho hay.
Vừa thu hoạch cam để kịp giao cho thương lái, anh Đinh Công Việt Minh (34 tuổi, trú xã Hương Đô) vừa trò chuyện: Gia đình anh có hơn 30 năm trồng cam Khe Mây với hơn 1.000 gốc cam, chủ yếu là các loại cam mát, V2, Xã Đoài, năm nay ước đạt khoảng 9 tấn. Chất lượng cam tốt nên mỗi kg cam tại vườn hiện được bán với giá 60.000-90.000 đồng", anh nói.
"Gia đình tôi có hơn 800 gốc cam, song thời tiết khắc nghiệt khiến cây cho quả ít hơn. Ước tính năm nay cả vườn đạt khoảng 5 tấn cam, trừ chi phí cũng thu về 200-300 triệu đồng", anh Công Đức (36 tuổi, trú xã Hương Đô) nói và cho biết thương hiệu cam Phương Oánh được anh tiếp nối gia đình duy trì hơn 30 năm qua.
Theo anh Đức, tuổi đời trung bình của cây cam khoảng 20-25 năm, nhưng nếu có kỹ thuật chăm sóc tốt sẽ kéo dài được tuổi thọ lên gấp đôi. Để tránh sâu bệnh, kiến phá hoại quả, người trồng cam dùng túi bọc hoặc màn để ngăn côn trùng xâm nhập. Sau mỗi kỳ thu hoạch, người trồng cam sẽ tỉa cành, bón thúc phân chuồng, vôi cho cây tái tạo lại dưỡng chất cho vụ sau.
"Cam Khe Mây có vị đặc trưng, ngọt mát song mỗi lần hái phải nếm thử để đảm bảo hương vị. Ngoài ra, mỗi vườn khi chọn được cây cam ngon sẽ chiết cành để duy trì giống tốt", anh Nguyễn Văn Trung (xã Hương Đô) chia sẻ.
Cam Khe Mây hiện được cung ứng ra các thị trường trong nước, nhất là các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, TP Vinh... Cây cam được trồng xen kẽ, cách nhau khoảng 3m. Trồng sang năm thứ hai, cây bắt đầu cho quả. Loại cây này phù hợp với vùng đất dốc, ráo nước.
Theo số liệu thống kê, toàn huyện Hương Khê có hơn 2.000 ha cam, trong đó, gần 1.700 ha đã cho thu hoạch với sản lượng gần 16.500 tấn. Hiện, cam Khe Mây được trồng theo tiêu chuẩn VietGAP và được dán tem truy xuất nguồn gốc, thương hiệu khi đưa ra thị trường.