Năm 2018, theo thống kê số bệnh nhân ung thư gan đã vượt ung thư phổi, xếp thứ nhất về tỷ lệ mắc mới lẫn tỷ lệ tử vong tại Việt Nam. Ước tính Việt Nam đứng thứ 5 thế giới về tỉ lệ mắc ung thư gan với khoảng 50.000 trường hợp mắc mới và 25.000 ca tử vong do ung thư gan mỗi năm.
Tỉ lệ mắc mới bệnh ung thư gan ở Việt Nam đứng top đầu thế giới với khoảng 50.000 trường hợp mỗi năm.
Nguyên nhân mắc ung thư gan
Viêm gan B, C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan. Ước tính gần 90% trường hợp người bệnh ung thư gan có mang virus viêm gan B, C.
Viêm gan B, C làm tăng nguy cơ ung thư gan cao gấp 200 lần so với người bình thường. Đặc biệt, trong bối cảnh tỉ lệ dân số Việt Nam nhiễm viêm gan B, C thuộc top đầu thế giới thì nguy cơ ung thư hóa do viêm gan virus lại càng tăng cao hơn nữa.
Ung thư ở Việt Nam gia tăng nhanh và có tỷ lệ tử vong cao có thể là do người dân còn chưa ý thức được sự nguy hiểm của viêm gan virus, việc chủng ngừa viêm gan B chưa đầy đủ.
Một bộ phận không nhỏ người dân chưa được tầm soát ung thư định kỳ, đặc biệt với những người có nguy cơ cao như bị viêm gan virus, nghiện rượu, trong gia đình có người bị ung thư gan…
Biểu hiện của bệnh ung thư gan
Ung thư gan giai đoạn sớm ít có triệu chứng nên người bệnh chỉ thường phát hiện ra bệnh khi đã ở giai đoạn muộn.
Tiến triển của ung thư gan qua các giai đoạn.
Để phát hiện sớm giai đoạn của bệnh, các bác sĩ khuyến cáo người dân nên chú ý các dấu hiệu cảnh báo ung thư gan như sau:
- Đau vùng bụng trên bên phải (đau có thể lan tới lưng và vai)
- Bụng trướng do dịch ứ trong ổ bụng
- Cảm thấy nohoặc đầy hơi sau khi ăn
- Sút cân không rõ nguyên nhân
- Sốt cao, mệt mỏi, buồn nôn và nôn
- Vàng da
- Phân nhạt màu
Điều trị ung thư gan như thế nào?
Khi được phát hiện sớm và trước khi bắt đầu giai đoạn xơ gan, ung thư gan được điều trị theo các phương pháp như nghẽn mạch, đốt sóng cao tần, tiêm phóng xạ, phẫu thuật cắt bỏ khối u.
Khi ung thư gan ở giai đoạn muộn và đã bắt đầu xơ gan, phương pháp điều trị duy nhất là ghép gan. Gan hiến, có thể lấy từ lá gan khỏe mạnh từ người hiến đã qua đời, hoặc là một phần lá gan khỏe mạnh của người hiến sống, được ghép cho bệnh nhân.
Cũng như các loại ghép tạng khác, ghép gan cũng có nhiều rủi ro, rủi ro chính là thải ghép, đó là khi hệ miễn dịch của người nhận tấn công lá gan mới và ngăn không cho nó thực hiện chức năng. Thuốc ức chế miễn dịch thường được kê để làm giảm nguy cơ thải ghép, nhưng có thể làm cơ thể dễ bị viêm nhiễm do hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy yếu.
Ngăn ngừa ung thư gan như thế nào?
- Tiêm vaccine phòng chống viêm gan B. Đối với người khi phát hiện bị nhiễm virus viêm gan thì cần làm xét nghiệm tầm soát với người thân trong gia đình như bố mẹ, vợ chồng, con cái, anh chị em ruột… để tiêm vaccine chủng ngừa.
Riêng virus viêm gan siêu vi C chưa có vaccine tiêm ngừa.
- Hạn chế uống rượu do rượu là tăng nguy cơ xơ hóa và ung thư gan.
- Tránh tiếp xúc với máu, dịch tiết của bệnh nhân; không dùng chung vật dụng như kim tiêm, bàn chải răng, dao cạo râu… có dính máu người bệnh. Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để phòng tránh nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan.
- Đối với những người bệnh bị viêm gan B, C cần được điều trị tích cực và theo dõi chặt chẽ. Tốt nhất nên khám bệnh từ 3 - 6 tháng/ lần để tầm soát, phát hiện sớm ung thư gan.
Những thực phẩm phòng ung thư gan hiệu quả
- Nấm Linh chi: Nấm Linh chi được xem là một dược liệu quý mà con người từ xa xưa đã biết dùng làm thuốc để chữa nhiều loại bệnh khác nhau. Các nghiên cứu khoa học cho thấy nấm Linh chi có khả năng giảm nguy cơ mắc ung thư và có khả năng tăng cường đáp ứng miễn dịch ở bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn.
Nấm Linh chi có khả năng giảm nguy cơ mắc ung thư gan
- Chế phẩm từ sữa: Các chuyên gia đã chỉ ra rằng việc dùng chế phẩm từ sữa mỗi ngày sẽ giảm 78% nguy cơ ung thư gan.
- Ăn nhiều những thực phẩm giúp đào thải độc tố như trà xanh, các loại rau lá xanh như rau cải bó xôi, súp lơ, rau diếp, rau cải.
Trà xanh có chứa catechins, một loại polyphenols giúp loại bỏ độc tố ở gan và giúp gan khỏe mạnh. Uống 2 - 3 ly trà xanh mỗi ngày sẽ đem lại nhiều lợi ích cho gan và cả sức khỏe nói chung.
Các loại rau lá xanh như rau cải bó xôi, súp lơ, rau diếp, rau cải rất giàu chất chống oxy hóa và kháng viêm, nhiều chất xơ, canxi và các loại vitamin cần thiết cho sức khỏe.
- Trái cây giàu vitamin C: Chất limonene trong các loại quả có múi hỗ trợ ức chế hoạt động của gen ung thư RAS – loại gen có biểu hiện quá mức trong 9/10 loại ung thư.
Ngoài ra các loại quả có múi còn chứa acid citric, giúp vô hiệu hóa glycolosis, ngừng cung cấp chất dinh dưỡng và tiêu diệt các tế bào ung thư.
- Hành tây, hành tím: hành có vị thơm, có chứa polyphenol dồi dào, làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư gan.
Lê Lan (Tổng hợp)
