Cận cảnh cây cacao cổ nhất hành tinh

Hẻm Maranon của Peru, nơi sống sót của những cây Nacional thuần chủng cuối cùng. Chúng được xem là nguồn nguyên liệu chế tạo chocolate cổ nhất hành tinh.

Cây Nacional của Peru và Ecuador là giống cacao thuần chủng có hạt màu trắng, dậy mùi thơm giống như hương hoa và không hề có vị đắng.

Vào thế kỷ 20, Nacional thuần chủng chết sạch. Chỉ những loài đã được lai ghép với các giống khác là sống sót. Khổ nỗi, Nacional lai ghép lại đánh mất hương vị quyến rũ của Nacional thuần chủng.

Tìm kiếm và chờ đợi mãi cũng chẳng thấy sự hồi phục nào từ Nacional, thế giới chocolate đành lòng chấp nhận đã đánh mất loại chocolate thơm ngon nhất.

Năm 2007, nhà cung cấp hạt cacao Dan Pearson (Mỹ) cùng con trai là Brian Horsle quyết định khám phá hẻm núi Maranon, Peru, vùng rừng rậm rạp giáp với Ecuador. Vô tình, họ phát hiện một thân cây treo đầy quả nom thật giống với trái cacao.

Pearson bèn hái vài quả, đóng gói gửi đến Bộ Nông nghiệp Mỹ. Chẳng bao lâu sau, ông nhận được kết quả phân tích gene xác nhận, đó chính là Nacional thuần chủng đã biến mất khỏi hành tinh.

Hẻm Maranon bị núi cao tứ phía vây bọc. Nhờ lọt thỏm trong vòng bảo vệ tự nhiên này, nó vô tình tránh được nạn dịch Bắc Mỹ.

Tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài, các cây Nacional ở đây phát triển một kiểu đột biến lạ. Đó là có cả 2 màu hạt trong cùng một quả, tím và trắng.

Hiện tại, trong Maranon có khoảng 400 người trồng và thu hoạch Nacional. Cha con Pearson thu mua tại chỗ, trả giá cao gấp đôi hạt cacao bình thường.

Theo nghiên cứu khảo cổ, người Châu Mỹ bắt đầu trồng cây cacao lấy hạt từ 3.000 năm về trước.

Tuy nhiên, từ khoảng 2.000 năm trước, người Maya đã biết tận dụng quả Nacional làm thức uống béo bùi, bổ dưỡng.

Vào khoảng năm 250 TCN, người Maya xem chocolate là thức uống cao sang, dùng để dâng thần linh và những cá nhân có địa vị trong xã hội.

Suốt thời gian Đế chế Aztec thống trị vùng Trung Bộ châu Mỹ (thế kỷ 14-16), họ cũng say mê hạt cacao Nacional. Cư dân Atez trung đại rất nhiệt tình trong việc thu hoạch quả Nacional, bổ lấy hạt phơi khô, rang chín, giã thành bột. Họ thích nó đến nỗi nâng lên làm thức uống tế thần. Ngay cả dân tộc Inca cũng không thoát khỏi mê lực của chocolate Nacional.

Thế kỷ 16, người phương Tây mới biết đến ca cao Nam Mỹ. Những nhân vật đầu tiên được thưởng thức nó là các nhà truyền giáo.

Đế quốc Tây Ban Nha nhanh tay nhất, chớp cơ hội cướp bóc hạt Nacional "khuân" về nước.

Trên khắp Tây Ban Nha và các lãnh thổ thuộc địa của đất nước này đã lấy cái cớ chỉ phụ nữ mới biết làm chocolate và có khả năng là phù thủy, họ dồn ép những người này tuân theo tôn giáo khác. Càng là phụ nữ bản địa Châu Mỹ, Châu Phi, hỗn huyết thì càng có nguy cơ bị xử phạt nặng.

Nỗi ám ảnh này có thể là một phần của hệ quả phân biệt chủng tộc. Dần dà, họ đổ lỗi tất cả yếu điểm, bệnh trạng của mình đều đến từ tách cacao. Họ e ngại phụ nữ thuộc địa có hiểu biết y học, độc dược và cho rằng cacao là thuốc độc.

Qua thời gian, chocolate cũng bước ra khỏi lời nguyền, trở thành biểu tượng đại diện cho tình yêu, tiếp tục đón nhận sự yêu thích trên toàn thế giới.

Minh Anh (Tổng hợp)