“Cuộc chiến nước” sẽ rất khốc liệt
Bắc Kinh được cho là không cung cấp thông tin về thủy văn của con sông thượng nguồn Yarlung Zangbo, con sông chảy từ Trung Quốc sang Ấn Độ. “Trong năm nay, Ấn Độ chưa hề nhận được dữ liệu thủy văn từ phía Trung Quốc”, ông Raveesh Kumar, người phát ngôn của bộ Ngoại giao Ấn Độ (MEA) cho biết.
Con sông Yarlung Zangbo được gọi là Brah Maputra sau khi chảy vào Ấn Độ. Với độ cao trung bình 4.500m, Yarlung Zangbo là con sông cao nhất thế giới. Nó bắt nguồn từ vùng đóng băng phía Bắc dãy núi Himalayas, trải dài 2.057km qua Tây Nam Tây Tạng, chạy qua Ấn Độ và Bangladesh và cuối cùng đổ ra Ấn Độ Dương qua vịnh Bengal.
Việc đột ngột ngừng chia sẻ thông tin thủy văn từ phía Bắc Kinh
với New Delhi khiến giới quan sát lo ngại.
Nhánh trên của sông Yarlung Zangbo nằm ở vị trí vùng Tây Tạng phía Tây Nam Trung Quốc. Theo giới phân tích, sông Yarlung Zangbo là nguồn nước thiết yếu cho Ấn Độ và Bangladesh. Đây là nơi người dân địa phương đánh bắt cá cũng như hoạt động thuỷ lợi, thuỷ điện.
Vào năm 2013, Trung Quốc và Ấn Độ đã ký một bản ghi nhớ hợp tác về các tuyến sông chảy qua biên giới hai nước. Theo đó, Ấn Độ luôn nhận được báo cáo dữ liệu thủy văn từ các tuyến sông chảy từ phương Bắc xuống.
Lý do Trung Quốc nhất trí chia sẻ dữ liệu thủy văn với New Delhi là nhằm giúp người láng giềng ngăn chặn được các thảm họa liên quan đến thủy văn như lũ lụt, hạn hán cũng như mở ra hợp tác phát triển và khai thác tài nguyên thủy văn.
Vì lẽ đó, nên theo các chuyên gia môi trường, việc Trung Quốc mập mờ thông tin thủy văn có thể gây bất lợi lớn, thậm chí là nguy hiểm cho Ấn Độ. Với việc không cung cấp thông tin thuỷ văn, Trung Quốc dường như đang tìm cách tạo ra một "quả bom” nước giội lên Ấn Độ, đe dọa an toàn cho nhiều người dân Ấn Độ.
Trung Quốc được cho là đã xây dựng một số con đập ngang các con sông chảy qua lãnh thổ vào Ấn Độ. New Delhi hiện đang phải đứng trước thực tế: Ba dòng sông chính của nước này đều chảy từ Tây Tạng xuống và đều nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc.
Con sông lớn nhất, Brah Maputra đã bị phía Trung Quốc xây dựng đập trên đó. Nếu như Trung Quốc mở cửa xả nước tại các con đập trên sông Brah Maputra, toàn bộ khu vực phía Đông Ấn Độ sẽ bị nước lũ nhấn chìm chỉ trong vài tiếng.
Với hai con sông còn lại, Sutlej và Indus, Trung Quốc cũng cho xây một số con đập ở trên thượng nguồn. Và như vậy nếu Bắc Kinh xả lũ, chắc chắn toàn bộ phía Bắc Ấn Độ cũng sẽ gặp nguy vì nước ngập.
Nếu Trung Quốc kích hoạt một "cuộc chiến nước" bằng cách xả lũ các đập, Ấn Độ sẽ phải hứng chịu một vụ "bom nước", mà hậu quả khốc liệt không kém gì một vụ nổ hạt nhân, chuyên gia quốc phòng Anil Gupta nhận định.
Thảm họa lơ lửng
Cho đến hiện tại, vẫn chưa có bất kỳ cơ quan Chính phủ nào của Trung Quốc giải thích về lý do ngừng chia sẻ thông tin thuỷ văn với Ấn Độ. Theo giới quan sát Trung Quốc, nguyên do dẫn đến sự việc xuất phát từ căng thẳng đang leo thang từng ngày tại cao nguyên Doklam.
Hu Zhiyong, nhà nghiên cứu của viện Quan hệ Quốc tế thuộc đại học Khoa học Xã hội Thượng Hải giải thích, Bắc Kinh sẽ không đồng ý nối lại hợp tác bình thường về việc chia sẻ dữ liệu thủy văn với New Delhi , trừ trường hợp Ấn Độ đồng thuận rút quân khỏi cao nguyên Doklam.
Binh sĩ Trung Quốc cùng một binh sĩ Ấn Độ ở biên giới giữa hai nước.
Trong khi đó, chuyên gia chiến lược người Ấn Độ Brahma Chellani nhận xét, trong bối cảnh cuộc xung đột ở cao nguyên Doklam bước sang tháng thứ ba, với việc không cung cấp dữ liệu thủy văn cho Ấn Độ, có thể Trung Quốc đang bắt đầu dùng đây như một thứ vũ khí chính trị để kìm hãm sức mạnh của Ấn Độ.
Căng thẳng giữa New Delhi và Bắc Kinh diễn ra hơn hai tháng qua, sau khi binh sĩ Ấn Độ ngăn cản Trung Quốc xây dựng một con đường tại cao nguyên Doklam, khu vực biên giới giữa Bhutan và Trung Quốc.
Ấn Độ, đồng minh chính của Bhutan cho rằng, con đường này là phương tiện để Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng vào các bang phía Đông Bắc Ấn Độ. Ngược lại, Trung Quốc khẳng định đang xây đường trong lãnh thổ của mình và yêu cầu quân đội Ấn Độ phải rút quân ngay lập tức khỏi Doklam.
Trung Quốc mới đây cho rằng Ấn Độ hành động đi ngược lời nói khi dự định xây đường cách hồ Pangong, nơi binh sĩ hai nước xô xát hồi tuần trước, chỉ 20km. Người phát ngôn bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo, quyết định của Ấn Độ sẽ làm xấu thêm căng thẳng giữa hai nước. Một đoạn video xuất hiện hồi tuần trước cho thấy quân đội Ấn Độ và Trung Quốc ẩu đả, ném đá vào nhau gần vùng Ladakh trên cao nguyên Tây Tạng.
Xem thêm >> Tiết lộ thế lực “bật đèn xanh” cho cuộc đào thoát của bà Yingluck
V.T.H
