Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa ban hành văn bản số 4642/BGDĐT-HSSV gửi các sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục đại học, trường cao đẳng sư phạm, cơ sở giáo dục nghề nghiệp cảnh báo thủ đoạn tội phạm lợi dụng không gian mạng để dụ dỗ, lôi kéo học sinh, sinh viên (HSSV).
Thời gian gần đây, tình trạng này đã xảy ra tại nhiều địa phương như Hà Nội, Quảng Ninh, Tp.Hồ Chí Minh với mức độ tinh vi, gây hoang mang cho gia đình và nạn nhân, đồng thời gây ra thiệt hại lớn về tài sản.
Theo Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an), các đối tượng thường giả danh lực lượng Công an, Viện kiểm sát, Tòa án để gọi điện cho HSSV, bịa đặt cáo buộc liên quan đến ma túy, rửa tiền, truy nã… khiến nạn nhân hoảng loạn. Sau khi khống chế tâm lý nạn nhân, các đối tượng liên hệ với gia đình, đe dọa làm hại hoặc phát tán thông tin nhạy cảm, buộc chuyển tiền chuộc.
Bộ GD&ĐT yêu cầu tăng cường các kỹ năng sử dụng mạng an toàn cho học sinh, sinh viên (Ảnh minh hoạ).
Trước tình hình này, Bộ GD&ĐT yêu cầu các sở GD&ĐT, trường đại học, cao đẳng sư phạm, cơ sở giáo dục nghề nghiệp phối hợp chặt với Công an địa phương để tuyên truyền, phổ biến tới nhà giáo, HSSV và gia đình về phương thức, thủ đoạn lừa đảo, đồng thời, hướng dẫn kỹ năng sử dụng mạng an toàn, nhận diện và xử lý các tình huống nguy hiểm.
Theo Bộ GD&ĐT, cần tiếp tục cảnh báo thêm các hình thức lừa đảo khác qua mạng như: cho vay nhanh qua ứng dụng, sàn tiền ảo, bán hàng đa cấp, trò chơi trực tuyến, cá độ, lừa đầu tư, lừa tình cảm, trúng thưởng giả, chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội… Đồng thời, tiếp tục tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình, cơ quan chức năng để kịp thời phát hiện, xử lý khi HSSV vắng mặt bất thường hoặc có dấu hiệu bị dụ dỗ.
Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT yêu cầu các nhà trường lập danh sách HSSV có hoàn cảnh khó khăn, học lực sa sút, giao du phức tạp để có thể theo dõi và phòng ngừa.
Bộ cũng đề nghị các cơ sở giáo dục niêm yết số điện thoại Cảnh sát khu vực, Công an phường/xã, đường dây nóng của Trực ban hình sự để hỗ trợ khi khẩn cấp.
Quá trình lừa đảo thường diễn ra theo 3 bước như sau:
Bước 1: Giả danh lực lượng Công an, Viện kiểm sát, Tòa án sử dụng số điện thoại lạ gọi điện trực tiếp cho nạn nhân (thường là trẻ em, HSSV) và đưa ra các cáo buộc bịa đặt (liên quan đến ma túy, đường dây tội phạm rửa tiền, truy nã hoặc có lệnh bắt giữ của Viện kiểm sát, Tòa án…) nhằm tạo tâm lý hoảng loạn, mất bình tĩnh với nạn nhân.
Bước 2: Các đối tượng sẽ thao túng tâm lý, yêu cầu nạn nhân giữ bí mật, không được kể với bất kỳ ai, ép buộc hoặc hướng dẫn nạn nhân rời khỏi nơi ở và thuê địa điểm (nhà nghỉ, khách sạn) để ở một mình. Sau đó hướng dẫn cắt đứt liên lạc với người thân và chỉ liên lạc với các đối tượng (thay sim điện thoại, để điện thoại chế độ máy bay và sử dụng liên lạc với các đối tượng qua video call từ các ứng dụng khác), có trường hợp còn uy hiếp nạn nhân cung cấp những hình ảnh, clip nhạy cảm cho các đối tượng.
Bước 3: Các đối tượng có thể nhắn tin, gọi điện trực tiếp cho gia đình thông báo về việc nạn nhân đang bị bắt cóc, đe dọa chặt ngón tay, đăng tải hình ảnh, clip nhạy cảm của nạn nhân lên mạng hoặc ép nạn nhân tự liên hệ về gia đình và thông báo bị bắt cóc để yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản nạn nhân hơặc nhóm đối tượng. Sau khi nhận được tiền thì cắt đứt liên lạc và để lại nạn nhân tiếp tục hoảng loạn, gia đình mất tài sản lớn.
Quỳnh Chi
