Cặp ăng-ten “siêu to khổng lồ” giúp khám phá những phần chưa biết của vũ trụ

Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) ngày 4/10 đã khánh thành một trạm ăng-ten không gian sâu mới tại New Norcia, cách Perth khoảng 120 km về phía Bắc.

Đây không chỉ là một kỳ quan công nghệ mà còn là cầu nối đưa nhân loại đến gần hơn với những bí ẩn của vũ trụ.

Được đặt tên là New Norcia 3 (NNO-3), đây là trạm ăng-ten không gian sâu thứ 2 tại địa điểm này, biến New Norcia trở thành trạm mặt đất đầu tiên của ESA sở hữu 2 ăng-ten không gian sâu "siêu to khổng lồ", với chiều cao 40 mét (115 feet), nặng 700 tấn.

Với chi phí xây dựng khoảng 67 triệu USD và dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2026, ăng-ten NNO-3 là một bước tiến quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về xử lý dữ liệu từ các sứ mệnh không gian, đồng thời mở ra cơ hội khám phá những bí ẩn chưa từng được biết đến của vũ trụ.

"Có hàng tỷ ngôi sao và thiên hà mà chúng ta đang quan sát, từ đó tạo ra một lượng dữ liệu khổng lồ. Và đó là lý do tại sao chúng ta cần các ăng-ten đủ lớn để thu được tín hiệu yếu từ các kính viễn vọng này từ xa", Tổng giám đốc ESA Josef Aschbacher cho biết.

Ăng-ten NNO-3 được thiết kế để thu nhận các tín hiệu cực kỳ yếu từ các tàu vũ trụ ở khoảng cách hàng trăm triệu km, chẳng hạn như những tàu đang khám phá Sao Hỏa, Sao Mộc, Mặt Trời, các tiểu hành tinh và những phần chưa biết khác của vũ trụ.

"Tất cả các ngôi sao mà chúng ta nhìn thấy, Mặt Trời và tất cả các hành tinh, chỉ chiếm 5% vũ trụ", ông Aschbacher nói. "95% còn lại chúng ta không nhìn thấy, không đo lường được, và đó là lý do tại sao chúng tôi thiết kế sứ mệnh mang tên Euclid, chuyên nghiên cứu năng lượng tối và vật chất tối".

Ngoài ra, NNO-3 sẽ đóng vai trò quan trọng trong các sứ mệnh như JUICE (khám phá các mặt trăng băng giá của Sao Mộc), Solar Orbiter, BepiColombo, Mars Express, và Hera, cũng như các sứ mệnh tương lai như Plato, EnVision, Ariel, Ramses, và Vigil.

Bà Suzy Jackson từ Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Khối Thịnh vượng chung (CSIRO) quản lý trạm New Norcia, cho biết cặp ăng-ten "siêu to khổng lồ" mới – về mặt lý thuyết – có thể nhận được cuộc gọi điện thoại từ Sao Hỏa.

Theo vị chuyên gia, ăng-ten này hoạt động như một "tai nghe khổng lồ" với khả năng "lắng nghe thật kỹ" các tín hiệu từ không gian sâu và "hét thật to" khi gửi lệnh đến tàu vũ trụ. Công nghệ tiên tiến bao gồm các bộ khuếch đại nhiệt độ thấp được làm lạnh đến -260°C để giảm nhiễu, đảm bảo thu nhận tín hiệu rõ ràng nhất có thể.

Ngoài việc phục vụ ESA, ăng-ten NNO-3 còn hỗ trợ các cơ quan vũ trụ khác như NASA (Mỹ), JAXA (Nhật Bản), ISRO (Ấn Độ) và thậm chí các sứ mệnh thương mại thông qua các thỏa thuận hỗ trợ lẫn nhau. Điều này không chỉ tăng cường hiệu quả khoa học mà còn thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực không gian.

Cơ quan Vũ trụ Australia (ASA) đã đóng góp khoảng 3,2 triệu USD để hiện đại hóa trạm New Norcia, củng cố mối quan hệ hợp tác giữa "xứ sở Kangaroo" và châu Âu.

Ông Enrico Palermo, người đứng đầu ASA, cho biết khoản đầu tư này sẽ mang lại giá trị kinh tế hàng triệu USD cho địa phương và tạo việc làm trong suốt vòng đời dự kiến 50 năm của trạm.

New Norcia cũng là một vị trí chiến lược, bổ sung hoàn hảo cho các trạm mặt đất khác của ESA tại Malargue (Argentina) và Cebreros (Tây Ban Nha), đảm bảo phủ sóng liên tục cho các sứ mệnh không gian sâu.

Một trong những sứ mệnh đáng chú ý được hỗ trợ bởi NNO-3 là JUICE, nhằm khám phá các mặt trăng băng giá của Sao Mộc – những ứng cử viên tiềm năng cho sự sống ngoài hành tinh.

Nữ phi hành gia Katherine Bennell-Pegg của ASA chia sẻ rằng những phát hiện từ sứ mệnh này có thể giúp con người hiểu rõ hơn về sự hình thành của hệ Mặt Trời và tương lai của Trái Đất.

Ngoài ra, các sứ mệnh khác như khám phá tiểu hành tinh sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng để bảo vệ Trái Đất khỏi các mối đe dọa va chạm từ không gian.

Minh Đức (Theo ABC Net News, Interesting Engineering)