Nha đam (hay còn biết đến với tên lô hội) là loại thực vật có tính mát, nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Cây được ứng dụng nhiều trong đời sống hàng ngày, từ làm thức uống giải nhiệt hiệu quả cho đến chăm sóc da mặt. Bên trong cây chứa nhiều chất dinh dưỡng như các chất chống oxy hóa, các loại vitamin (A, C, E), magie, canxi, kẽm, axit folic.
Do nhu cầu thu mua số lượng lớn từ các doanh nghiệp chế biến nước giải khát, mỹ phẩm và của cả người tiêu dùng, những năm gần đây, nhiều hộ dân nhờ chuyển đổi sang mô hình trồng nha đam mà đạt được nguồn thu nhập ổn định, đặc biệt là không tốn công chăm sóc như nhiều cây trồng khác.
Với đặc tính chịu hạn tốt, ít sâu bệnh và năng suất cao, vườn nha đam của bà Phượng (ngụ khu phố 2, phường Văn Hải, Tp.Phan Rang - Tháp Chàm, Ninh Thuận) đã đem lại hiệu quả kinh tế cao trong hơn 15 năm qua. Đặc biệt, nha đam năm nay vừa được mùa lại vừa được giá, khiến gia đình bà vô cùng phấn khởi.
“Tôi trồng nha đam từ nhiều năm nhưng chưa có năm nào giá nha đam cao như năm nay nên vui lắm. Năm nay thời tiết lại thuận lợi nên nha đam phát triển tốt, năng suất cao hơn năm trước”, bà nói. Bà Phượng cho biết, thổ nhưỡng ở Ninh Thuận không màu mỡ như các địa phương khác. Bù lại, loại đất pha cát cùng với khí hậu đầy nắng gió ở đây lại thích hợp với cây nha đam.
Bà Phượng chia sẻ, mỗi sào nha đam chỉ cần đầu tư khoảng 10 triệu đồng, bao gồm giống cây trồng, nhân công và phân chuồng. Sau khoảng 6 tháng từ ngày trồng cây con và chăm sóc là có thể thu hoạch lứa đầu tiên. Một năm, tính trung bình có khoảng 10 đến 11 lần thu hoạch, sản lượng khoảng từ 4- 6 tấn/sào/đợt. Nha đam cực dễ trồng, ít khi mắc sâu bệnh nên dù người mới bắt đầu vẫn có thể thu về năng suất cao. Mỗi lần xuống giống nha đam như vậy, người nông dân có thể thu hoạch suốt trong 2 - 3 năm mới phải thay giống mới.
Thời điểm hiện tại, giá nha đam đang dao động từ 3.000 - 3.200 đồng/kg. Vào mùa hè nắng nóng, nhu cầu tiêu dùng nha đam tăng cao, có khi còn lên đến 7.000 - 8.000 đồng/kg. Năm vừa rồi, trừ đi các chi phí, bà Phượng lãi hơn 80 triệu đồng từ vườn nha đam. Bên cạnh đó, bà còn thu mua nha đam của các hộ dân trong vùng và bán lại cho công ty hoặc các chợ. “So với trồng nho, hành, tỏi trên diện tích đất này trước đây, cây trồng mới này đã giúp kinh tế gia đình khá hẳn lên, mà còn nhàn công hơn", bà tâm sự.
Cây sương sâm được canh tác tại vườn.
Cũng giống như cây nha đam, cây sương sâm cũng mang lại thu nhập tốt cho người dân. Cây sương sâm vốn là một loại dây leo, chỉ cần được trồng một lần và có thể thu hoạch kéo dài. Chỉ trong vòng 5-6 tháng là cây sương sâm có thể bắt đầu thu hoạch. Việc canh tác loại cây này không yêu cầu nhiều kỹ năng chăm sóc đặc biệt hay chi phí đầu tư cao. Nó đặc biệt thích nghi tốt với điều kiện thời tiết nắng nóng ở nước ta, và sự phát triển mạnh mẽ của nó có thể mang lại nguồn thu nhập ổn định cho bà con nông dân.
Lá sương sâm không chỉ giới hạn ở việc làm thạch mà còn được biết đến như một loại dược liệu có giá trị, mang lại lợi ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu y học hiện đại đã chỉ ra rằng lá sương sâm giàu vitamin và các khoáng chất như canxi, sắt có thể đem lại các lợi ích sức khỏe như giảm lượng đường trong máu, hỗ trợ bảo vệ gan và thậm chí có thể có ích trong việc hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân tiểu đường.
Ghé thăm trang trại của "vua sương sâm" Nguyễn Quang Định ở Quảng Nam, ông kể lại: "Tuy thạch sương sâm không phải là thức uống xa xỉ với mọi người, nhưng ở Quảng Nam, phần lớn chúng được làm từ loại cây dại. Chưa ai ở đây trồng chúng với quy mô công nghiệp cả. Khi tôi đến miền Nam công tác vào năm 2013, tôi tình cờ phát hiện ra mô hình trồng sương sâm và nhận ra nó rất độc đáo và có tiềm năng kinh tế. Vì vậy, tôi đã quyết định đưa giống cây này về quê và bắt đầu trồng thử nghiệm trên những vùng đất đồi cằn cỗi".
Sau khi thu hoạch, ông thường xuyên cung cấp sản phẩm cho các tiểu thương tại chợ Tam Kỳ và các khu vực lân cận. Ông Định không chỉ đưa loại cây này trở nên phổ biến tại quê hương mình mà còn chủ động gửi sản phẩm đến các điểm thu mua ở khắp các tỉnh miền Trung để mở rộng thị trường và tăng doanh thu từ việc kinh doanh sương sâm.
Ông Định thông tin rằng giá bán lá sương sâm của ông dao động từ 100.000 đến 120.000 đồng mỗi kilogram, tùy thuộc vào từng thời điểm trong năm. Trong mùa hè, nhu cầu tiêu thụ sương sâm tăng cao do khách hàng tìm kiếm các phương pháp giải nhiệt. Với quy mô vườn trồng hiện tại, mỗi năm ông có thể thu hoạch được khoảng 20 tấn lá sương sâm, mang lại cho ông một doanh thu ấn tượng lên tới 2 tỷ đồng.
Duy Huy (t/h)
