Số liệu từ bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy, trong khoảng 3 năm gần đây bệnh viện này đã điều trị cho khoảng 450 trẻ em có biểu hiện dậy thì sớm. Với bé gái, tình trạng dậy thì thường xuất hiện trước 8 tuổi và với bé trai là trước 11 tuổi.
Dậy thì sớm do gia tăng hormon sinh dục ở não (dậy thì sớm trung ương) hoặc từ một số cơ quan ở ngoại vi (u buồng trứng, u tinh hoàn...) tăng sản xuất hormon nội tiết (dậy thì sớm ngoại vi).
Thực phẩm tăng trọng có mối liên hệ với việc dậy thì sớm ở trẻ. (Ảnh minh họa)
Trước mắt, trẻ dậy thì sớm khó thích nghi được với những thay đổi đặc tính sinh dục thứ phát như không thể tự mình xoay xở khi có kinh nguyệt quá sớm. Điều đáng lo ngại, trẻ dậy thì sớm mặc dù phát triển nhanh hơn trẻ cùng lứa nhưng lại có nguy cơ thấp lùn hơn khi đến tuổi trưởng thành do xương phát triển nhanh khi còn bé nhưng đến giai đoạn nhất định, xương sẽ tự đóng lại. Theo TS Nguyễn Thị Hoàn, nguyên Trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa - Di truyền, bệnh viện Nhi Trung ương, dậy thì sớm không ảnh hưởng đến chức năng sinh sản sau này nhưng có thể để lại những hậu quả ảnh hưởng lớn đến sự phát triển thể chất cũng như tâm lý của trẻ.
Những dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm
Dậy thì sớm ở bé gái có thể dễ dàng nhận biết từ các triệu chứng như: Tuyến vú phát triển, ngực to lên, xuất hiện kinh nguyệt.
Ở bé gái, nếu xuất hiện những đặc trưng của giới tính nữ quá sớm gọi là hiện tượng dậy thì sớm đồng tính ở nữ giới. Nếu ở bé gái xuất hiện những đặc trưng giới tính quá sớm và lại là những đặc trưng của nam giới (như có râu, yết hầu lớn lên, tiếng nói trầm khàn, đồng thời âm vật cũng lớn lên…) gọi là dậy thì sớm dị tính ở nữ giới.
Đối với bé trai, dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm là: Giọng trầm, có trứng cá, cơ bắp vạm vỡ, mọc lông mu, mọc ria mép, thể tích tinh hoàn tăng trên 4ml, dương vật lớn hơn so với trẻ cùng tuổi.
Phòng ngừa dậy thì sớm ở trẻ
Phụ huynh nên giữ tình trạng dinh dưỡng của trẻ ở mức ổn định, vừa phải, hạn chế tình trạng tăng cân quá nhiều, nhất là ở bé gái. Bên cạnh đó, cần hạn chế cho trẻ tiếp xúc sớm với các hình ảnh gợi lên quan hệ giới tính.
Các bác sĩ khuyến cáo, 90% thực phẩm tăng trọng không được kiểm soát đều có nội tiết tố và có mối liên hệ giữa việc ăn nhiều thịt với dậy thì sớm, nhất là thịt của những loài động vật cần có sự vỗ béo nhanh, nhiều như thịt heo, thịt bò,…
N.Giang
