Sau thời đại của Lý Tiểu Long, Lý Liên Kiệt trở thành một trong hai ngôi sao võ thuật Trung Quốc sáng chói cùng với Thành Long. Tên tuổi của anh đã trở thành niềm say mê của công chúng yêu điện ảnh và võ thuật trên toàn thế giới. Nhưng ít ai biết biết rằng để có được thành công như ngày hôm nay, ngoài nỗ lực của bản thân tử họ Lý còn cần phải kể đến công chỉ dạy của các sự phụ.
Lý Liên Kiệt là ngôi sao võ thuật nổi tiếng màn ảnh Hoa ngữ.
Võ sư Ngô Bân
Võ sư Ngô Bân sinh năm 1937 tại Hồ Châu, Chiết Giang. Ông là một trong những nhân vật có nhiều đóng góp trong lĩnh vực võ thuật của Trung Quốc. Không như nhiều cao thủ khác, đến trước năm 19 tuổi ông vẫn chưa biết đến võ thuật là gì mà theo đuổi lĩnh vực sở trường là thể thao.
Ngô Bân có sự linh hoạt, dẻo dai cùng đầu óc cực kỳ thông minh nên tất cả các môn như bơi, bóng rổ, bóng đá, đến cả cử tạ cũng đều đạt được thành tích cao.
Năm 1958, ông vào Học viện thể thao Bắc Kinh (hay Học viện thể dục Bắc Kinh) và chơi môn cử tạ. Tuy nhiên, điều không may xảy đến chỉ sau đó một năm khi một chấn thương thắt lưng đã khiến sự nghiệp này kết thúc. Trong thời gian ở đó, Ngô Bân đã học Wushu và sau khi rời bỏ môn cử tạ ông quyết tâm theo con đường võ thuật chuyên nghiệp.
Năm 1963, sau khi tốt nghiệp Học viện thể dục Bắc Kinh, Ngô Bân chuyển sang làm giảng viên cho trường đào tạo võ thuật nghiệp dư Bắc Kinh.
Năm 1965, ông được bầu lên làm Tổng thư ký Hiệp hội Wushu Bắc Kinh. Ngô Bân cũng chính là người đã sáng lập ra trường đào tạo võ thuật Thập Sát Hải, nơi đào tạo ra những ngôi sao võ thuật nổi tiếng của làng điện ảnh Hoa ngữ như: Lý Liên Kiệt, Chân Tử Đan, Triệu Văn Trác, Ngô Kinh…
Võ sư Ngô Bân ở tuổi 82.
Ở trường võ thuật của mình, Ngô Bân huấn luyện học viên theo 3 tiêu chí.
Một là “khổ” - khổ luyện là nền tảng, vượt qua khó khăn, nghiêm túc, ngoan cường và tinh thần chăm chỉ, dũng cảm.
Thứ hai là “thông minh” – nắm bắt lý thuyết để thực hành, tôn trọng những luật lệ được đề ra và nắm chắc những động tác mấu chốt dưới điều kiện thực tế.
Ba là “tinh” – tinh nhuệ, tinh tường để vươn tới đỉnh cao.
Chính nhờ sự nghiêm khắc trong đào tạo, dạy dỗ, những đệ tử của ông như Lý Liên Kiệt, Chân Tử Đan, Ngô Kinh đều thành danh không chỉ tại quê nhà mà còn nổi tiếng ở khắp châu Á và cả Hoa Kỳ. Trong đó, Lý Liên Kiệt đến với sư phụ Ngô Bân sớm hơn so với Chân Tử Đan, Ngô Kinh.
Lý Liên Kiệt và sư phụ Ngô Bân.
Từ năm 8 tuổi, Lý Liên Kiệt đã trở thành đệ tử của Ngô Bân. Kể từ lúc đấy, sư phụ Ngô Bân đã tin rằng Lý Liên Kiệt sẽ làm nên chuyện.
Học được một thời gian, mẹ Lý Liên Kiệt đưa con trai về vì sợ lơi là việc học văn hóa. Võ sư Ngô Bân phải nhiều lần tới nhà để thuyết phục, bà Lý mới đồng ý để con trai tiếp tục theo ông học võ, Ngô Bân nói với bà Lý rằng, con trai bà là "hạt giống tốt nhất định không thể bỏ phí".
Bằng tất cả khả năng và sự nghiêm khắc của mình, võ sư Ngô Bân đã rèn nên một Lý Liên Kiệt dạn dày sương gió.
Sau này, khi Lý Liên Kiệt đã thành danh, sư phụ Ngô Bân cho biết, ông rất tự hào về cậu học trò năm xưa và nhận xét rằng: "Lý Liên Kiệt biết nhu biết cương, có nền tảng võ thuật tốt".
Võ sư Vũ Hải
Ngoài Ngô Bân, Lý Liên Kiệt còn gọi một người nữa là sư phụ, đó là võ sư Vũ Hải. Trong quá trình đóng phim Thiếu Lâm Tự năm 1982, Lý Liên Kiệt đã được hợp tác với các cao thủ như Vu Hải, Đinh Lam, Kế Xuân Hoa, Vu Thừa Huệ, Hồ Kiên Cường… trong đó, sư phụ Vu Hải được coi là người có võ công thâm sâu nhất.
Trong quá trình hợp tác chung, nam diễn viên họ Lý thừa nhận đã được Vu Hải chỉ dạy rất nhiều. Kể từ năm 1982, Lý Liên Kiệt luôn gọi Vu Hải là sư phụ.
Vu Hải vào vai sư phụ của Lý Liên Kiệt trong Thiếu Lâm Tự.
Vu Hải sinh năm 1942 tại Sơn Đông, Trung Quốc. Khi mới 12 tuổi, Vu Hải bái đại sư thất tinh bọ ngựa quyền Lâm Cảnh Sơn làm sư phụ và bắt đầu học môn võ bọ ngựa chính tông.
Năm 1958, Vu Hải bắt đầu tham gia nhiều cuộc thi võ thuật cấp thành phố, cấp tỉnh và cấp quốc gia. Ông từng đạt ngôi vị quán quân kiếm thuật, côn thuật và bọ ngựa quyền trong nhiều năm liền. Sau đó, tham gia đoàn đại biểu võ thuật Trung Quốc đi biểu diễn ở nhiều nước trên thế giới.
Năm 1998, trong dịp kỷ niệm 40 năm thành lập Hiệp hội võ thuật Trung Quốc, Vu Hải được vinh dự trao tặng danh hiệu “Ngôi sao võ thuật Trung Quốc”.
Tháng 12/2001, Vu Hải thành lập Trung tâm giao lưu văn hóa võ thuật Vu Thị tại Sơn Đông. Đây cũng là cơ sở đào tạo môn võ bọ ngựa duy nhất của Vu Hải tại Trung Quốc.
Vu Hải được vinh dự nhận danh hiệu "Ngôi sao võ thuật Trung Quốc" do Hiệp hội võ thuật Trung Quốc trao tặng.
Là một nhà võ thuật đích thực và có nhiều thành tích đáng nể trong lĩnh vực nghiên cứu võ thuật, tuy nhiên, khán giả hầu như chỉ biết đến Vu Hải qua phim. Những bộ phim ông tham gia không nhiều, nhưng đều về đề tài võ thuật.
Vu Hải cộng tác nhiều nhất với Lý Liên Kiệt và đó đều là những bộ phim võ thuật kinh điển cho đến tận ngày nay như Thiếu Lâm Tự, Thiếu Lâm tiểu tử, Nam bắc Thiếu Lâm…
Trong những lần cộng tác đó, ông đều đóng vai sư phụ hoặc sư bá của Liên Kiệt. Thậm chí, Lý Liên Kiệt cũng từng sử dụng môn võ bọ ngựa này trong một cuộc giao đấu với Thành Long.
Ngoài những lần hợp tác với Lý Liên Kiệt, võ sư Vu Hải còn tham gia nhiều bộ phim nổi tiếng khác như Thông thiên trưởng lão, Thái cực tông sư, Tân Thiếu Lâm Tự...
Nhắc đến Vu Hải, người ta còn nhớ đến chuyện ông sống cùng 100 con bọ ngựa trong phòng. Mỗi ngày, ông dành nhiều giờ để nghiên cứu cử động, cách di chuyển của chúng và sáng tạo thế võ mới từ Đường lang quyền. Nhờ đó, giới trong nghề gọi ông là Đường lang quyền đại sư.
"Tôi lên núi mang về rất nhiều bọ ngựa và bắt đầu nghiên cứu chúng. Tôi cầm cỏ trêu đùa với chúng mỗi ngày để xem phản ứng. Bọ ngựa tấn công như thế nào, phòng thủ ra sao là điều cần quan sát. Từ đó tôi kết hợp với tinh túy Đường lang quyền", ông kể.
Vu Hải tiết lộ Lý Liên Kiệt từng lén học thế võ của ông. "Đó là một người rất thông minh, có năng lực", Vu Hải nhận xét về Lý Liên Kiệt.
Đóng phim nhiều nhưng khi được nói về bản thân, Vu Hải vẫn không thích cách gọi ngôi sao võ thuật. "Với tôi, diễn xuất chỉ là nghề phụ, nghề chính là võ sư, một võ sĩ. Giấc mộng của tôi là phát triển võ học Trung Hoa", ông nói.
Quốc Tiệp (t/h)
