Nhắc đến Viên Hòa Bình, làng giải trí Hoa ngữ đều nhớ đến một chỉ đạo võ thuật, đạo diễn tài danh nhất nhì Hong Kong. Chính ông là người có công nâng đỡ giúp Thành Long, Hồng Kim Bảo, Châu Tinh Trì, Chân Tử Đan thành sao sáng của làng giải trí.
Ông cũng là người trực tiếp chỉ đạo võ thuật các bộ phim điện ảnh nổi tiếng như Túy Quyền, Hoàng Phi Hồng, Ngọa hổ tàng long, Tuyệt đỉnh Kungfu…
Ngã rẽ từ võ thuật sang điện ảnh
Viên Hòa Bình sinh năm 1945 tại Quảng Châu, Trung Quốc. Ông là anh cả của gia đình có 12 người con. Từ bé, Hòa Bình đã sớm tiếp xúc với võ thuật và các nghệ thuật biểu diễn từ người cha Viên Tiểu Điền. Cha của Viên Hòa Bình từng truyền nghề cho nhiều ngôi sao võ thuật, trong đó có Thành Long. Thừa hưởng khả năng võ thuật lẫn nghệ thuật từ người cha, cộng thêm các mối quan hệ sẵn có, Viên Hòa Bình dần dần bước chân vào lĩnh vực điện ảnh. Khởi đầu từ những vai diễn nhỏ trong Long hổ môn, Đãng khấu than… ông nhanh chóng chiếm được sự tín nhiệm của nhiều đạo diễn thời bấy giờ.
Thành Long từng nói: “Ở Hong Kong, không biết đến gia tộc nhà họ Viên coi như không biết đến điện ảnh đỉnh cao”.
Năm 1978, bước ngoặt lớn đã đến với Viên Hòa Bình khi ông được giao nhiệm vụ đạo diễn, chỉ đạo võ thuật cho bộ phim Xà hình điêu thủ. Cũng trong năm này, ông tiếp tục đạo diễn chính cho bộ phim Túy Quyền (được xếp vào top 100 bộ phim kinh điển của điện ảnh thế giới). Chính 2 tác phẩm đình đám này đã góp phần đưa tên tuổi Thành Long vươn lên hàng ngũ ngôi sao võ thuật hàng đầu thế giới. Từ đây, cái tên Viên Hòa Bình càng được công chúng biết đến rộng rãi.
Ông nhanh chóng tạo dựng được chỗ đứng vững chắc trong làng điện ảnh Hong Kong. Sau thành công vang dội đó, ông tiếp tục hợp tác cùng ngôi sao võ thuật Hồng Kim Bảo trong phim Lâm Thế Vinh. Không nằm ngoài dự đoán, độ “hot” của Hồng Kim Bảo cùng sự chỉ đạo tài ba của Hòa Bình nên Lâm Thế Vinh cũng thành công vang dội.
Người đạo diễn đại tài của dòng phim võ thuật điện ảnh
Không quá khi nói rằng Viên Hòa Bình là nhân vật Hoa ngữ gặt hái nhiều thành công nhất ở thị trường trong nước lẫn quốc tế. Các ngôi sao khi hợp tác với ông đều vươn lên tầm cỡ hàng đầu như Thành Long, Châu Nhuận Phát, Hồng Kim Bảo. Ông cũng được xem là người có công phát hiện ra nhiều tài năng võ thuật xuất chúng trên màn ảnh. Tiêu biểu trong số đó là Chân Tử Đan và Lý Liên Kiệt. Vào những thập niên 1990, dòng phim võ thuật có phần bị suy thoái, nhưng Viên Hòa Bình vẫn kiên trì đi theo con đường của riêng mình. Bộ phim Thiết Hầu Tử hợp tác cùng ngôi sao Chân Tử Đan đã khẳng định điều đó. Ngay khi ra mắt, phim ngay lập tức định nghĩa lại khái niệm võ thuật điện ảnh Hong Kong thời bấy giờ. Cũng từ vai diễn này, Chân Tử Đan lột xác hoàn toàn, anh thoát khỏi thân phận kép phụ và vươn lên thành ngôi sao sáng, cạnh tranh cùng với Thành Long, Hồng Kim Bảo. Trong thời gian này, một tác phẩm đình đám khác của Viên Hòa Bình là Hoàng Phi Hồng do Lý Liên Kiệt đảm nhận vai chính cũng chiếm trọn tình cảm của khán giả.
Thành công nối tiếp thành công, Viên Hòa Bình lần lượt cho ra nhiều tác phẩm xuất sắc ngoài sức tưởng tượng như Tuyệt đỉnh kungfu, Vua Kungfu, Hoắc Nguyên Giáp, Ngọa Hổ Tàng Long, Nhất đại tông sư… Không chỉ nổi danh trong làng điện ảnh Hong Kong, tên tuổi của Viên Hòa Bình được các nhà làm phim Hollywood biết đến và mời chỉ đạo võ thuật cho các tác phẩm đình đám như The Matrix, Kill Bill. Mang chất võ thuật Á Đông tấn công vào kinh đô Hollywood, nhiều người lo ngại ông sẽ khó trụ nổi. Nhưng với tài năng của mình, ông biết cách dung hòa giữa trường phái hành động của Mỹ và quyền cước của Trung Hoa thành phong cách võ thuật đặc sắc, không kém phần hoa mỹ. Dưới bàn tay chỉ đạo của Viên Hòa Bình, ngôi sao Keanu Reeves không khác gì phiên bản võ thuật của Thành Long.
Năm 2004, lần đầu tiên Viên hợp tác với ngôi sao phim hài Châu Tinh Trì để thực hiện bộ phim Tuyệt đỉnh Kungfu và tác phẩm đã lập tức thành công rực rỡ, những pha đấu võ sáng tạo kiểu Viên Hòa Bình kết hợp với yếu tố hài hước của Chu Tinh Trì đã giúp Tuyệt đỉnh Kungfu trở thành bộ phim ăn khách nhất trong lịch sử điện ảnh Hong Kong.
Năm 2008, Viên Hòa Bình được mời chỉ đạo võ thuật cho Vua Kungfu (The Forbidden Kingdom), bộ phim đầu tiên có sự góp mặt của cả Lý Liên Kiệt và Thành Long, hai ngôi sao võ thuật từng trở nên nổi tiếng nhờ các bộ phim của chính Viên Hòa Bình.
Năm 2008, series phim Diệp Vấn đánh dấu một bước ngoặt mới trong sự nghiệp của ông khi ông cùng võ sư Diệp Chuẩn chỉ đạo thành công vai diễn Diệp Vấn của Chân Tử Đan. Năm 2009, ông chỉ đạo series Địch Nhân Kiệt, 2 năm sau là Tân Thiếu Lâm tự.
Với tài năng và cống hiến đặc biệt của mình, tên tuổi của Viên Hòa Bình vinh dự được khắc trên đại lộ danh vọng Hollywood. Bên cạnh đó, ông đã 3 lần giành được giải Chỉ đạo võ thuật xuất sắc nhất tại Giải thưởng điện ảnh Hong Kong. Cũng tại giải này, ông được trao giải cống hiến vì những đóng góp xuất sắc cho sự nghiệp điện ảnh trong nước và quốc tế. Tất cả những thành công đó như nói lên tài năng, sự cống hiến không ngừng nghỉ của Viên Hòa Bình với dòng phim võ thuật điện ảnh.
Video: Màn đấu võ trong phim Diệp Vấn do Viên Hòa Bình chỉ đạo võ thuật.
Quốc Tiệp