Cuối phiên chất vấn buổi sáng 20/6, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trả lời nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm về công tác điều hành Chính phủ, kết quả phát triển kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2025.
Giá nhà tăng là điều dễ hiểu
Gửi câu hỏi đến Phó Thủ tướng, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (đoàn Thái Bình) nêu: Giá nhà ở tại các địa phương sau sáp nhập tăng lên, gây khó khăn cho cán bộ khi chuyển đến nơi công tác mới. Vậy giải pháp của Chính phủ là gì?
Trả lời câu hỏi này, Phó Thủ tướng Nguyễn Hoà Bình cho biết, giá cả là vấn đề gắn với quy luật cung - cầu.
"Khi một địa phương trở thành trung tâm hành chính của tỉnh, đặc biệt là những tỉnh có quy mô lớn, thì việc giá nhà tăng là điều dễ hiểu. Ngược lại, ở những địa phương không được lựa chọn làm trung tâm hành chính, phải sáp nhập vào tỉnh khác, thì giá nhà có thể sẽ giảm", Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng Nguyễn Hoà Bình trả lời chất vấn (Ảnh: Media Quốc hội).
Với thực trạng này, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã có chỉ đạo rõ ràng: các địa phương được lựa chọn làm trung tâm hành chính phải đều có giải pháp hỗ trợ nhà ở cho cán bộ, công chức.
"Một số nơi đã tận dụng ký túc xá sinh viên, nhà ở xã hội hoặc trụ sở dôi dư sau sáp nhập để bố trí cho cán bộ. Có địa phương đã chủ động chuẩn bị sẵn quỹ đất để xây dựng nhà ở lâu dài, thậm chí xây thêm ký túc xá", Phó Thủ tướng cho hay.
Về kiểm soát giá cả, ông cho biết, Chính phủ sẽ có giải pháp nhằm ngăn chặn tình trạng đầu cơ, trục lợi từ biến động giá nhà đất sau sáp nhập. Đây là những giải pháp hỗ trợ thiết thực cho người dân và đội ngũ cán bộ, công chức bị ảnh hưởng.
Đã lường trước khó khăn khi vận hành chính quyền 2 cấp
Tham gia chất vấn, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (đoàn Quảng Nam) nêu vấn đề việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là bước đi quan trọng nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ nhân dân. Đây là hoạt động lớn, tác động sâu rộng đến chính trị cơ sở. Dù đang được triển khai khẩn trương, quyết liệt, nhưng địa phương còn nhiều vướng mắc, rất cần Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ như tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ dôi dư, sắp xếp lại trụ sở, tài sản công.
"Xin hỏi Phó Thủ tướng có giải pháp trọng tâm gì để chỉ đạo, đảm bảo bộ máy vận hành hiệu quả, thông suốt, không bị gián đoạn thủ tục hành chính?", bà Trinh chất vấn.
Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Ảnh: Media Quốc hội).
Trả lời, Phó Thủ tướng Nguyễn Hoà Bình cho biết, việc sắp xếp lại giang sơn, tổ chức chính quyền địa phương là chủ trương rất lớn được xã hội hoan nghênh. Chủ trương này hướng đến nhiều mục tiêu, trong đó có cả hỗ trợ tăng trưởng.
Việc sắp xếp lại chính quyền hai cấp sẽ tạo ra bộ máy chính quyền địa phương gần dân, xóa bỏ khâu trung gian. Việt Nam sẽ có quy mô và không gian phát triển kinh tế đa dạng, đủ lớn, đủ sức cạnh tranh trong nước và quốc tế. Đồng thời, đất nước sẽ có một bộ máy Nhà nước tinh gọn, cán bộ được lựa chọn và biên chế tinh giản.
Tuy vậy, chính quyền địa phương 2 cấp từ 1/7 mới được triển khai, chắc chắn quá trình vận hành sẽ có những khó khăn. Điều này Đảng, Chính phủ, Quốc hội đã lường trước.
Để tháo gỡ khó khăn cho mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Chính phủ khẩn trương xây dựng, hoàn thành hệ thống nghị định để tăng phân cấp, phân quyền cho địa phương. Đây là nguyện vọng nhiều năm nay. Song việc ngay một lúc cấp xã tiếp nhận và vận hành hơn hàng trăm nhiệm vụ của cấp tỉnh và huyện chuyển về "không phải là chuyện dễ dàng".
Toàn cảnh phiên chất vấn Phó Thủ tướng Nguyễn Hoà Bình (Ảnh: Media Quốc hội).
Chính phủ đã tổ chức hội nghị tập huấn toàn quốc và có cơ chế giải đáp những yêu cầu của người dân, doanh nghiệp; thiết lập đường dây nóng, công khai toàn quốc để người dân có nhu cầu hỏi về dịch vụ công có thể hỏi. Ứng dụng trợ lý ảo (AI) có thể cung cấp 1.800 thông tin về các dịch vụ công cho người dân, giải đáp ngay nhiều câu hỏi của chính quyền cơ sở nếu quan tâm đến chức năng nhiệm vụ, thủ tục hành chính.
Chính phủ duy trì việc kiểm tra các Ban chỉ đạo hướng dẫn địa phương, định kỳ địa phương tập hợp, báo cáo để tháo gỡ. Bộ Chính trị duy trì 19 đoàn do các Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư làm trưởng đoàn theo sát địa phương trong suốt quá trình vận hành chính quyền địa phương hai cấp, kịp thời giải đáp khó khăn.
Về công tác cán bộ, để giảm áp lực cho trung tâm hành chính, một bộ phận cán bộ cấp tỉnh ở nơi sáp nhập sẽ được duy trì, đảm bảo sát cơ sở, nắm bắt kịp thời, kiểm soát tình hình tại chỗ. Cán bộ ở cơ sở mới sẽ được bố trí chỗ ở, chỗ học cho con em, có xe đưa đón đi về cuối tuần miễn phí...
