Chiều tối 23/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ nghe ý kiến về tình hình triển khai các dự án đường sắt trọng điểm và dự án xây dựng điện hạt nhân Ninh Thuận 1.
Tiến độ loạt dự án đường sắt trọng điểm
Báo cáo tình hình triển khai các dự án tuyến đường sắt, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết dự án thành phần 1 của tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đã phê duyệt kết nối các ga, hiện đã khởi công 5 nhà ga đầu tiên hôm 19/12, đồng thời đang khảo sát, thiết kế 16 nhà ga còn lại để khởi công trong quý I/2026.
Với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, 11/15 địa phương đã rà soát nhu cầu, xác định khu tái định cư; 12/15 địa phương có báo cáo nhu cầu đăng ký vốn ngân sách Trung ương.
Về công tác lập báo cáo nghiên cứu khả thi, các cơ quan đang thương thảo hợp đồng để ký vào tháng 12. Các gói thầu tư vấn khác đã phê duyệt nhiệm vụ, dự toán, đánh giá tác động môi trường, thực hiện thủ tục lựa chọn nhà thầu, đảm bảo phù hợp với tiến độ lập báo cáo nghiên cứu khả thi.
Trong đó, một số nhà đầu tư đề xuất tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam theo hình thức đầu tư kinh doanh, nhưng cần có các cơ chế đặc thù, đặc biệt và đánh giá kỹ về tác động.
Toàn cảnh phiên họp (Ảnh: VGP).
Về các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TPHCM, Hà Nội triển khai tuyến số 3 đoạn Hà Nội - Hoàng Mai, đang lựa chọn tư vấn hỗ trợ kỹ thuật. Thủ tướng đã có quyết định cho phép huy động vốn ODA và vay nước ngoài cho dự án. Tuyến số 5 Văn Cao - Hòa Lạc cũng hoàn thành phê duyệt dự án thành phần 2 và đã khởi công, đồng thời triển khai các thủ tục về giải phóng mặt bằng.
Tuyến số 2, đoạn Nam Thăng Long- Trần Hưng Đạo đã khởi công tháng 10 và UBND thành phố Hà Nội đang tổ chức thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh dự án theo mô hình TOD. Tuyến số 3 đoạn đi ngầm từ Cầu Giấy đến ga Hà Nội đang thi công ngầm và đạt 72% kế hoạch.
Về dự án tuyến đường sắt đô thị TPHCM, các cơ quan đang tổ chức triển khai thực hiện một số nhiệm vụ cho 7 tuyến về lựa chọn tổng thể, xây dựng kế hoạch, chuẩn bị vốn. Tuyến số 2 Bến Thành - Tham Lương đang được điều chỉnh và hoàn thiện các thủ tục liên quan để khởi công ngày 19/1/2026.
Ngày 28/11/2025, Bộ Xây dựng đã tổ chức họp với 2 thành phố để thống nhất định hướng, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn cho đường sắt đô thị.
Lựa chọn công nghệ và phương thức đầu tư tối ưu
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Xây dựng rà soát lại quy chuẩn, tiêu chuẩn trên cơ sở kinh nghiệm thế giới và Việt Nam để lựa chọn công nghệ phù hợp. Trên cơ sở đó, Thủ tướng yêu cầu đề ra các tiêu chuẩn, tiêu chí, quy định để lựa chọn phương thức đầu tư phù hợp nhất, tối ưu cho đất nước, đảm bảo công khai, minh bạch và tính khả thi.
Thủ tướng cũng lưu ý đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia và phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại cuộc họp (Ảnh: VGP).
Thủ tướng yêu cầu trong tháng 1/2026, Bộ Xây dựng phối hợp các bộ, ngành liên quan hoàn thành đánh giá tác động các phương thức đầu tư; đề xuất cơ chế, chính sách cho từng phương thức để trình Chính phủ.
Với dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, các ý kiến cho biết phía Trung Quốc đánh giá Việt Nam triển khai nhanh hơn 1,5 năm - 2 năm so với các dự án tương tự mà Trung Quốc hợp tác với các nước trong ASEAN.
Về dự án thành phần 1 (đầu tư hạ tầng kết nối các ga trên tuyến và quảng trường ga), Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng triển khai đúng và vượt tiến độ. Việc lập dự án tiền khả thi và Hiệp định nối ray giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc, phải hoàn thành trong tháng 3/2026.
Thủ tướng cũng yêu cầu các cơ quan xây dựng lộ trình cụ thể về đào tạo nguồn nhân lực, lộ trình nội địa hóa một cách tối đa để góp phần phát triển ngành công nghiệp đường sắt.
Đối với 2 dự án đường sắt kết nối với Trung Quốc là Đồng Đăng - Hà Nội và Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch.
Liên quan các tuyến đường sắt đô thị Hà Nội và Tp.HCM, Thủ tướng đề nghị 2 thành phố từ kinh nghiệm của một số tuyến đã đi vào hoạt động, lựa chọn công nghệ với quy trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn hợp nhất, liên thông, có khả năng dùng chung, bảo đảm tiên tiến, hiện đại, lâu dài. Bên cạnh đó, Thủ tướng lưu ý từng bước nội địa hóa, chuyển giao công nghệ, tạo chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp tham gia.
Chiều tối cùng ngày, Thường trực Chính phủ đã họp về tình hình triển khai dự án xây dựng điện hạt nhân Ninh Thuận 1.
Tại cuộc họp, Thường trực Chính phủ đã cho ý kiến nhằm giải quyết dứt điểm trong tháng 1/2026 một số nội dung còn vướng mắc để triển khai dự án, đồng thời tiếp tục tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trên thực tế liên quan đến giải phóng mặt bằng và các vấn đề khác của dự án chiến lược này.
