Theo kết quả Khảo sát ngân sách mở toàn cầu năm 2021 (OBS2021) vừa được Tổ chức Hợp tác ngân sách quốc tế (IBP) công bố, Việt Nam được nâng hạng do điểm số công khai minh bạch ngân sách tiếp tục được cải thiện so với các kỳ đánh giá trước.
Trong đó điểm số thành phần đối với ba trụ cột có nhiều bước tiến, đạt mức 44/100 điểm đối với trụ cột "Minh bạch ngân sách", đạt 17/100 điểm đối với trụ cột "Sự tham gia của công chúng", đạt 80/100 điểm đối với trụ cột "Giám sát ngân sách", các trụ cột đều tăng 6 điểm so với năm 2019.
Khảo sát ngân sách mở (OBS) là sáng kiến nhằm thúc đẩy công khai minh bạch ngân sách do IBP phối hợp với các tổ chức xã hội độc lập (ở Việt Nam là Trung tâm Phát triển và Hội nhập - CDI), thực hiện tại hơn 100 nước trên thế giới, chu kỳ đánh giá 2 năm 1 lần kể từ năm 2006.
Bộ Tài chính đã tham gia đánh giá OBS từ năm 2015 và đến nay đã tham gia 4 lần khảo sát vào các năm 2015, 2017, 2019 và 2021. Sau mỗi lần khảo sát, điểm số OBS của Việt Nam đều có sự cải thiện đáng kể.
Bộ Tài chính nhận định với kết quả xếp hạng OBS 2021 cho thấy nỗ lực của Việt Nam trong việc tăng cường công khai minh bạch ngân sách.
Bên cạnh việc tiếp tục áp dụng các quy định của Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2015 theo hướng mở rộng phạm vi, đối tượng, nội dung và hình thức công khai, Việt Nam đã tiếp cận và thực hiện các thông lệ tốt của quốc tế như: Công bố số liệu kế hoạch tài chính - NSNN 3 năm, xây dựng Báo cáo ngân sách công dân với ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, đồng thời thực hiện đa dạng các hình thức phổ biến thông tin đến người dân, tạo điều kiện thuận lợi để người dân dễ dàng nắm bắt thông tin, từ đó tăng cường sự quan tâm và tham gia tích cực vào quá trình xây dựng, giám sát ngân sách.
Điểm nổi bật trong kết quả OBS 2021 của Việt Nam là sự cải thiện điểm số về trụ cột "Sự tham gia của công chúng", đạt mức 17/100, cao hơn trung bình toàn cầu là 14/100, tăng 6 điểm so với năm 2019.
Để đạt được kết quả này, Bộ Tài chính đã thực hiện cơ chế lấy ý kiến trực tiếp người dân thông qua các cuộc tọa đàm về dự thảo dự toán ngân sách do Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) tổ chức. Qua đó đã cung cấp thông tin, tiếp thu những ý kiến đóng góp từ các nhà khoa học, các tổ chức, cá nhân để hoàn thiện dự toán ngân sách Nhà nước trình Quốc hội quyết định.
Từ năm 2020, Bộ Tài chính bắt đầu vận hành Cổng công khai ngân sách nhà nước giúp công khai thông tin, dữ liệu ngân sách. Cổng này nhật các dữ liệu dự toán, quyết toán ngân sách hàng năm của trung ương, bộ ngành địa phương. Tuy nhiên, việc cập nhật của các bộ ngành địa phương vẫn chưa được thực hiện đầy đủ.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính cam kết công khai ngân sách nhà nước tốt hơn, hướng dẫn kiểm tra, giám sát các địa phương, các Bộ hoặc ngành thực hiện nghiêm túc việc công khai theo quy định.
