Chống tội phạm “phi truyền thống”
Theo Trung tá Trần Anh Tuấn, Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao (PA05), Công an tỉnh Quảng Bình, tình hình tội phạm sử dụng không gian mạng xâm phạm trật tự an toàn xã hội diễn biến phức tạp, đặc biệt là sự gia tăng của tội phạm sử dụng công nghệ cao để chiếm quyền sử dụng tài khoản facebook, zalo cá nhân. Qua đó, lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức “nhắn tin nhờ chuyển tiền hộ”, đánh bạc và tổ chức đánh bạc, vi phạm bản quyền, sở hữu trí tuệ, buôn bán hàng giả, hàng cấm, truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, đăng tải thông tin sai sự thật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác trên không gian mạng…
Từ thực tế đó, PA05, đã tập trung lực lượng, phương tiện, biện pháp, tăng cường bám sát địa bàn, triển khai đồng bộ các mặt công tác bảo vệ an ninh mạng và trấn áp tội phạm sử dụng công nghệ cao, đặc biệt là hoạt động phạm tội có tính chất ổ, nhóm, hoạt động quy mô lớn, liên tỉnh.
PA05 tập trung lực lượng trấn áp tội phạm sử dụng công nghệ cao, đặc biệt là hoạt động phạm tội có tính chất ổ, nhóm, hoạt động quy mô lớn.
Tuy nhiên, cuộc chiến chống tội phạm công nghệ cao trên không gian mạng vẫn còn đó nhiều khó khăn, thách thức. Theo PA05, đây là loại tội phạm “phi truyền thống”, địa bàn hoạt động rộng, không phân biệt biên giới, lãnh thổ, hoạt động suốt ngày đêm, có tính tự động hóa và chuyên nghiệp cao, dễ dàng xóa bỏ dữ liệu điện tử, dấu vết phạm tội khiến việc điều tra, xác minh thông tin gặp nhiều khó khăn, tốn nhiều thời gian, công sức, kinh phí.
Trong năm 2022 và 6 tháng đầu năm 2023, Phòng PA05 đã chủ trì, phối hợp xử lý 20 vụ việc liên quan đến tội phạm sử dụng công nghệ cao, trong đó phối hợp cơ quan điều tra các cấp khởi tố 20 vụ, 46 đối tượng.
Đặc biệt, đơn vị đã chủ trì xác lập, phá thành công 5 chuyên án đấu tranh với nhiều hành vi sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản; đánh bạc và tổ chức đánh bạc trên không gian mạng; thu thập, tàng trữ, trao đổi, mua bán, công khai hóa trái phép thông tin tài khoản ngân hàng trái phép; xâm nhập trái phép vào hệ thống mạng máy tính và mua, bán, trao đổi hơn 17 triệu dữ liệu cá nhân trên không gian mạng.
Gần đây nhất, PA05 Công an tỉnh Quảng Bình đã triệt phá thành công chuyên án lừa đảo chiếm đoạt tài sản xuyên quốc gia bằng hình thức đầu tư tài chính. Để phá được chuyên án, các trinh sát PA05 phải ròng rã suốt một năm liền theo dấu của các đối tượng hoạt động lừa đảo xuyên biên giới do các đối tượng người Trung Quốc cầm đầu, câu kết, tuyển chọn người Việt Nam vào tổ chức để hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng bằng hình thức đầu tư tài chính.
Chuyên án xuyên quốc gia
Theo đó, qua các biện pháp nghiệp vụ, PA05 Công an tỉnh Quảng Bình đã phát hiện, từ cuối năm 2021 trên địa bàn tỉnh Quảng Bình có nhiều người dân bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản hàng chục tỷ đồng trên không gian mạng bằng hình thức đầu tư tài chính (Forex) qua sàn RosyStyle. Hoạt động của các đối tượng rất tinh vi, phức tạp và do các đối tượng người nước ngoài cầm đầu, có yếu tố xuyên biên giới.
Hai đối tượng người Trung Quốc mang quốc tịch Malaysia, cầm đầu đường dây lừa đảo xuyên biên giới.
Sau khi báo cáo, chuyên án được Bộ trưởng Bộ Công an đồng ý xác lập. Theo đó, Bộ trưởng Bộ Công an giao Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao chủ trì, phối hợp Cục Cảnh sát Hình sự (Bộ Công an), Công an tỉnh Quảng Bình xác lập chuyên án. Tại Quảng Bình, lãnh đạo Bộ Công an giao Đại tá Nguyễn Hữu Hợp, Giám đốc Công an tỉnh, chỉ đạo Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, chủ trì xác lập chuyên án phối hợp, đồng thời trực tiếp chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ tham gia đấu tranh chuyên án.
Quá trình đấu tranh chuyên án, với tinh thần bí mật, bất ngờ, khẩn trương và quyết liệt, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Quảng Bình đã di lý 6 đối tượng có liên quan từ Tây Ninh về Quảng Bình để đấu tranh, làm rõ.
Mở rộng chuyên án, ngày 21/7, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Quảng Bình đến 14 tỉnh, thành phố trên toàn quốc để tiếp tục xác minh, triệu tập, đấu tranh với 21 đối tượng.
Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Quảng Bình đã khởi tố, bắt tạm giam 6 đối tượng; tạm giữ hình sự 5 đối tượng, trong đó có 2 đối tượng người Trung Quốc, mang quốc tịch Malaysia để điều tra về các hành vi thu thập, tàng trữ, mua bán, công khai hóa trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản và rửa tiền.
Tang vật được thu giữ từ nơi ở, nơi làm việc của các đối tượng trong chuyên án.
Để thực hiện hành vi lừa đảo, các đối tượng cầm đầu tuyển người từ Việt Nam sang Campuchia, huấn luyện, chỉ dạy cách dùng các thiết bị máy tính, điện thoại, sim rác, tài khoản mạng xã hội do chúng cung cấp, chuẩn bị các đoạn văn mẫu hướng dẫn cách nói chuyện, dụ dỗ, lôi kéo nhà đầu tư nộp tiền. Chúng chia thành 3 bộ phận chính, gồm bộ phận telesale (gọi điện chạy quảng cáo tìm khách hàng); bộ phận chăm sóc khách hàng và bộ phận hướng dẫn khách nạp tiền đầu tư, hướng dẫn khách chuyển tiền vào các số tài khoản ngân hàng Việt Nam do các đối tượng người Trung Quốc chỉ định.
Sau khi hướng dẫn phương thức, thủ đoạn để dẫn dụ bị hại tham gia đầu tư và cách thức để chiếm đoạt được tiền, các đối tượng quản lý cung cấp cho các đối tượng cấp dưới người Việt Nam máy tính, sim rác, nhiều tài khoản mạng xã hội (tài khoản ảo) để hoạt động và tài khoản quản lý khách hàng tại trang web back.vncrmrosy.com.
Quá trình hoạt động, các đối tượng này đã giả danh các công ty tài chính tại Việt Nam để hoạt động nhằm tạo niềm tin cho bị hại. Các đối tượng được giao nhiệm vụ, vai trò khác nhau trong tổ chức lừa đảo như tìm kiếm khách hàng, chạy quảng cáo, chăm sóc khách hàng và có mối quan hệ móc xích, hỗ trợ nhau, mục đích cuối cùng là chiếm đoạt được tiền từ bị hại.
Bước đầu, ban chuyên án đã xác định 24/44 tài khoản ngân hàng được các đối tượng sử dụng để nhận tiền của bị hại. Qua phân tích, xác định tổng số tiền chuyển vào 24 tài khoản này là hơn 1.830 tỷ đồng, trong đó có hơn 5.500 tài khoản có giao dịch chuyển số tiền từ 11 triệu đồng trở lên. Các tài khoản này đều do các đối tượng người Trung Quốc quản lý, sử dụng.
