Các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) hôm 12/12 đã đạt được thỏa thuận sơ bộ dọn đường cho Ukraine nhận viện khoản trợ quan trọng từ khối này, sau khi thuyết phục được Hungary từ bỏ ý kiến phản đối. Đổi lại, Budapest cũng thu được lợi ích đáng kể.
Trước đó, Hungary đã phủ quyết gói hỗ trợ trị giá 18 tỷ Euro của EU dành cho Ukraine, một biện pháp cần có sự đồng ý của tất cả 27 thành viên mới được thông qua.
“Đó là một siêu thỏa thuận”, Cộng hòa Séc - Chủ tịch luân phiên EU - viết trên Twitter. Thỏa thuận này vẫn chưa phải là chính thức vì nó cần được ký kết, nhưng dự kiến sẽ không có trở ngại lớn nào.
Là một phần của thỏa thuận được ký kết giữa các đại sứ EU hôm 12/12, Hungary đã nhất trí với việc phân bổ viện trợ tài chính cho Ukraine vào năm 2023 dưới dạng tài chính ổn định và có thể dự đoán được, cho phép Kiev lên kế hoạch trước.
Giờ đây, một khi được Nghị viện Châu Âu phê duyệt vào ngày 13/12, EU có thể bắt đầu giải ngân cho Ukraine từ tháng 1/2023.
Budapest cũng đồng ý bỏ quyền phủ quyết đối với mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu đã được OECD đồng ý là 15%.
Việc Budapest chặn gói hỗ trợ tài chính 18 tỷ Euro của EU cho Ukraine làm nổi bật những bất đồng giữa Thủ tướng Hungary Viktor Orban và các đối tác EU của ông về việc hỗ trợ cho Kiev. Ảnh RFE/RL
Cho đến nay, Hungary đã sử dụng quyền phủ quyết của mình để thông qua 2 thỏa thuận lớn, trong bối cảnh những người khác phàn nàn rằng Thủ tướng Hungary Viktor Orban đang lạm dụng quyền hạn của mình để giành được các quỹ hỗ trợ và phục hồi của EU.
Trước khi thỏa thuận đạt thành hôm 12/12, theo Bloomberg, các nhà đầu tư đã tỏ ra bi quan về khả năng Hungary mất quyền tiếp cận các quỹ của EU, dẫn đến việc bán tháo đồng tiền của nước này. Đồng Forint của Hungary đã giảm hơn 11% so với đồng Euro trong năm nay, trở thành đồng tiền có hiệu suất tệ thứ ba trên thị trường mới nổi sau đồng Peso của Argentina và đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo thỏa thuận về nguyên tắc, EU phê duyệt kế hoạch của Hungary về cách chi 5,8 tỷ Euro trong quỹ phục hồi sau đại dịch đến năm 2026 nếu Budapest thực hiện 27 “siêu cột mốc” về cải cách dân chủ để khơi thông nguồn tài trợ. Nhiều quốc gia trong khối cho rằng Hungary đã có một số nỗ lực tích cực.
Ngoài ra, EU cũng đồng ý giảm mức đình chỉ quỹ viện trợ thường xuyên cho Hungary, từ mức 7,5 tỷ Euro xuống còn khoảng 6,3 tỷ Euro, nghĩa là Budapest vẫn có 1,2 tỷ Euro viện trợ.
“Siêu thỏa thuận” trên cho phép ông Orban tuyên bố chiến thắng vì nó có nghĩa là nhà lãnh đạo Hungary đã có thể giảm nhẹ các hình phạt mà ông phải đối mặt. Tuy nhiên, khó khăn vẫn là không thể tránh khỏi đối với nền kinh tế Hungary.
Minh Đức (Theo AP, Politico, Bloomberg)
