Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong một tuyên bố đưa ra hôm 9/1 nói rằng nước này "kiên quyết phản đối" cuộc gặp mặt vào cuối tuần trước giữa nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn với Thượng nghị sĩ Ted Cruz và Thống đốc bang Texas Greg Abbott.
Trong cuộc gặp này ông Cruz và bà Thái Anh Văn đã thảo luận về một số vấn đề như "mua bán vũ khí, quan hệ ngoại giao và quan hệ kinh tế", trong khi chủ đề với ông Abbott "tập trung vào nông nghiệp và khí đốt", theo Foreign Policy.
Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain gặp bà Thái Anh Văn trong chuyến thăm tới Đài Loan hồi tháng 6/2016.
Kết thúc chuyến thăm Thống đốc Greg Abbott đã tặng cho nhà lãnh đạo Đài Loan một món quà mà theo văn hóa Trung Quốc được cho là khá nhạy cảm.
Theo đó ông Abbott đã tặng cho bà Thái Anh Văn "một chiếc đồng hồ mang biểu tượng của tiểu bang Texas". Tuy nhiên trong tiếng Hoa, cụm từ "tặng đồng hồ" nghe đồng âm với "tiễn về nơi an nghỉ cuối cùng".
Biên tập viên James Palmer của tờ Foreign Policy cho biết "về cơ bản trong tiếng Trung Quốc tặng đồng hồ tương đương với việc đếm những ngày còn lại trước khi qua đời". Nói cách khác đây là điều rất cấm kỵ.
Sự việc tương tự này cũng từng xảy ra trong năm 2015 khi Bộ trưởng Anh Susan Kramer, tặng một chiếc đồng hồ bỏ túi cho Thị trưởng Đài Bắc Ko Wen-je trong một chuyến thăm tới Đài Loan.
Mặc dù thị trưởng Ko lưu ý rằng bản thân không tin vào mê tín dị đoan nhưng ông cũng nói đùa rằng ông có thể bán nó cho một cơ sở phế liệu. Bà Kramer sau đó đã xin lỗi và khẳng định mình không biết những điều cấm kỵ như vậy. "Tôi không thấy có một món quà nào mang ý nghĩa tích cực hơn. Ở Anh, đông hồ luôn được coi là vật quý giá bởi không có gì quan trọng hơn thời gian", bà nói.
Theo Foreign Policy, bà Thái Anh Văn không bày tỏ thái độ khi nhận được món quà bị cho là khiếm nhã này.
Được biết chuyến đi của nhà lãnh đạo Đài Loan diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung đang nóng lên sau khi Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump có cuộc điện đàm với bà Thái Anh Văn.
Bắc Kinh ngay sau đó đã phản ứng một cách bất bình khi nói rằng Mỹ đang cố tình sử dụng chính sách "Một Trung Quốc" như một con bài mặc cả. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gọi hành động của Washington là "tự bê đá và thả vào chân mình".
Chuyến đi tới Mỹ lần này của bà Thái thực tế là dưới hình thức quá cảnh trước khi trên đường sang Trung Mỹ thăm bốn nước Honduras, Nicaragua, Guatemala và El Salvador trong vòng chín ngày.
Sự quan tâm của Bắc Kinh bắt nguồn từ sự lo ngại ông Trump có thể nhân cơ hội gặp mặt bà Thái Anh Văn.
Trong lời cảnh báo phát ra sau đó Trung Quốc đe dọa sẽ "đáp trả" Mỹ nếu quyết phá hoại chính sách "Một Trung Quốc". Tuy nhiên Thượng nghị sĩ Ted Cruz cho biết: "Washington sẽ chào đón bất cứ ai, kể cả là người Đài Loan nếu cảm thấy phù hợp".
Bà Thái Anh Văn sẽ có chuyến bay tới San Francisco trong tuần này sau khi kết thúc chuyến công du Mỹ Latinh.
Trong chuyến đi kéo dài chín ngày tới Honduras, Nicaragua, Guatemala, và El Salvador, bà Thái Anh Văn sẽ dự lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống Nicaragua và sẽ gặp nguyên thủ ba quốc gia còn lại, AFP đưa tin.
Đây cũng là cơ hội để bà tiếp xúc với lãnh đạo của các nước khác nhằm "thể hiện cho cộng đồng quốc tế thấy rằng Đài Loan là một đối tác có thẩm quyền và có trách nhiệm," AFP dẫn lời bà Thái nói với các phóng viên trước khi khởi hành.
Mỹ đã chuyển việc công nhận ngoại giao chính thức từ Đài Loan sang Trung Quốc từ năm 1979, và thừa nhận quan điểm của Bắc Kinh theo đó chỉ có một quốc gia Trung Quốc duy nhất và Đài Loan là một phần của nước này.
Quốc Vinh
