Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật về tổ chức bộ máy
Theo chương trình phiên họp, Chính phủ xem xét, cho ý kiến về: Dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thành lập một số Bộ của Chính phủ khóa XV, nhiệm kỳ 2021-2026;
Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI;
Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội giải quyết các vấn đề phát sinh trong các quy định của pháp luật liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy; dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi); dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại phiên họp (Ảnh: VGP).
Phát biểu ý kiến khai mạc phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây là phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật đầu tiên của năm 2025 để tiếp tục thực hiện chủ trương lớn của Đảng xác định xây dựng và hoàn thiện thể chế là 1 trong 3 đột phá chiến lược, là "đột phá của đột phá", thể chế là nguồn lực, động lực cho phát triển, nhưng thể chế hiện nay cũng là "điểm nghẽn của điểm nghẽn".
Tinh thần là "chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản lý thông minh" để khơi thông mọi nguồn lực của xã hội cho đầu tư phát triển, đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới phát triển giàu mạnh, văn minh và thịnh vượng.
Thủ tướng nêu rõ, 7 dự án luật, nghị quyết được thảo luận tại phiên họp rất quan trọng liên quan vấn đề tổ chức, bộ máy, kịp thời thể chể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về đổi mới tổ chức, hoạt động của Chính phủ, chính quyền địa phương bảo đảm "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả".
Với tinh thần đổi mới mạnh mẽ, làm từ trên xuống dưới và cả dưới lên trên, "Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng", "vừa chạy vừa xếp hàng", không để gián đoạn công việc, mô hình tổ chức mới phải tốt hơn, hiệu quả hơn, người dân được hưởng thụ nhiều hơn thành quả này.
Thủ tướng nêu rõ, đây là công việc khó, nhiều nội dung phức tạp, do đó phải rất tập trung, khẩn trương thực hiện trong thời gian từ nay đến Hội nghị Trung ương và kỳ họp Quốc hội để giải quyết các vấn đề vướng mắc liên quan tổ chức và hoạt động của bộ máy.
Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, trưởng ngành tiếp tục trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng thể chế; đổi mới tư duy xây dựng pháp luật liên quan tổ chức bộ máy với tinh thần sát thực tế, nâng cao trách nhiệm thực thi của các cấp, tránh thủ tục rườm rà, cương quyết cắt giảm tất cả các thủ tục không cần thiết, vừa quản lý được một cách thông thoáng, vừa khơi thông các nguồn lực, tăng cường phân cấp, phân quyền, ủy quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực.
Cơ bản hoàn thành phương án hợp nhất, sáp nhập các bộ, ngành
Thủ tướng nhấn mạnh, quyền hạn đi đôi với trách nhiệm; ai được giao phân cấp, phân quyền, ủy quyền thì phải quyết định, khi quyết định thì phải chịu trách nhiệm; các cấp được phân cấp, phân quyền, ủy quyền chịu trách nhiệm trước Chính phủ và pháp luật về việc thực hiện quyền hạn được phân cấp, phân quyền, uỷ quyền.
Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 1/2025 (Ảnh: VGP).
Thủ tướng cũng cho rằng, quyền hạn của Chính phủ, chính quyền địa phương cần tập trung trong Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, không để tản mạn, manh mún, phân tán ở các luật chuyên ngành.
Cùng với đó, bỏ tư duy "không quản được thì cấm, không biết mà vẫn quản"; quán triệt tư duy ai làm tốt nhất thì giao người đó; người dân, doanh nghiệp làm được, có thể làm tốt hơn thì giao cho họ; cái gì đã cấm thì đưa vào luật, cái gì không cấm thì để cho người dân, doanh nghiệp được phép làm và có không gian sáng tạo, đổi mới.
Thủ tướng lưu ý, phân cấp, phân quyền đi đôi với tinh giản bộ máy, tinh giản biên chế, đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng dữ liệu số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công việc của các cơ quan, đơn vị, địa phương.
Thủ tướng yêu cầu cần thể chế hóa các nội dung được nêu tại Nghị quyết 27 của Trung ương về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới; kịp thời giải quyết những vấn đề đặt ra, những vấn đề đột xuất, phát sinh; xử lý các quy định mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập.
Thủ tướng cho rằng, tình hình hiện nay diễn biến rất nhanh, do đó tư duy làm luật phải nhanh, kịp thời, đi vào cuộc sống, không kéo dài, rườm rà, không để mất cơ hội, niềm tin, nguồn lực; làm pháp luật phải dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm, dễ kiểm tra, dễ giám sát.
Cái gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số đồng tình thì luật hoá; những gì còn biến động thì chúng ta thiết kế để rộng đường có thể điều chỉnh theo yêu cầu của thực tế. Có những nội dung cần quy định khung, trên cơ sở đó vận hành trong khung đã được quy định.
Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu phải bảo đảm hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc, lâu dài, ổn định cho việc triển khai lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; củng cố sự đồng thuận chính trị, sự ủng hộ của xã hội đóng góp vào sứ mệnh cao cả của Liên Hợp Quốc là gìn giữ hòa bình thế giới.
"Điều này thể chế hóa đường lối của Đảng ta là, Việt Nam là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế vì mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển", Thủ tướng nhấn mạnh.
Nhân dịp này, Thủ tướng đánh giá cao Bộ Nội vụ đang "làm ngày, làm đêm" các công việc rất khó, phức tạp liên quan tinh giản, sắp xếp tổ chức bộ máy, nhất đã trình Chính phủ ban hành 3 Nghị định 177, 178 và 179 về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng, cơ bản tạo đồng thuận trong xã hội, trong cán bộ, công chức, viên chức.
'Chúng ta cũng đã cơ bản hoàn thành phương án hợp nhất, sáp nhập các bộ, cơ quan và phương án sắp xếp tổ chức, bộ máy bên trong của các bộ, cơ quan theo tinh thần chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương và Chính phủ đã đề ra để trình cấp có thẩm quyền", Thủ tướng nêu.
Thủ tướng nêu rõ, chúng ta cần tiếp tục lắng nghe các ý kiến xác đáng, được phản ánh đúng quy trình, quy định về những gì chưa hợp lý; tiếp tục rà soát những nội dung về cơ chế, chính sách chưa bao phủ hết, còn bỏ sót.
