Chờ đợi gì từ Tổng thống Putin trong năm 2017?

Những phát ngôn và hành động gần đây của Tổng thống Nga Vladimir Putin cho thấy dường như ông đã tìm cho mình một hướng đi cân bằng hơn trong giải quyết các thách thức đến từ phương Tây, Alexander Bratersky - bình luận viên tờ Moscow Times nhận định.

Bản thân nhà lãnh đạo nước Nga đã trở thành đối tượng bị tập trung chỉ trích từ các phương tiện truyền thông phương Tây sau cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Mặc dù vẫn giữ nguyên lập trường của mình nhưng rõ ràng trước một chính quyền mới của nước Mỹ đang mang đến tín hiệu của sự hợp tác, ông Putin cũng làm giảm đi sự cứng rắn khi nói về những động thái gây áp lực của Mỹ và các nước châu Âu thời gian qua.

Trong bối cảnh hiện tại và sắp tới là năm 2017, bình luận viên chính trị Konstantin Kalachev từ RBTH nhận định Tổng thống Nga dự kiến sẽ theo đuổi "chính sách cân bằng và ôn hòa được thiết kế để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước".

Trong khi biện pháp trừng phạt kinh tế và giá năng lượng thấp đã làm tổn hại đến nền kinh tế Nga, Moscow cần phải tìm những giải pháp khác nhau để thúc đẩy tăng trưởng, trong đó có việc bình thường hóa quan hệ với phương Tây.

Ở Syria, sự sụp đổ của phiến quân nổi dậy ở Aleppo báo hiệu cho tiến trình thành công trong việc củng cố vị thế của chính phủ Tổng thống Bashar Al Assad. Thời điểm hiện tại ông Putin đã có thể bắt đầu suy nghĩ về các bước đi tiếp theo của mình để các cường quốc phương Tây nhận thức được rằng họ là bên phải ngồi ngoài ở Syria.

Học giả Simon Saradzhyan từ trường quản lý nhà nước Kennedy thuộc Đại học Havard cho rằng việc bình thường hóa quan hệ với Mỹ và các thành viên chủ chốt của EU "sẽ là một trong những ưu tiên của ông Putin trong năm sắp tới".

Mặc dù EU đã bỏ phiếu để tăng cường thêm một số biện pháp trừng phạt chống lại Nga, điện Kremlin có thể tự tin rằng thời điểm để nước Nga tìm lại vị thế của mình sẽ tới khi Tổng thống đắc cử Donald Trump coi Moscow là mục tiêu quan trọng chính sách đối ngoại của mình và một số nước châu Âu đang bận rộn với những cuộc bầu cử nội bộ.

Nga sẽ chăm chú quan sát và dành sự quan tâm đặc biệt đến kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Pháp vào năm 2017. Hai ứng cử viên dự kiến ​​sẽ lọt vào vòng bầu cử cuối cùng là Chủ tịch đảng Mặt trận quốc gia Marine Le Pen và cựu Thủ tướng François Fillon từ đảng Những người Cộng hòa đều có thiện cảm với Nga hơn là Tổng thống François Hollande hiện tại.

Điện Kremlin hy vọng chính phủ mới nước Pháp sẽ dung hòa đường lối cứng rắn của Thủ tướng Đức Angela Merkel về các biện pháp trừng phạt hiện hành.

Nền kinh tế Nga đang rất cần một quãng thời gian nghỉ ngơi sau áp lực quá lớn thời gian qua. Theo ước tính, dự trữ quốc gia của Nga đã bị đã bị suy giảm đến gần 2/3 và lện tới con số 30 tỷ USD kể từ khi cuộc khủng hoảng Ukraine nổ ra vào tháng 3/2014. Bộ Tài chính đã phải bán đi một lượng lớn ngoại tệ để cân bằng ngân sách.

Trong khi ông Putin tiếp tục đạt được tỷ lệ tín nhiệm cao lên tới 90% thì các bằng chứng khảo sát cho thấy nhiều người Nga đang thất vọng với lạm phát và thất nghiệp. Đây sẽ là thách thức khó khăn cho bản thân Tổng thống Putin khi phải đáp ứng được niềm tin từ dân chúng.

Ông Putin sẽ phải nắm bắt thời cơ

Cuộc bầu cử tổng thống sắp tới không phải là điều sẽ làm suy giảm tầm ảnh hưởng của ông Putin tại Nga, tuy nhiên những vấn đề hiện hữu về kinh tế, đời sống xã hội sẽ là phép thử lớn nhất đối với nhà lãnh đạo Moscow trong năm 2017.

Điện Kremlin sẽ vẫn phải tiếp tục sử dụng nguồn dự trữ ngoại tệ và nguồn vốn cho vay của mình để duy trì chi tiêu hiện tại trong nước. Trong khi đó các hoạt động quân sự ở Syria cũng trở thành một gánh nặng khá lớn khi tiêu tốn hàng trăm triệu đô la mỗi tháng. Việc củng cố tổ chức của Moscow ở Crimea thông qua chi tiêu cho các dịch vụ xã hội và cơ sở hạ tầng cũng làm tổn hại đến ngân sách phân bổ cho các vùng nghèo khác ở Nga.

Một nền kinh tế không còn mạnh mẽ như vậy cũng sẽ ảnh hưởng nhiều đến quyết định của điện Kremlin về chính sách trong tương lai ở Syria. Mặc dù Nga và Iran đã làm việc chặt chẽ để hậu thuẫn cho chính phủ Assad, ông Putin cũng phải tính toán để làm sao liên minh lợi ích với Tehran sẽ không kìm hãm Nga trong việc xây dựng mối quan hệ quân sự với Ai Cập và hợp tác năng lượng với Ả Rập Saudi.

Với việc giành chiến thắng ở Aleppo, ông Putin hiện đang tìm cách dẫn dắt các cuộc đàm phán hòa bình nhằm đi theo các giải pháp chính trị hợp lý cho cuộc xung đột Syria. Điện Kremlin đã thông báo rằng họ sẽ làm việc với chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ để tổ chức các cuộc đàm phán ngừng bắn giữa chính phủ và phe đối lập ở Astana, thủ đô Kazakhstan.

Bất chấp phương Tây liên tục cáo buộc vô căn cứ về cái gọi là hành động gây trở ngại của Nga trong cuộc xung đột ở Syria, phương pháp tiếp cận của ông Putin đã khai thác thành công bất sự bất hòa của Mỹ và châu Âu.

Đây sẽ là tiền đề quan trọng cho tổng thống Nga có thể suy nghĩ về cách thức làm giảm căng thẳng ở Ukraine cũng như chính bản thân vấn đề Syria, chuyên gia phân tích chính trị và an ninh quốc tế Stephen Blackwell nói trên tờ The National. Trong khi cố gắng để bình thường hóa quan hệ với phương Tây, ông Putin cũng dự kiến ​​sẽ tiếp tục những nỗ lực của mình để đảm bảo rằng Ukraine cũng như Georgia sẽ không có cửa để vào NATO.

Mặc dù sự suy yếu tính đoàn kết của liên minh phương Tây là điều hiển nhiên, thế nhưng sức mạnh của Nga thực tế cũng bộc lộ những điều hạn chế trong việc phục vụ những kế hoạch mở rộng ảnh hưởng ở nước ngoài.

Sự lên ngôi của chính quyền Trump ở Washington, kết hợp với những thay đổi chính trị ở châu Âu có thể cung cấp cho Moscow một cơ hội hấp dẫn và kịp thời để khôi phục lại quan hệ với Mỹ và các nước phương Tây trước khi nền kinh tế trở nên kiệt quệ hơn. Đây là giải pháp ông Putin muốn hướng tới nhằm tránh một kết cục xấu khi quyền lực của Nga có thể tàn lụi trong tương lai gần.

Quốc Vinh