Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ Antony Blinken đã gặp nhau tại Bắc Kinh hôm 19/6, kết thúc một loạt các cuộc thảo luận nhằm giảm căng thẳng giữa hai siêu cường trong khi vẫn chưa giải quyết được các vấn đề gây tranh cãi gay gắt nhất giữa hai bên.
Cuộc gặp diễn ra sau cuộc gặp gỡ kéo dài hơn 3 giờ giữa ông Blinken và ông Vương Nghị, quan chức chính sách đối ngoại hàng đầu của Trung Quốc.
Đây là cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa hai vị lãnh đạo sau hơn 7 tháng. Trước đó, ông Blinken cũng có mặt khi ông Tập gặp người đồng cấp Mỹ Joe Biden bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali vào tháng 11/2022.
Ông Blinken là Ngoại trưởng Mỹ đầu tiên đến thăm Bắc Kinh trong 5 năm qua, và các cuộc hội đàm của ông với các quan chức cấp cao của Trung Quốc được coi là phép thử quan trọng để xem hai bên có thể đưa ra biện pháp nào để xoa dịu mối quan hệ này hay không.
Sự không chắc chắn xung quanh việc liệu ông Tập và ông Blinken có gặp nhau trong chuyến thăm 2 ngày càng làm nổi bật mối quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Cuộc gặp chỉ được phía Mỹ thông báo công khai khoảng một giờ trước khi diễn ra.
Chuyến thăm Trung Quốc của ông Blinken đã được lên kế hoạch để diễn ra vào tháng 2, sau cuộc gặp giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề Hội nghị G20 ở Bali, Indonesia tháng 11/2022, nhưng bị hủy bỏ do sự cố khinh khí cầu. Ảnh: CNN
Hai cường quốc toàn cầu ngày càng bất hòa về một loạt vấn đề, từ mối quan hệ chặt chẽ của Bắc Kinh với Moscow cho đến những nỗ lực của Mỹ nhằm hạn chế việc bán các công nghệ tiên tiến cho Trung Quốc.
Điểm mấu chốt trong số những mối quan tâm đó là sửa chữa các đường dây liên lạc bị đứt gãy trong năm qua, đặc biệt là khi nói đến trao đổi quân sự cấp cao, khiến Washington lo ngại rằng một sai lầm hoặc sự cố có thể nhanh chóng dẫn đến xung đột.
Đầu năm nay, một khinh khí cầu của Trung Quốc được phát hiện bay lơ lửng trên các địa điểm quân sự nhạy cảm trước khi bị một máy bay chiến đấu của Mỹ bắn hạ, đẩy quan hệ hai nước xuống một mức thấp mới và dẫn đến việc ông Blinken hủy bỏ chuyến thăm Bắc Kinh.
Chuyến thăm vào đầu tháng 2 đã được cho là phần tiếp theo của cuộc gặp mặt thân thiện giữa ông Biden và Tập bên lề hội nghị G20 tháng 11/2022.
Cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo được coi là một bước quan trọng trong việc khôi phục một số đường dây liên lạc nhất định mà Bắc Kinh đã cắt đứt vào năm ngoái, sau chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ lúc bấy giờ là bà Nancy Pelosi tới Đài Loan.
Cả Mỹ và Trung Quốc đều hạ thấp kỳ vọng về một bước đột phá lớn trong chuyến thăm của ông Blinken.
Nguyễn Tuyết (Theo CNN, SCMP, Washington Post)
