Chứng rối loạn phân ly tập thể khiến 18 học sinh cao bằng ngất xỉu có nguy hiểm?

Chứng "rối loạn phân ly tập thể" khiến 18 học sinh Cao Bằng bị ngất là gì?

Trong xã hội học và tâm lý học, rối loạn phân ly tập thể là một chứng bệnh rối loạn phân ly được biểu hiện trong một tập thể, một hiện tượng lan truyền những ảo tưởng tập thể về các mối đe dọa, dù là thật hay ảo, thông qua một nhóm người trong xã hội do những tin đồn và sợ hãi.

Trên thế giới cũng đã nhiều lần ghi nhận hiện tượng này. Theo dữ liệu từ Wikipedia, dịch nhảy múa là trường hợp của hội chứng cuồng nhảy múa xảy ra ở Strasbourg, Alsace (khi này là một phần của Đế quốc La Mã Thần thánh) vào tháng 7.1518.

Nhiều người đã nhảy múa trong nhiều ngày không nghỉ. Trong khoảng một tháng, một số người đã chết vì nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não hoặc kiệt sức.

Năm 1892, bàn tay phải của một nữ sinh 10 tuổi tại Gross-tinz bị rung lắc, sau đó cả người nữ sinh này bị co giật, sau đó lây sang 19 học sinh khác.

Cùng trong năm đó, một hiện tượng tương tự xảy ra với 20 học sinh tại Basel, Thụy Sĩ. 12 năm sau, cũng tại trường học này tại Basel đã xảy ra một hiện tượng tương tự, lần này với 27 học sinh. Chuyện kể về lần rung tay, co giật tập thể trước đó được cho là đóng vai trò đáng kể.

Các triệu chứng có tính chất lây lan

Theo ThS.BS Nguyễn Mai Hương – Phó trưởng khoa Tâm thần, BV Nhi Trung ương, rối loạn phân ly là một nhóm các bệnh lý tâm thần thường gặp với tỷ lệ 0,3 - 0,5% dân số. Một trong những điều kiện thuận lợi khiến trẻ mắc chứng bệnh trên là do trẻ sống trong môi trường giáo dục không thích hợp, cha mẹ quá nuông chiều hoặc quá khắt khe với con...

Các triệu chứng của rối loạn phân ly rất đa dạng, xuất hiện và kết thúc đều đột ngột thành từng cơn. Rối loạn phân ly có khuynh hướng thuyên giảm sau vài tuần, vài tháng, nhưng có thể tái phát trong trường hợp vẫn còn các sự kiện gây sang chấn. Đặc điểm của triệu chứng phân ly là tính "chịu ám thị". Có nghĩa là khi có một tác nhân khác gây kích thích mạnh vào niềm tin hoặc đánh lạc hướng chú ý của người bệnh, các biểu hiện phân ly có thể giảm hoặc mất đi ngay. Ví dụ, tiêm nước cất có thể làm mất cơn co giật.

- Rối loạn vận động: các động tác lắc đầu, gật đầu, co giật, múa vờn, run, tê liệt, vận động tay chân thiếu mục đích, rối loạn phát âm (không nói, khó nói, nói lắp, nói linh tinh không phù hợp)...

- Rối loạn cảm giác: tăng hoặc giảm cảm giác đau quá mức (bệnh nhân thường kêu đau bụng, đau đầu, đau mỏi chân tay... nhưng không tìm được nguyên nhân gây đau)

- Cơn kích động cảm xúc: cười, khóc, gào hét, cảm xúc hỗn độn, nói năng lộn xộn, sợ hãi vô cớ...

- Sững sờ, ngất: bệnh nhân nằm hoặc ngồi bất động trong thời gian dài, không nói và không hoạt động, không có đáp ứng với các kích thích bên ngoài, có thể nhắm hoặc mở mắt, tuy nhiên không bị mất ý thức hoàn toàn

- Các rối loạn lên đồng và bị xâm nhập: bệnh nhân cư xử, nói năng như thể một người khác, hoặc như bị một lực lượng siêu nhiên nào đó điều khiển.

Trong trường hợp phân ly tập thể, các triệu chứng thường gặp là ngất, rối loạn vận động, co giật, cơn kích động cảm xúc.

Để phòng bệnh cần rèn luyện tính cách trẻ em ngay từ khi còn nhỏ, hướng dẫn trẻ biết thương yêu, chia sẻ, đương đầu với khó khăn.

- Gia đình, nhà trường và xã hội tăng cường giáo dục, quản lý con em mình, bồi dưỡng nhân cách, lối sống tốt đẹp, lành mạnh, tính đoàn kết, thân ái, tính tập thể, biết khắc phục khó khăn tránh các stress tâm lí trong sinh hoạt, học tập và công tác.

- Tăng cường các hoạt động ngoại khóa như: ca, múa, nhạc, đi dã ngoại, tập thể dục, chơi các môn thể thao và lao động tập thể…

- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ và nghỉ ngơi hợp lý, giảm sức ép từ việc học tập.

- Trong một tập thể cần bố trí tỷ lệ nam, nữ hài hòa.

Nhiều em cùng trường tiểu học ngất và có biểu hiện lạ

Như trước đó đã đưa tin, vào 21h ngày 24/11, Sở Y tế tỉnh Cao Bằng nhận được thông tin tại điểm Trường Nà Rại thuộc Trường Tiểu học Cốc Pàng (Bảo Lạc, Cao Bằng), một số em học sinh biểu hiện lạ như bỗng nhiên ngất, khóc thét, co cứng chân tay, sợ hãi, gọi hỏi không trả lời, kích động, đánh người...

Thời gian xuất hiện triệu chứng lạ khoảng 3-5 phút sau đó tăng dần lên 10-30 phút. Sau khi các biểu hiện này biến mất, các em ngủ lịm khoảng 10-20 phút và tỉnh lại, giao tiếp bình thường. Tổng số trẻ có biểu hiện này gồm 18 em (2 nam, 16 nữ). Các học sinh chỉ có biểu hiện khác lạ khi ở nơi đông người, tại trường học, không xuất hiện lúc ở một mình và tại nhà.

Các triệu chứng có tính chất lây lan, khởi phát bắt đầu từ một học sinh sau đó lan truyền sang các em khác. Việc tập trung nhiều người chú ý, chăm sóc càng khiến nhiều em học sinh phát bệnh. Ngoài những cơn bất thường trên, các bệnh nhi tỉnh táo, tiếp xúc tốt, da niêm mạc hồng, tim nhịp đều, rõ; phổi thông khí đều 2 bên, không phát hiện bệnh lý, dấu hiệu bất thường.

Khi được thăm khám sức khỏe tâm thần, trẻ biểu hiện lo lắng, sợ hãi, không thể trả lời khi bác sĩ hỏi về tình trạng bệnh. Sau quá trình điều trị tại chỗ bằng một số phương pháp tâm lý cơ bản, hầu hết trẻ hồi phục hoàn toàn, có thể trở về lớp học bình thường.

Qua quá trình tiếp xúc với các bệnh nhi, bà Vương Thị Tuyên, Phó giám đốc Sở Y tế Cao Bằng, nhận định các cháu có biểu hiện trên do mắc chứng rối loạn phân ly tập thể. Đây là một nhóm các bệnh tâm thần thường gặp. Hiện tượng này gặp chủ yếu ở trẻ em gái.

Đặc trưng là những triệu chứng gợi ý bệnh lý của một cơ quan, bộ phận nào đó trong cơ thể nhưng không thể tìm được nguyên nhân bằng các phương pháp thăm khám lâm sàng và xét nghiệm.

Rối loạn phân ly tập thể thường xảy ra đồng loạt trong một nhóm tập thể như trường học hoặc đám đông. Nếu không được xử trí kịp thời và triệt để sẽ dẫn đến nét tính cách phân ly khó điều trị và gây lây lan trong các môi trường đông người. Chứng bệnh này được điều trị chủ yếu bằng phương pháp liệu pháp tâm lý và giáo dục.

Đối với các trường hợp học sinh có biểu hiện lên cơn tái lại nhiều lần trong ngày và kéo dài nhiều ngày, nhà trường báo cáo, phối hợp với chính quyền địa phương, gia đình học sinh thực hiện biện pháp chăm sóc và theo dõi tại nhà từ 5 đến 7 ngày, nếu tình trạng học sinh ổn định, tiếp tục học tập bình thường.

Sau khi kiểm tra, đánh giá, ngành y tế xác định các học sinh có biểu hiện bất thường là do mắc chứng rối loạn phân ly tập thể, điều trị chủ yếu bằng phương pháp liệu pháp tâm lý và giáo dục.

Hai ngày qua, các bác sĩ Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng đã hướng dẫn các giáo viên xử lý khi xảy ra ca bệnh, nhanh chóng đưa học sinh bị bệnh ra ngoài phòng riêng, yên tĩnh để theo dõi.

Hiện tại, 18 trẻ (gồm 2 nam, 16 nữ) đang được theo dõi sức khỏe tại nhà, hỗ trợ ổn định tâm lý và bổ sung dinh dưỡng.

Trúc Chi (theo Lao Động, Vietnamnet, Sức khỏe & Đời sống)