Những năm 80 thế kỷ trước, Đô Thành thuộc top những xã nghèo nhất huyện Yên Thành (Nghệ An), đời sống người dân hết sức khó khăn. Ấp ủ ước mơ làm giàu, nhiều thanh niên quyết định rời quê hương đi làm ăn xa. Trong những chuyến đi đó, người Đô Thành may mắn bén duyên với nghề buôn gỗ, làm mộc.
Theo VietNamnet, để tận dụng giá trị cây gỗ, người Đô Thành lặn lội ra Bắc, thuê thợ mộc lành nghề về làm công cho mình. Nhờ mẫu mã đẹp, giá cả phải chăng mà thương hiệu đồ gỗ Đô Thành nức tiếng gần xa. Những sản phẩm như tủ, giường, bàn ghế,... được ưa chuộng, có mặt khắp mọi nơi trong và ngoài tỉnh.
Sau một thời gian bùng nổ, đến đầu thập niên 90, thị trường đồ gỗ trở nên bão hòa. Nguồn hàng khan hiếm, trong khi xưởng mộc ở các huyện lân cận mọc lên như nấm sau mưa. Sản phẩm làm ra ế ẩm, lợi nhuận ngày một sụt giảm khiến người ta không còn mặn mà với nghề mộc.
Tuy nhiên, trong cái khó ló cái khôn, nghề mộc lao dốc đã thúc đẩy người Đô Thành tìm ra được cách làm ăn mới... Đó là xuất ngoại ra nước ngoài để tìm việc làm.
Người đi trước làm ăn rồi về đưa gia đình, họ hàng sang sau. Cứ như thế, người dân Đô Thành kéo nhau đi Tây lập nghiệp, có gia đình 3-4 người con cùng xuất ngoại.
Tiền từ nước ngoài gửi về, họ xây nhà lầu, biệt thự, mua sắm xe máy, ô tô... quê nghèo Đô Thành bỗng trở nên sầm uất, náo nhiệt.
Ông Dục (SN 1947, trú xóm Phúc Vinh), cho biết, thời kỳ đầu chỉ có ít người nhạy bén tìm đường sang các nước châu Âu như Đức, Anh, Nga, Ba Lan...
Vùng quê sầm uất với những dãy nhà cao tầng.
Theo ông Dục, để có tiền gửi về cho gia đình, người lao động phải làm đủ mọi nghề, từ cửu vạn, công nhân, buôn bán, spa,... Cứ có nghề nào kiếm ra tiền là làm.
Gia đình ông Nguyễn Trung (ở thôn Phú Xuân, xã Đô Thành) từng là một hộ nghèo. Khi trào lưu người dân đi nước ngoài làm ăn ngày một rầm rộ, gia đình ông Trung đã mạnh dạn vay mượn, đầu tư tiền của cho 3 người con đi xuất khẩu lao động sang các nước phương Tây.
Công việc ổn định ở nước sở tại đã đem lại nguồn thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm cho gia đình. Bằng nguồn tiền làm ăn có được từ xuất khẩu lao động, mấy năm trở lại đây, gia đình ông Trung đã mua được ô tô, xây 3-4 ngôi nhà cao tầng cho các con, cuộc sống gia đình "thay da đổi thịt".
Cũng như gia đình ông Trung, ông Nguyễn Đức Hòe, ở thôn Phú Vinh, xã Đô Thành có tới 3 người con trai, một con gái và một cô con dâu đang lao động ở Đức. Sau một thời gian vất vả mưu sinh nơi đất khách, đến nay gia đình ông đã xây dựng được một cơ ngơi khang trang.
Tuy nhiên, những năm trở lại đây, việc xin visa đi các nước châu Âu và cơ hội việc làm ở đây trở nên khó khăn. Nhiều người Đô Thành quyết định về quê lập nghiệp, số ít lại đi sang các quốc gia khác tìm cơ hội mới.
Trong thời gian này, một bộ phận lao động ở Đô Thành học tập người dân xã Diễn Tháp (huyện Diễn Châu) sang Lào tìm kiếm cơ hội làm giàu. Xóm tỷ phú dọc kênh Vách Bắc là minh chứng cho hướng đi đúng đắn này.
Thông tin trên Tiền Phong, đường sá sạch sẽ, bên cạnh là những dãy biệt thự cao tầng được xây dựng bằng tiền người đi Tây gửi về, thế nhưng ở Đô Thành ngày mới nổi chỉ còn lại phần lớn người già và những đứa trẻ.
Những cánh đồng lúa thênh thang, từng là nguồn sống của bà con nơi đây giờ đây bỏ hoang, dân chỉ cày cấy 2 vụ thay vì 4 vụ như trước đây. Mà người làm ruộng cũng không hẳn là vì cuộc sống, nhiều hộ làm chỉ để khuây khỏa.
“Thanh niên trong xã khi đã tốt nghiệp phổ thông nếu không thi đỗ đại học, sẽ đi học nghề rồi nối bước xuất khẩu lao động. Vậy nên đi từ đầu đến cuối xã, chỉ gặp toàn người già, trẻ nhỏ, hiếm lắm mới thấy bóng dáng của thanh niên.
Người trẻ tất bật với cuộc mưu sinh nơi xứ người, nên từ việc đồng áng, nhà cửa đến việc chăm sóc lũ trẻ đều trông vào các cụ từ 60-80 tuổi. Những đứa trẻ sống xa bố mẹ cũng đã quen, chúng ngoan ngoãn, chăm chỉ học hành rồi quanh quẩn bên ông bà”, xóm trưởng xóm Phú Vinh cho biết.
Theo thống kê, những lao động nước ngoài đã gửi tới 16 tỷ đô la Mỹ kiều hối về Việt Nam vào năm 2018, cao gấp đôi so với thặng dư thương mại cùng kỳ trong nước. Dữ liệu từ tổ chức Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy kiều hối về Việt Nam đã tăng tới 130% trong 10 năm qua.
"Làng tỷ phú" tại Việt Nam đã từng xuất hiện trên Reuters vào năm 2019, trong bài viết tác giả James Pearson đề cập, dù từ lâu đã được mệnh danh là ngôi làng có nhiều tỷ phú nhất Việt Nam, song phần lớn số tiền gửi về xã Đô Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An thường trải qua một chặng đường rất dài.
Phần lớn những gia đình tại đây, dù sống trong những căn biệt thự nguy nga, nhưng được trả bằng tiền của những người thân đang lao động ở nước ngoài.
LAM ANH (t/h)