Cái duyên đã đưa đẩy ông Phạm Văn Hán (56 tuổi) đến với nghề cắt tóc. Hơn 30 năm, công việc này đã mang đến cho ông Hán nhiều niềm vui mà không phải bất cứ ai cũng có được. Đó là được gặp các vị lãnh tụ, nhà văn hóa lớn của Việt Nam và thế giới. Đến bây giờ, hồi tưởng về cuộc đời cầm kéo của mình, ông hạnh phúc khẳng định rằng: Nếu có kiếp sau, tôi vẫn chọn làm người thợ cắt tóc. Trong ngôi nhà nằm yên tĩnh tại ngõ 1194 Láng Thượng (Đống Đa, Hà Nội), ông Phạm Văn Hán có cuộc trao đổi thân tình với phóng viên báo Người đưa tin về cuộc đời cầm kéo của mình
Ông Hán hồi tưởng về cuộc đời cầm kéo của mình
Những kỷ niệm khó quên
Sinh ra và lớn lên tại mảnh đất Hưng Yên, 19 tuổi, ông Hán được cử đi học lớp Trung cấp công an ở Bắc Cạn. Sau khi ra trường, ông được chuyển về công tác tại K10 (nay là Bộ tư lệnh Cảnh vệ). Cuộc đời vốn có nhiều ngã rẽ. Khát khao trở thành một chiến sĩ công an xông pha chiến trận nhưng bỗng một ngày ông trở thành thợ cắt tóc. Nói chuyện với chúng tôi, ông Hán kể về cái duyên mình đến với nghề cắt tóc. Một ngày, đơn vị ông đang công tác lập ra đội cắt tóc nhằm đảm bảo an toàn và bí mật cho các vị lãnh đạo cốt cán và thượng khách quốc tế đến Việt Nam. Vốn là người sẵn có bàn tay tài hoa, tài cắt tóc ông chỉ học lỏm từ những đồng đội trong đơn vị. Hàng ngày, ngoài giờ làm ông được các đồng đội gửi gắm hi vọng “tút lại vẻ đẹp trai”. Qua bàn tay của ông, những mái tóc rối rắm trở nên điệu đà. Tiếng lành đồn xa, tài cắt tóc của ông Hán trở nên nổi tiếng trong đơn vị. Chính tài năng cầm kéo của ông nên được các đồng chí lãnh đạo cấp trên chú ý. Khi thành lập đội cắt tóc, ông Hán nghiễm nhiên được ghi tên vào bản danh sách nhân sự.
Thời gian đầu khi mới vào nghề, ông Hán vẫn còn băn khoăn rất nhiều. Công việc tuy nhẹ nhàng nhưng nhiệm vụ lại khá nặng nề. Ông lo lắng, tuổi trẻ bồng bột không biết mình có hoàn thành tốt được nhiệm vụ hay không. Nhưng dần dần, cái nghề cắt tóc đã thấm vào ông như một mãnh lực hấp không cưỡng thể lại được. Đến giờ, ông xem đó là quà tặng vô giá mà cuộc sống mang đến cho mình.
Tâm sự với chúng tôi, ông Hán tự hào nói thay cho những đồng chí của mình: “Đa số mọi người chỉ biết đến các vị nguyên thủ qua báo chí truyền thông. Tuy nhiên, ít ai ngờ, những người trong đội cắt tóc lại may mắn được gần gũi được trò chuyện và được nhận tình cảm quý báu của các vị. Đó là may mắn lớn mà anh em trong đội cắt tóc có được”. Công việc cắt tóc giúp ông Hán có cơ hội được gần gũi với các vị lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Người chiến sĩ này cho biết, việc ông trực tiếp đem lại vóc dáng mái tóc cho nhiều thế hệ Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng và nhiều đoàn cán bộ cách mạng từ miền Nam ra Bắc, các văn nghệ sĩ lớn là niềm hạnh phúc lớn. Những tên tuổi mà ông nhắc đến (Cố Tổng bí thư Trường Chinh, cố Tổng bí thư Lê Duẩn, cố Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh, nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười, Tổng bí thư Lê Khả Phiêu, cố Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng…) đã đi vào lịch sử vẻ vang của dân tộc. Có lẽ, khi biết ông được trò chuyện với nhiều lãnh đạo cấp cao như vậy khiến nhiều người phải gen tỵ.
Thế hệ lãnh đạo của Đảng và Nhà nước sau này ông có điều kiện phục vụ và gắn bó sâu sắc với nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu. Mỗi lần được cắt tóc cho bác Phiêu, ông nhận được tình cảm chân tình của con người này . Ông Hán chia sẻ: “Bác Phiêu trưởng thành từ quân đội. Mặc dù làm Tổng bí thư nhưng tác phong vẫn đậm chất của một người lính. Từ nếp sống đến cách xưng hô của bác Phiêu làm cho tôi thấy gần gũi vô cùng”. Được biết, đến thời điểm bây giờ, ông Hán vẫn thường xuyên đến cắt tóc cho nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu. Ông coi đây là cách biểu hiện tình cảm chân thành của mình.
Ông Hán mỉm cười cảm ơn cuộc đời đã mang đến cho ông niềm hạnh phúc lớn lao này. Nhìn vào ánh mắt biết nói của ông, tôi hiểu rằng, cái nghề với ông không đơn thuần là công việc kiếm sống. Nó là nhiệm vụ phải hoàn thành bằng chính tình cảm của một người lính. Mỗi đường kéo của ông đều mang theo tình yêu, sự ngưỡng mộ của ông đến những người đứng đầu đất nước.
Những cuộc gặp bất ngờ
Lần đầu ông Hán “lĩnh ấn” đi cắt tóc cho một vị nguyên thủ, đó là cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Ông trầm tư hồi tưởng lại những ngày tháng ấy: “Thấm thoắt thời gian trôi qua mấy chục năm. Cuôc đời đã biết bao đổi thay, mái tóc trước hãy còn xanh giờ điểm thêm vài sợi cước. Cảnh cũ người đã xa, nhưng khoảnh khắc đó tôi cảm giác như là ngày hôm qua”. Ông Hán kể, hôm đó là ngày lễ Giáng sinh - Noel (25/12/1971). Ông được cử sang khu biệt Hồ Tây cắt tóc cho bác Phạm Văn Đồng. Lần đầu tiên được “lĩnh ấn” cắt tóc cho một vị nguyên thủ khiến ông vừa hồi hộp, lo lắng và xen lẫn hạnh phúc.
Ông Hán bảo, hồi nhỏ cái tên Phạm Văn Đồng đã trở nên thân quen đối với tất cả dân tộc nhưng ông chưa một lần được gặp. “Vừa đến nơi, vừa nói chuyện với cố Thủ tường Phạm Văn Đồng mấy câu thì ngài nhận ra tôi đang hồi hộp. Bác Đồng tiến lại gần nhẹ nhàng động viên tôi bằng cái ôm đầy thân thiện. Bác Đồng bảo rằng, làm việc gì cũng tốt, miễn là mình đam mê và yêu nghề”. Chính từ những cử chỉ thân thiện và lời động viên thấu tình của bác Đồng khiến ông cảm giác phấn chấn và hạnh phúc vô cùng. Từ đó, ông Hán gắn bó với nghề bằng tình yêu sâu sắc. Với ông Hán, lần cắt tóc này đã thay đổi hoàn toàn nhận thức của ông đối với nghề.
Công tác tại đội, nhiều lần ông được bí mật nhận nhiệm vụ đi cắt tóc cho các chính khách từ nhiều quốc gia đến Việt Nam. Từ những lần “lĩnh ấn” ông đã có các cuộc gặp bất ngờ. Ông Hán kể lại, một lần, ông bất ngờ khi được vinh dự cắt tóc cho nguyên trưởng ban Tổ chức Trung ương Đảng cộng sản Liên Xô là ngài SueSueLop. Đó là thời điểm cuối năm 1976. Ngài trưởng ban sang Việt Nam với tư cách là trưởng đoàn đại biểu của đảng cộng sản Liên Xô dự Đại hội Đảng lần thứ IV . Khi đến bên ngoài phòng, ông Hán thấy khuôn mặt nghiêm nghị của những người lính cảnh vệ cả người ngoại quốc và Việt Nam. Lúc này, ông vô cùng hồi hộp và lo lắng. Vào trong phòng, ông Hán ngạc nhiên khi trước mặt mình là một nhân vật nổi tiếng vào loại bậc nhất thế giời lúc đó. Sau khi cắt tóc xong, ông đi ra, mới được những người lính cảnh vệ Việt Nam mách: “Ngài mà cậu vừa phục vụ là trưởng ban tổ chức Trung ương của Đảng cộng sản Liên Xô đấy”.
Được biết, trong cuộc đời cầm kéo của mình còn được vinh dự cắt tóc cho Hoàng thân Xihanuc, Xuvanuvông và nhiều vị nguyên thủ của Lào, Campuchia và nhiều thế hệ đại sứ của Liên xô, Trung Quốc... Với ông, những lần cắt tóc là những kỷ niệm đẹp mà trong đời ông may mắn có được.
Hiện tại, ông Hán đã nghỉ hưu nhưng vẫn tham gia đào tạo các chiến sĩ trẻ trong đội cắt tóc. Trong ngôi nhà của mình, ông dành không gian tầng năm để bạn bè, người thân lui tới cắt tóc như là một biểu hiện tình cảm của ông với mọi người. Tạm biệt ông để ra về, chúng tôi còn lưu luyến muốn được nghe ông kể những câu chuyện về những lần cắt tóc cho những nhân vật nổi tiếng mà chúng tôi ước ao một lần gặp mặt. Tuy nhiên, người lính già này cười bảo: “Cái duyên dẫn tôi đến với nghề và cũng chính cái duyên cũng cho tôi được gặp các vị lãnh đạo cấp cao của đất nước. Ai, việc gì cũng có duyên phận cả, không phải muốn là gặp được đâu các chú à”.
Trinh Phúc
