Cách phân biệt đậu mùa khỉ và thủy đậu
Bác sĩ Vũ Thị Phương Thảo, Bệnh viện Da Liễu Tp.HCM cho hay, bệnh đậu mùa khỉ và thủy đậu đều là bệnh truyền nhiễm, cấp tính do virus.
Bệnh lây qua tiếp xúc giọt bắn hô hấp kích thước to; tiếp xúc dịch tiết sang thương; lây gián tiếp qua tiếp xúc đồ vật của người nhiễm bệnh.
Bệnh đậu mùa khỉ và thủy đậu đều có các giai đoạn ủ bệnh, khởi phát, toàn phát, hồi phục. Đặc biệt, 2 bệnh này diễn tiến tổn thương da như sẩn, mụn nước, mụn mủ, đóng mài, bong mài.
Bên cạnh khác biệt về tác nhân gây bệnh, bác sĩ Vũ Thị Phương Thảo cũng chỉ rõ một số điểm khác biệt của 2 bệnh này.
Với đậu mùa khỉ sẽ xuất hiện phát ban mụn nước, mụn mủ cùng thời điểm, diễn tiến chậm, gặp nhiều trên mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân, cơ quan sinh dục, hậu môn, có thể gặp ở niêm mạc mắt, miệng, để lại sẹo. Tổn thương của bệnh thường lớn hơn thủy đậu. Đặc biệt, bệnh nhân sốt và nổi hạch toàn thân.
Bệnh thủy đậu cũng là phát ban nhưng các tổn thương xuất hiện thời gian khác nhau, diễn tiến nhanh, xuất hiện đầu tiên trên mặt và thân, nhanh chóng lan ra khắp cơ thể, thường ít để lại sẹo. Tổn thương nhỏ hơn đậu mùa khỉ. Bệnh nhân sốt, mệt mỏi.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tỷ lệ tử vong khi mắc bệnh theo thống kê trước đây dao động từ 0-11% nói chung và cao hơn ở trẻ nhỏ. Theo Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC Hoa Kỳ), tỷ lệ tử vong của bệnh đậu mùa khỉ liên quan đến nhóm virus đậu mùa khỉ nhánh Tây Phi là 1%, và có thể cao hơn ở những người bị suy giảm miễn dịch.
Đến ngày 3/10, thế giới ghi nhận 68.265 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ tại 106 nước trên thế giới, trong đó 25 trường hợp tử vong.
Ở khu vực Tây Thái Bình Dương, một số nước ghi nhận ca bệnh gồm: Australia (136), Singapore (19), Trung Quốc (5), New Zealand (5), Nhật Bản (4), Philippines (4), Hàn Quốc (2), Guam (1), New Caledonia (1).
Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá nguy cơ lây nhiễm toàn cầu ở mức trung bình, khu vực châu Âu và châu Mỹ ở mức cao, khu vực Tây Thái Bình Dương (trong đó có Việt Nam) ở mức thấp đến trung bình, các khu vực khác ở mức trung bình.
Bệnh đậu mùa khỉ sẽ xuất hiện phát ban mụn nước, mụn mủ cùng cùng thời điểm. Ảnh minh họa.
Sẵn sàng phòng, chống đậu mùa khỉ
Trước đó, ngày 3/10, Bộ Y tế nhận được báo cáo của Sở Y tế Tp.HCM về kết quả xét nghiệm giải trình tự gene khẳng định một bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ chủng Monkeypox vi rút thuộc clade IIb - bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ được ghi nhận đầu tiên ở Việt Nam.
Cụ thể bệnh nhân nữ 35 tuổi, thường trú Tp.HCM, khởi phát bệnh ngày 18/9 khi đang du lịch tại Dubai (từ tháng 7-2022, đến ngày 22/9 về Việt Nam) với triệu chứng sốt kèm mệt mỏi, ớn lạnh, đau cơ, đau đầu và ho, xuất hiện các nốt đỏ, ngứa trên cánh tay, thân mình và mặt.
Chia sẻ xoay quanh đến vấn đề này, ông Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết ngày 18/9, bệnh nhân có biểu hiện lâm sàng ở nước ngoài, ngày 22/9 người này về Việt Nam, đến ngày 23/9 đã được tư vấn và chủ động giám sát cách ly tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Tp.HCM.
"Trường hợp này đã được giám sát chủ động, những người có tiếp xúc đều đã được giám sát và đến nay những người này đều âm tính", ông Lân nói và cho biết đến nay những người có tiếp xúc với bệnh nhân đều đã được khoanh vùng, và nhận định khó có thể xảy ra lây lan trong cộng đồng.
Ngay khi nhận được thông tin bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ, Bộ Y tế đã đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tiếp tục đẩy mạnh triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, khẩn trương làm xét nghiệm giải trình tự gene và tiếp tục điều tra dịch tễ, xử lý ổ dịch, cách ly, điều trị bệnh nhân theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.
Hiện tại, bệnh nhân sức khỏe ổn định, không sốt, đang được tiếp tục cách ly, điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Tp.HCM theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Với những thông tin khai thác được qua điều tra dịch tễ, cùng với kết quả xét nghiệm Realtime PCR, giải trình tự gene, Bộ Y tế nhận định đây là trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ, có nguồn lây từ nước ngoài; các trường hợp tiếp xúc gần với bệnh nhân tại Việt Nam (kể từ khi về nước) đều được giám sát, theo dõi theo quy định và hiện chưa phát hiện trường hợp nghi nhiễm.
Sau khi phát hiện ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên ở nước ta, ngày 3/10, Bộ Y tế có gửi công văn khẩn số 5470/BYT-DP đến UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc tăng cường phòng chống bệnh đậu mùa khỉ.
Theo đó, Bộ Y tế nhận định từ tháng 5/2022 đến nay, dịch bệnh đậu mùa khỉ đã gia tăng liên tục cả về số ca mắc và số quốc gia, vùng lãnh thổ ghi nhận ca bệnh. Ngày 23/7, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã công bố dịch bệnh này là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế.
Đến ngày 26/9, thế giới ghi nhận 64.561 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ tại 105 nước trên thế giới. Trong đó, khu vực Tây Thái Bình Dương có một số nước ghi nhận ca bệnh gồm: Úc (132), Singapore (19), Trung Quốc (5), New Zealand (5), Nhật Bản (4), Philippines (4), Hàn Quốc (2), Guam (1), New Caledonia (1).
Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh đậu mùa khỉ trên thế giới và tại một số nước khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo các sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị trên địa bàn thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh đậu mùa khỉ và các hướng dẫn của Bộ Y tế.
Cụ thể là chuẩn bị sẵn sàng công tác phòng, chống dịch tại địa phương: Đẩy mạnh việc thực hiện nghiêm giám sát dịch bệnh tại các cửa khẩu, giám sát tại các cơ sở khám chữa bệnh và giám sát dựa vào sự kiện tại cộng đồng để phát hiện sớm, ngăn chặn dịch bệnh kịp thời; tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế các tuyến.
Đảm bảo việc thu dung, phân luồng, điều trị người bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh và phòng chống lây nhiễm tại các cơ sở xét nghiệm, y tế.
Rà soát cập nhật kế hoạch, kịch bản đáp ứng, diễn tập theo các tình huống để sẵn sàng đáp ứng trong trường hợp dịch bệnh xảy ra; sẵn sàng thuốc, trang thiết bị, nhân lực, kinh phí.
Bộ Y tế cũng nhấn mạnh, khi ghi nhận trường hợp bệnh đề nghị các đơn vị khẩn trương thực hiện điều tra kỹ tất cả các trường hợp tiếp xúc với trường hợp dương tính với đậu mùa khỉ để xác định nguồn lây nhiễm; quản lý, xử lý kịp thời ổ dịch không để dịch lây lan rộng ra cộng đồng.
Đồng thời, tổ chức cách ly, điều trị trường hợp dương tính, tránh tử vong, lưu ý không để xảy ra lây nhiễm chéo, lây nhiễm đối với nhân viên y tế trong quá trình chăm sóc, điều trị.
Đẩy mạnh truyền thông minh bạch, bằng nhiều hình thức cho người dân về các biện pháp dự phòng dịch bệnh tại các cửa khẩu, cộng đồng về dịch bệnh đậu mùa khỉ theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
Trúc Chi (theo VTC News, Thanh Niên)
