Lý Minh sinh ngày 11/9/1966 tại Tân Cương, Trung Quốc. Từ nhỏ ông đã có niềm đam mê đặc biệt với môn nghệ thuật thứ 7. Suốt thời đi học Lý Minh tận dụng mọi cơ hội để học và trau dồi khả năng diễn xuất. Ông thường xuyên góp mặt trong các vở kịch ở trường và là một trong những học sinh năng nổ với hoạt động văn nghệ.
Năm Lý Minh tròn 12 tuổi, cả gia đình ông chuyển đến Sơn Tây sinh sống. Hoàn cảnh nghèo khó, cha mẹ bận rộn với công việc ở nhà máy điện nên Lý Minh lớn lên trong sự chăm sóc, nuôi nấng của ông bà ngoại. Ông được dạy phải sống tiết kiệm, yêu gia đình và có trách nhiệm với công việc. Để trang trải cuộc sống nam tài tử cũng phải tìm một công việc tạm thời từ khi còn nhỏ.
Sau khi hoàn thành chương trình trung học cơ sở, Lý Minh thi đỗ vào một trường đào tạo về cơ khí kỹ thuật. Sau đó ông vào làm việc cho nhà máy Điện cơ Vĩnh Tế. Dù đã trở thành công nhân nhưng đam mê diễn xuất vẫn luôn chảy trong máu thịt của nam diễn viên sinh năm 1966. Lý Minh hầu như không bỏ qua bất cứ hoạt động văn nghệ nào của nhà máy. Dần dần, ông nhận ra nghề diễn mới là ước mơ đích thực chứ không phải cuộc đời gắn liền với máy móc.
Năm 20 tuổi Lý Minh quyết định từ bỏ công việc hiện tại mang theo ước mơ, hoài bão đến Bắc Kinh lập nghiệp. Song, ngoại hình hạn chế khiến Lý Minh khó có được vai diễn như ông ao ước. Lý Minh chấp nhận làm công việc chạy vặt trong các đoàn phim và kiên nhẫn chờ thời cơ.
Vai diễn chính thức đầu tiên của Lý Minh là vai người bán hàng trong tiểu phẩm Bán xiên thịt cừu. Sinh ra ở Tân Cương, không khó để nam diễn viên thoại bằng chất giọng địa phương vô cùng đặc trưng. Nhờ đó, ông đã mang đến nét chân thực và gần gũi cho nhân vật của mình.
Tuy vậy phải đến năm 30 tuổi, Lý Minh mới thi đỗ vào khoa Biểu diễn của Học viện Điện ảnh Bắc Kinh, trở thành bạn học với Triệu Vy, Huỳnh Hiểu Minh và Trần Khôn. Không may mắn sở hữu ngoại hình long lanh như những người bạn đồng môn nên ông chủ yếu được “ưu ái” giao các vai phản diện, xấu xí và bị đóng đinh với kiểu vai này.
Năm 2003, Lý Minh vào vai Kim Nhị- một binh sĩ Nhật Bản bị dị dạng- trong bộ phim Đại Trạch Môn. Để hóa thân vào nhân vật có vẻ ngoài khiến ai cũng khiếp sợ, ông phải đắp rất nhiều lớp hóa trang lên mắt, miệng trong 10 tiếng đồng hồ. Khi nghỉ ăn trưa, ông chỉ dám hút sữa để không bị ảnh hưởng đến tạo hình.
Vai phản diện đáng nhớ thứ hai trong sự nghiệp của Lý Minh là lão bà Cầu Thiên Xích trong Thần điêu đại hiệp 2006. Cầu Thiên Xích là vợ của Công Tôn Chỉ nhưng lại bị chồng phản bội, hãm hại và phải sống dưới giếng sâu một thời gian dài. Tạo hình của nhân vật này rất cổ quái, già nua, tóc rụng gần hết, thậm chí trở thành nỗi ác mộng của nhiều người xem truyền hình. Đáng chú ý đây là lần đầu tiên trong lịch sử vai diễn này được trao cho một nam diễn viên.
Dẫu thời lượng lên sóng không nhiều nhưng bằng diễn xuất sinh động cùng “lợi thế” ngoại hình Lý Minh đã kịp để lại “nỗi ác mộng” trong tâm trí khán giả. Truyền thông còn đặt cho ông biệt danh “nam diễn viên xấu nhất Thần điêu đại hiệp”.
Có lẽ vì đóng quá nhiều vai “xấu người, xấu cả nết” nên ngoài đời nam diễn viên cũng gặp không ít khó khăn. Có lần ông bị tài xế taxi từ chối chở đi chỉ vì “xem phim xấu xa của ông nên tôi vô cùng ghét ông”.
Khi đi dạo phố, mọi người đều dùng ánh mắt tò mò, thiếu thiện cảm đối với Lý Minh. Đến cả cô cháu gái thường ngày rất quý chú của mình, sau khi xem phim ông đóng cũng gào khóc nói ghét bỏ ông. Những lúc như vậy, ông tự an ủi bản thân: “Bị ghét càng chứng minh các vai diễn của tôi thành công”.
Lý Minh từng có cơ hội hiếm hoi đóng vai chính diện trong bộ phim Tôi là người tốt (2013). Nhân vật của ông là người đàn ông lương thiện kể hàng loạt câu chuyện lố bịch về cuộc sống khó khăn của mình để đòi tiền lương. Vai diễn giúp ông khẳng định tài năng diễn xuất linh hoạt dù trong bất cứ dạng vai nào.
Trái ngược với ngoại hình kém đẹp, trong đời thường Lý Minh khiến mọi người ngưỡng mộ về nhân cách cũng như tinh thần làm việc chuyên nghiệp. Có lần không may bị bạn diễn lỡ tay đánh vào người, ông cũng không hề oán trách. Lần khác do không kịp phản ứng, ông bị đánh trúng hàm, miệng chảy nhiều máu, nhưng Lý Minh vẫn cắn răng chịu đựng để hoàn thành cảnh quay. Những ai có cơ hội tiếp xúc đều dành cho ông sự tin tưởng và kính trọng. "Được người đời yêu quý bởi nhan sắc là một cái phúc, nhưng dùng đạo đức để thắng được lòng người là một loại ý chí không gì sánh bằng" , Lý Minh bộc bạch.
Ngoại hình xấu xí từng khiến Lý Minh nhiều lần bị ghét bỏ, khinh thường nhưng ông đã dùng nỗ lực, chăm chỉ để chinh phục nhân tâm.
Về đời tư, Lý Minh có người vợ khá xinh đẹp là Tôn Thục Cầm. Sau khi kết hôn, 2 người có với nhau 2 cô con gái. Khi được hỏi về lý do “phải lòng” ông xã, Tôn Thục Cầm thẳng thắn cho biết: “Dù anh ấy không có ngoại hình đẹp như nhiều người khác nhưng tôi không đặt nặng vẻ bề ngoài. Tôi yêu anh ấy vì sự chăm chỉ, chịu thương chịu khó, không hay đố kị với thành công của người khác”. Bà còn chia sẻ khi không bận quay phim, ông xã sẵn sàng lao vào bếp nấu nướng, trông con, giặt quần áo. Công việc nhà gần như một tay nam diễn viên họ Lý đảm nhận.
Sau hơn 20 năm gắn bó cặp đôi vẫn tình cảm, hạnh phúc như vợ chồng son. Nếu trên màn ảnh, Lý Minh là một nghệ sĩ tận tụy, hết mình vì nghệ thuật thì ở ngoài đời ông cũng là người chồng, người cha đáng kính, hết lòng vì vợ con.
Minh Hoa (t/h)