Chuyện kỳ lạ về dòng họ xây mộ và thờ “mẫu khuyển”

Những truyền thuyết li kỳ về mẫu khuyển

Sau rất nhiều lời hỏi thăm, lướt qua vô số ngã rẽ trên những con đường đất mù mịt bụi, chúng tôi mới đến được mảnh đất rừng núi heo hút, nơi được nhắc đến có ngôi mộ kỳ bí. Đó là xóm Gằn, xã Tân Minh, Thanh Sơn, Phú Thọ. Người dân sinh sống ở đây chủ yếu là người dân tộc Mường. Ghé vào nhà dân ven đường, hỏi thăm về ngôi mộ thờ Mẫu Khuyển, chủ nhà nhanh nhảu: "Thế thì đến gặp ông Đinh Công Dự, trưởng họ của đại gia tộc Đinh Công danh giá trong vùng. Ông Dự cũng là người được toàn gia tộc giao cho chức trách trông nom, bảo vệ ngôi mộ".

Ngôi mộ thờ Mẫu Khuyển của dòng họ Đinh Công ở Thanh Sơn.

Theo chỉ dẫn của người dân địa phương, chúng tôi tìm vào nhà ông Đinh Công Dự. Ông chính là vị trưởng họ của đại gia tộc Đinh Công danh giá và có tiếng trong vùng. Hiện nay ông Dự cũng là người được toàn họ giao cho trọng trách đặc biệt này. Ông Dự giới thiệu: "Đây là ngôi mộ Mẫu Khuyển của tộc họ chúng tôi".

Vào tới nhà, chúng tôi thấy ngay chính giữa bàn thờ lại là ảnh ngôi mộ mà chúng tôi đang muốn tìm hiểu. Thấy chúng tôi có vẻ lạ lẫm khi nhìn lên bàn thờ gia tiên, ông Dự lấy trong tủ ra một tập tài liệu viết tay khá dày. Ông bắt đầu kể về câu chuyện truyền thuyết xa xưa, li kì với niềm tự hào: "Thời Sơn Tinh, Thủy Tinh gây chiến với nhau, Thủy Thần (Thủy Tinh) dâng nước ngập hết làng trên, xóm dưới ở vùng đất Thanh Sơn này.

Tất cả dân chúng đều bị nước của Thủy Tinh cuốn trôi, chết trong biển nước, chỉ còn một đứa bé của gia đình nọ còn sống sót vì đứng trên mô đất. Rồi mô đất ấy được Sơn Thần bốc lên cao dần, cao dần nên Thủy Thần dâng nước đến đâu cũng không cuốn được đứa bé này. Đứa bé thoát chết. Và rồi chẳng biết từ đâu xuất hiện một con chó đã cứu và nuôi đứa bé khôn lớn. Sau này người ta đồn rằng con chó ấy là "Mẫu Khuyển" trời phái xuống để cứu giúp dân làng. Còn đứa bé kia chính là ông tổ của người Mường ở vùng đất Thanh Sơn này".

Ông Dự trầm ngâm: "Đáng ra tất cả người Mường ở đất Thanh Sơn đều phải thờ Mẫu Khuyển và mộ Mẫu Khuyển của chúng tôi đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa"(?!). Nhưng khi được hỏi về tấm bằng công nhận ấy, thì ông lại bảo "Dòng tộc chúng tôi chưa mang về, nên không có ở đây?".

Thấy chúng tôi tỏ vẻ hoài nghi, ông Dự kể thêm một truyền thuyết khác: "Xưa kia có một gia đình chạy loạn giặc Cờ đen đã vô tình bỏ sót lại đứa trẻ mới được 3 tháng tuổi. Nghe tiếng trẻ con khóc thảm thiết, một chú chó trong nhà chạy ra tha đứa trẻ vào ổ của mình và cho bú. Hơn một tuần sau, gia đình mất con quay lại tìm thì thấy một cảnh tượng rất kỳ lạ: Đứa bé đang được chú chó ủ trong lòng cho bú sữa. Từ đó, gia đình này đã coi chú chó ấy như ân nhân của mình, chăm nuôi rất chu đáo. Đến khi chú chó chết, họ đã tổ chức đám ma và cho vào nồi đồng, chôn cất cẩn thận như một con người. Còn đứa trẻ ấy chính là tổ tiên của dòng họ Đinh Công".

Thực hư câu chuyện chó cứu người ra sao, chưa có tài liệu nào minh chứng, nhưng truyền thuyết này cứ tồn tại và lưu truyền trong dân gian nên 7 đời nay người của dòng họ Đinh Công vẫn ngày ngày hương khói cho ngôi mộ. Và toàn thể dòng họ còn nhắc nhau: "Đừng có ai động đến mồ Mẫu Khuyển vì sẽ không thể sống lành, kiểu gì cũng ốm đau tàn tạ, cuộc sống không bao giờ khá lên được". Thậm chí người ta còn cho rằng, trong dòng họ Đinh Công, ai mà ăn thịt chó sẽ bị rụng răng, mù mắt. Những lời đồn đại từ chính trong dòng họ Đinh Công lan ra ngoài, để rồi đến tận hôm nay, những người dân ở đây đều nể sợ, không ai dám có lời lẽ và hành động xâm hại đến phần mộ của Mẫu Khuyển.

Bàn thờ ông Đinh Công Dư, trưởng họ của đại gia tộc Đinh Công.

Cả họ góp tiền xây mộ

Để thỏa lòng tò mò của chúng tôi về ngôi mộ Mẫu Khuyển được chụp vào ảnh treo trên ban thờ gia tiên, ông Đinh Công Dự quyết định đưa chúng tôi đi thăm. Qua mấy cái rẽ men theo đường núi đất đỏ, phía trước mắt chúng tôi là một cánh đồng lúa xanh thăm thẳm, yên bình với những nếp nhà đơn sơ bám vào sườn đồi phía xa xa.

Ngôi mộ oai nghiêm nằm sát sườn đồi, phía dưới là màu xanh bạt ngàn của cánh đồng lúa và núi rừng bao quanh. Tuy không màu mè nhưng với diện tích khá lớn cùng với cách xây bậc bệ đàng hoàng khiến ai nhìn thấy cũng phải trầm trồ. Bên trên ngôi Mẫu Khuyển của dòng tộc Đinh Công còn có những dòng chữ Nho đầy bí ẩn. Theo ông Dự: "Những dòng chữ trên ngôi mộ chỉ có một số người cao niên và có uy tín trong gia tộc Đinh Công biết mà thôi”.

Trước đây, ngôi cẩu mộ này chỉ là một mô đất nhô lên cao với truyền thuyết mà ông Dự kể rằng khi con chó chết đã được gia đình của đứa bé cho vào nồi đồng chôn cất cẩn thận. Ngôi mộ ấy sau này được dòng tộc Đinh Công tìm thấy nhờ một thầy mo am thông phong thủy, địa lý trong vùng giúp. Đến năm 2001, dòng họ Đinh Công đã họp và nhất trí mỗi hộ đóng góp, tùy vào điều kiện kinh tế gia đình để lấy kinh phí xây mộ to đẹp cho Mẫu Khuyển. Trong quá trình xây này, thanh niên trai tráng trong họ còn phải bỏ thêm sức lao động, nhà nào có sẵn gạch thì chuyển tới xung công... Sau hơn 10 ngày, ngôi mộ Mẫu Khuyển đã được hoàn thành với chiều dài 3,9m, rộng 3,8m và cao 3,5m. Dòng họ Đinh Công cứ thế xây ốp vào mô đất nhô lên mà ông thầy địa lý đã chỉ chứ không ai dám động cuốc, xẻng để xem bên dưới thực sự có nồi đồng chôn Mẫu Khuyển hay không?

Ông Đinh Công Dự còn đưa ra vài minh chứng cho cái thiêng của ngôi mộ (tất nhiên chưa được cơ quan chức năng nào kiểm chứng). Trước đây có người đến gần mộ Mẫu Khuyển làm nghề gỗ, sau đó nhà ông ta suýt cháy nên phải vội ra cúng tạ. Hay như một ông trồng chuối ở khu mộ về bị ốm liền 3 ngày, 3 đêm. Người nhà phải ra nhổ bỏ chuối, rồi làm lễ gồm một lợn, một gà cầu xin Mẫu Khuyển tha cho thì mới hết bệnh... Thậm chí người ta còn đồn nhau, trong dòng họ Đinh Công, ai mà ăn thịt chó sẽ bị rụng răng, mù mắt?. Nhưng thực tế ông Dự bảo cũng có người trong dòng họ đi chơi xa, ăn thịt chó nhưng chưa thấy làm sao cả. Còn riêng cỗ bàn trong dòng tộc thì cấm được thịt chó làm cỗ. Chính từ những lời đồn đại lan ra mà đến hôm nay những người Mường ở đây đều ngại, không ai dám có lời lẽ và xâm hại đến phần mộ của Mẫu Khuyển kia.

Hoàng Hoa