Những người thầy đặc biệt
Giám đốc Trung tâm chó nghiệp vụ (TT) có trụ sở đóng tại Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội, anh Nguyễn Mạnh Hà là người tâm đắc với việc huấn luyện chó nghiệp vụ (CNV). Anh tâm sự: "Bản thân tôi cũng phải đấu tranh nhiều lắm mới giữ được cái tên CNV. Ngày ấy, nhiều người không đồng ý khi để chữ "nghiệp vụ" lại gắn với một loài động vật. Nhưng những chú chó của TT không chỉ đơn giản là chó cảnh mà nó được huấn luyện theo chủ đích cụ thể phục vụ lợi ích xã hội nên tôi quyết tâm bảo vệ cái tên này". Việc huấn luyện CNV ở những quốc gia phát triển không còn là chuyện lạ nhưng tại Việt Nam, CNV chỉ có trong ngành công an và quân đội. Gom góp, vay mượn bạn bè, mặc những lời khuyên can, anh Hà quyết tâm thành lập và xây dựng TT.
Đến bây giờ TT đã có tiếng và nhận được nhiều hợp đồng huấn luyện, thuê chó của các công ty, tổ chức xã hội, gia đình nhưng anh Hà vẫn nhớ như in những ngày mới hoạt động. Cả sản nghiệp, tiền vay mượn dồn cả vào cho những con chó nhập ngoại hay dòng quý hiếm ở trong nước, nhưng chẳng được bao nhiêu, những chú chó anh nâng niu, chăm sóc đột nhiên ngã bệnh hàng loạt.
Anh lo lắng đến mất ngủ vì không có tiền để trả nợ, ôm những chú chó ngã bệnh mà gan ruột cứ rối bời. Nhưng trời không nỡ để người nặng tình với chó phải vỡ nợ nên những con chó cuối cùng đã sống sót. Nhờ những con chó cuối cùng ấy mà anh có kinh nghiệm thú y, chữa được mọi căn bệnh cho chó mở ra những thành công hôm nay.
Anh Nguyễn Quốc Tuấn, đội trưởng huấn luyện CNV, đã đầu quân cho TT từ khóa đầu tiên. Là người rất đam mê những chú chó, anh Tuấn nghẹn ngào khi nhớ về chú chó đầu tiên anh huấn luyện tên là Bin: "Khi Bin bị ốm, tôi đã thức đêm chăm sóc nó. Tôi nâng niu, đút từng thìa sữa, từng chút thức ăn vào cho Bin. Quả thật, nhiều lúc tôi thấy có lẽ vợ con mình ốm ở nhà cũng khó có thời gian để được chăm sóc chu đáo như vậy".
Sau trận ốm thập tử nhất sinh ấy, Bin đã khỏe và tiếp tục được huấn luyện. Tình cảm giữa anh Tuấn và con Bin ngày càng thân thiết. Nhưng bởi công ty có chức năng kinh doanh nên Bin đã được bán cho chủ mới. Khi chia tay, Bin phải lên ô tô mà nó cứ giằng lại không chịu đi. Anh Tuấn nói: "Đến bây giờ tôi vẫn bị ám ảnh bởi đôi mắt của Bin. Nó buồn lắm, cứ ngước mắt lên nhìn tôi. Tôi cảm thấy như nó muốn khóc. Chỉ khi tôi vuốt tay lên Bin và nói: Bin về với chủ mới, ngoan nhé! Khi ấy Bin mới chịu lên ô tô". Từ khóa đầu tiên, năm 1997 đến nay có rất nhiều chú chó đã được anh Tuấn huấn luyện, và rất nhiều chú đã mang cái tên anh đặt cho đi suốt cuộc đời. Còn anh vẫn nhớ tất cả những cái tên anh đặt cho từng "học trò" của mình.
Huấn luyện chó nghiệp vụ
Gian khổ cùng nghề
Ấn tượng với chúng tôi khi tham gia buổi huấn luyện của TT là hình ảnh 6 cô gái nhỏ nhắn, xinh xắn mà mọi người vẫn gọi vui là "Lục long công chúa" tập cho những chú chó to như con bê. Cả 6 cô còn ở tuổi rất trẻ, người nhỏ nhất đang ở tuổi 18, người nhiều tuổi nhất mới 24. Một ngày tập luyện cho chó được bắt đầu từ 5h sáng với mùa hè và 7h sáng với mùa đông. Vất vả cũng có nhưng vượt lên tất cả, 6 cô đều có tình yêu với loài động vật thông minh này.
Trò chuyện với chúng tôi, Thiều Thị Hồng (Thanh Hóa) hồn nhiên: "Em vào TT này đã được 3 năm rồi. Đầu tiên cũng chưa quen khá vất, nhưng bây giờ chỉ vài ngày không được huấn luyện chó là nhớ lắm". Những cô gái với vóc người nhỏ nhắn ban đầu thường bị các chú chó to khỏe bắt nạt, không chịu nghe lời. Nguyễn Thị Thảo nhỏ nhẹ: "Hôm đầu tiên nhận chó, nó lôi em ngã dúi dụi". Nhưng bù lại, các cô lại có một sự quan tâm, chăm sóc rất nữ tính với các chú chó. Cảm tình người mà các chú chó trở nên ngoan ngoãn, dễ bảo và răm rắp nghe lời nữ chủ nhân của mình.
Ở TT, đội huấn luyện có 26 người ngày đêm gần gũi, chăm sóc và cho chó tập những bài tập từ đơn giản đến phức tạp. Với họ đều có một điểm chung là yêu nghề, yêu loài chó. Chỉ có tình yêu mới cảm hóa được những chú chó mạnh mẽ, hung dữ thành những "học trò" biết vâng lời, có kỷ luật cao. Chính anh Nguyễn Mạnh Hà, giám đốc TT đã nói: "Ai không có tình yêu loài vật thì không thể làm việc tại đây. Mỗi chú chó có một tính cách khác nhau, người huấn luyện phải hiểu nó để lựa tính, chiều chuộng thì mới thu phục được con vật".
Những chú chó ở TT được khai thác tối đa những tiềm năng để phục vụ lợi ích của xã hội. Với giám đốc Nguyễn Mạnh Hà, người nghe có cảm giác anh như "nhập đồng" khi nói về những tính năng của CNV. Loài chó có rất nhiều ưu điểm: "Mắt chó có tia hồng ngoại nhìn sâu trong đêm tối, khướu giác của chó cực nhạy với các mùi và đặc biệt chó có giác quan thứ 6 rất phát triển. TT đang có công trình nghiên cứu sự liên hệ giữa linh cảm của chủ với giác quan thứ 6 của chó. Quả thật, khi đã không còn dấu vết về mùi, vẫn có thể định hướng chủ của mình đang ở hướng nào và biết được chủ an toàn hay đang nguy hiểm...", anh Hà nói say mê.
Hàng trăm con chó của TT đang được phân ra các nghiệp vụ khác nhau như chó săn chuột, chó phát hiện ma túy, chó bảo vệ... và mới đây là lớp chó phát hiện thuốc nổ. Riêng với chó săn chuột đã được nhiều nước trên thế giới biết đến, đài truyền hình Nhật Bản đã từng sang làm chương trình về chó săn chuột và phát trong chương trình Thế giới động vật, kênh có đông người xem nhất. Từ đó, anh Hà cũng đã nhận được nhiều đề nghị hợp tác của các nước. Mới đây là... với chương trình phát triển siêu thị chó.
Luôn đầu tư nâng cấp TT, có hướng đi mới để sẵn sàng cho những cuộc cạnh tranh đó là phương châm thành công của giám đốc Nguyễn Mạnh Hà. Trước nguy cơ khủng bố như hiện nay, nhiều Đại sứ quán, nhiều công ty lớn đã gọi điện hỏi TT về chó phát hiện thuốc nổ. Ngay lập tức anh đã có lớp huấn luyện chó phát hiện thuốc nổ và sẵn sàng cung cấp cho thị trường khi có nhu cầu... Bên cạnh đó, TT còn nhận những hợp đồng chó bảo vệ, cung cấp chó cho kiểm lâm và đi biểu diễn. Đến nay, nhiều đại gia lại muốn có một chú chó nhập ngoại, được huấn luyện bản lĩnh và trung thành để thể hiện "đẳng cấp", anh Hà cũng sẵn sàng đáp ứng nhu cầu và giá của những chú "khuyển cưng" ngày càng cao.
Vương Linh
