Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn, sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, chiều ngày 4/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã giải trình, làm rõ một số vấn đề có liên quan.
Về vấn đề vật liệu xây dựng, Phó Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, trước đây đã quy định phân cấp về địa phương, tuy nhiên còn một số vướng mắc về quy trình, thủ tục nên đã làm chậm trễ quá trình này.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tích cực chỉ đạo, đã được Quốc hội xem xét, khoáng sản hiện tại sẽ phân thành 4 loại nhóm, trong đó nhóm vật liệu xây dựng thông thường sẽ được đơn giản hóa các thủ tục, tiếp tục thực hiện phân cấp triệt để.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà giải trình, làm rõ một số vấn đề có liên quan.
Ông Trần Hồng Hà nêu rõ, từ nay đến khi có Luật Khoáng sản có hiệu lực thì Quốc hội cũng ban hành các Nghị quyết cho phép các cơ chế đặc thù trong đó liên quan đến gia hạn, nâng công suất các mỏ khai thác, đơn giản hóa các thủ tục.
Các vấn đề này đang được triển khai khá tốt, đặc biệt là đối với các giải pháp cho các vùng rất khó khăn về vật liệu xây dựng như Đồng bằng sông Cửu Long.
Tại đây, Thủ tướng đã có 2 lần đến làm việc, bất cập hiện nay ở vùng này là xác định trữ lượng, công suất và nhu cầu của tiến độ khai thác. Để giải quyết khó khăn này chúng ta đã có dự báo chính xác về tiến độ, công suất có thể cung cấp để xác định nhu cầu cần phải cung cấp.
Hiện nay, Bộ Giao thông Vận tải đã nghiên cứu đánh giá thử nghiệm về nguồn cát nhiễm mặn và ban hành các hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật về công nghệ khai thác, công nghệ san lấp, đánh giá tính chất cơ lý, sức bền vật liệu, vấn đề ảnh hưởng môi trường. Chúng ta cũng có các bước thử nghiệm từng khu vực khai thác, từng công trình, đưa ra các tiêu chí về sử dụng cát biển- đây là yêu cầu tiên quyết.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã có các mục tiêu giải pháp đối với các cảng, biển nội thủy và các sông ngòi, tuyến kênh, rạch, sẽ giao cho các địa phương đánh giá, điều tra và khai thác, thực hiện thông tuyến, tận dụng nguồn vật liệu cát này.
Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo bổ sung các nguồn cát, trong đó có việc nghiên cứu và sử dụng đá xay, nhập vật liệu cát ở nước bạn. Như vậy, với nhiều giải pháp đồng bộ, trong thời gian tới, vấn đề nguyên vật liệu cát cho các dự án sẽ được giải quyết tốt.
Liên quan đến vấn đề đất hiếm, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, tổng lượng đất hiếm ở Việt Nam chiếm 18% trên thế giới. Thực tế thị trường đất hiếm hiện nay tăng khảng 4%/năm kể từ năm 2014 đến nay do các nhu cầu sử dụng trong các lĩnh vực pin, nam châm, xe điện, ứng dụng vũ trụ.
Tuy nhiên, đây cũng là thị trường đất hiếm hết sức phức tạp, chủ yếu do các nước lớn đang điều hành thị trường này. Do đó, việc khai thác đất hiếm này đã được Chính phủ chỉ đạo sát sao. Theo đó, đã có dự án điều tra, đánh giá trữ lượng các loại đất hiếm, xác định nguyên tắc dựa vào cung cầu của thị trường để khai thác; đáp ứng được công nghệ tuyển chọn, không xuất khẩu đất hiếm thô.
Về vấn đề môi trường, lưu vực sông, quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại, Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng Luật Bảo vệ môi trường 2020 là hết sức toàn diện, đầy đủ và cụ thể.
Quang cảnh phiên họp.
"Từ 1/1/2025, đòi hỏi có sự chuẩn bị thật kỹ nhận thức của toàn dân và trách nhiệm của các cơ quan quản lý, đặc biệt là địa phương về xác định chuyển rác thành tài nguyên và kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác", ông Trần Hồng Hà nhấn mạnh.
Theo Phó Thủ tướng, phân loại rác, tái sử dụng rác, biến rác thành năng lượng là giải pháp. Các Luật có liên quan như Luật Đất đai cũng coi đây là dịch vụ công của Nhà nước, nên vấn đề là chọn được nhà đầu tư và chọn công nghệ.
“Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành đơn giá, định mức và chúng ta hoàn toàn có thể có những phương án để lựa chọn công nghệ, đơn giá tốt nhất để thực hiện việc này”, ông Trần Hồng Hà cho hay.
Bài toán ở đây là để từng người dân để rác tại nguồn được phân loại ngay từ đầu, giúp khâu xử lý đơn giản hơn. Lộ trình sẽ là xử lý các bãi rác chôn lấp bấy lâu nay trên cơ sở kết hợp cải tạo, khắc phục với những công nghệ phù hợp.
Liên quan chất thải y tế, Phó Thủ tướng nhấn mạnh quy định về thu gom, vận chuyển, xử lý đã quy định cho chính quyền cấp tỉnh nên cần tăng cường kiểm tra, giám sát để thực hiện tốt.
Chủ trương được ông Trần Hồng Hà nêu là “không khuyến khích đốt” và “không khuyến khích các cơ sở nhỏ xử lý tại chỗ mà chỉ xử lý sơ bộ, sau đó chuyển đến nơi xử lý tập trung”.
