Hút thuốc lào lẽ thường chỉ dành cho cánh đàn ông nhưng ở thôn Hồng Nam, xã Quang Thành (Nghệ An), không ít người phụ nữ cũng có sở thích đặc biệt ấy. Thú vui với chiếc điếu cày của những người đàn bà nơi đây đã có từ rất lâu trước đó. Nhiều người trong số họ hút thuốc theo thói quen của ông cha nhưng cũng có người tìm đến chỉ vì tò mò rồi sinh nghiện. Trong ngôi làng nhỏ ấy hầu như nhà nào cũng có chiếc điếu cày được đặt cẩn thận và trang trọng ở phòng khách. Khách đến chơi ngoài uống nước còn được mời hút thuốc lào để câu chuyện thêm rôm rả.
Chân tay còn dính bùn nhưng người phụ nữ này vẫn rít thuốc rất điệu nghệ.
Chị Nguyễn Thị Bích, người thôn Hồng Nam cho biết: “Tôi hút thuốc này từ hồi còn con nít. Ngày còn nhỏ, tôi cùng các bạn trong xóm đi chăn bò. Những ngày mùa đông, chúng tôi thường rủ nhau đi hái trộm lá thuốc quấn lại để hút cho đỡ lạnh. Hút miết rồi quen, bây giờ thành nghiện. Không sao bỏ được”.
Chiếc điếu cày dường như gắn liền với sinh hoạt và lao động của người dân trong thôn. Chị Hồ Thị Phượng - người có thâm niên hút thuốc lào 18 năm vui vẻ tiếp chuyện chúng tôi: “Mần răng thì mần chứ ra đồng mà không đem theo nó là tui làm không được. Dù có hơi vướng víu một chút nhưng bằng giá nào tôi cũng phải đem theo nó”.
Mỗi khi đi làm, đi chợ hay đi xa về, vật dụng đầu tiên những người đàn bà Hồng Nam đụng đến cũng là chiếc điếu cày. Mới đi cấy lúa về, chân tay còn chưa hết bùn nhưng chị Bùi Lệ Phương đã vội ôm cây điếu, điệu nghệ châm lửa và kéo một hơi thật dài kèm theo tiếng tít nghe rất vui tai. Bắn xong một bi thuốc lào, chị như được tiếp thêm sức, phăng phăng xắn tay áo vào bếp nấu cơm và dọn dẹp nhà cửa. Không chỉ trong phạm vi gia đình, thuốc lào còn được xem là thành phần không thể thiếu trong các buổi hội họp, sinh hoạt tập thể.
Không chỉ là thói quen, nhiều gia đình nơi đây còn coi thuốc lào như một niềm tự hào. Tiếp chuyện với người phụ nữ tên Vân, chúng tôi khá bất ngờ khi biết trong gia đình bà, xét về khiếu hút thuốc những người đàn ông lại bị lép vế. “Tôi cùng con dâu, con gái rất hợp nhau về khoản này. Mấy mẹ con đều theo ông bà đi trước mà hút hết. Sống mà không có nó như cơm không có cá, thấy nhạt mồm nhạt miệng, chịu không nổi” – bà Vân hào hứng nói.
Rất nhiều phụ nữ thôn Hồng Nam đã thừa hưởng những bộ răng “ấn tượng” và rất đặc trưng từ việc hút thuốc lào. Nhiều người dù tuổi đời còn khá trẻ nhưng hàm răng thì hầu như đã ngả màu vàng ố. Họ vẫn kháo chuyện vui với nhau, ngày xưa các cụ phải nhai trầu nhuộm răng, còn bây giờ phụ nữ Hồng Nam chỉ cần hút thuốc lào cũng đủ để có màu răng đẹp rồi.
Dù đã trải qua nhiều đời nhưng vẫn không ai lý giải được người dân nơi đây lại có sở thích đặc biệt với thuốc lào như vậy. Thông thường, ở nhiều nơi, người ta nghiện thuốc lào vì vùng họ sống là nơi trồng thuốc, họ phải tiếp xúc thường xuyên từ khi trồng cây, chăm bón đến lúc thu hoạch bán ra thị trường. Còn ở Hồng Nam mặc dù không phải là nơi trực tiếp trồng sản xuất nhưng người dân, đặc biệt là phụ nữ lại đặc biệt nghiền thuốc lào. Không những thế họ còn phân biệt rành rọt được mùi vị của từng loại thuốc, giá cả, chất lượng tùy theo từng loại một.
Tất cả các loại thuốc lào trong làng đều được mua từ nơi khác về. Giá thuốc lào hiện nay không rẻ, nhưng dù một tháng phải đầu từ 150 - 200 ngàn tiền mua thuốc thì phụ nữ nơi đây vẫn sẵn sàng.
| Những câu chuyện hài hước bên chiếc điếu Về Hồng Nam, chúng tôi còn được lắng nghe không ít câu chuyện thú vị, hài hước xung quanh chiếc điếu cày. Không ít người lạ thấy tò mò đã hút thử nhưng do không quen nên đã bị ho, sặc khói. Đặc biệt là đám trẻ con trong làng, thường tranh thủ lúc cha mẹ vắng nhà để hút trộm. Không ít em nhỏ đã bị say thuốc. Em bé tên Hoa (8 tuổi) hồn nhiên kể lại “hành trình” đến với thuốc lào: “Hôm đó bố mẹ đi làm hết chỉ có một mình ở nhà nên cháu hút trộm thuốc của bố mẹ. Kết quả là cháu bị sặc khói và say mê man. Nhưng sau lần ấy việc hút thuốc lào với cháu lại trở nên dễ dàng hơn”. Lý giải điều này, nhiều người cho rằng có lẽ môi trường đâu đâu cũng toàn thuốc lào nên trẻ con ngay từ khi rất ít tuổi đã rất dễ bị nghiện thuốc. |
Tú Long - Kim Thoa
